محمود مصدق: بسیاری از پزشکان، دندانپزشکان، دارو سازان، ماماها و دیگر گروه‌های پزشکی نداشتن امنیت شغلی، انجام خدمت اجباری و پایین بودن تعرفه‌های پزشکی را ناشی از ضعف «نظام پزشکی» می‌دانند.
با این همه پرسش این است که سازمان نظام پزشکی که ۲۰۰ هزار عضو و نزدیک به ۶۱ سال عمر دارد و بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین سازمان غیر دولتی در ایران پس از کانون وکلا می‌باشد تا چه اندازه توانسته به وظایفش عمل کند و به خواسته‌ها و مطالبات پزشکان و دیگر گروه‌های پزشکی کشور پاسخ مثبت بدهد.
موفقیت نسبی
بعضی‌ها به اشتباه تصور می‌کنند اگر تخلفات پزشکی در غیر از مجلات تخصصی پزشکی مطرح شود اعتماد عمومی از جامعه پزشکی کم می‌شود، در نتیجه این بستر در حال حاضر کمی مخدوش شده است که اصلاً پذیرفته نیست رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در خصوص ارزیابی خود از فعالیت سازمان نظام پزشکی ایران به «قدس» می‌گوید: اینکه نظام پزشکی ایران وظیفه‌اش را چگونه انجام داده و تا چه اندازه به اهدافش دست یافته است، نیاز به یک تحقیق آماری دارد، اما به عنوان فردی که پنج سال در این سازمان فعالیت کرده‌ام، معتقدم که موفقیت این سازمان در دستیابی به اهدافش نسبی بوده است.
علی نوبخت حقیقی با اشاره به اینکه شورای عالی نظام پزشکی می‌بایستی در بعضی مسائل ورود می‌کرد اما این کار را نکرد، می‌افزاید: مثلاً این شورا طبق قانون می‌تواند در بعضی از زمینه‌ها آیین نامه و قانون وضع کند و به یکسری از مسائل موجود در بین گروه‌های پزشکی پایان دهد اما به صراحت ورود نکرده که این موضوع چالش‌هایی در حوزه پزشکی ایجاد کرده است.
وی اطلاع رسانی نکردن تخلفات پزشکی را یکی دیگر از نقاط ضعف سازمان نظام پزشکی می‌داند و می‌گوید: بعضی‌ها به اشتباه تصور می‌کنند اگر تخلفات پزشکی در غیر از مجلات تخصصی پزشکی مطرح شود اعتماد عمومی از جامعه پزشکی کم می‌شود، در نتیجه این بستر در حال حاضر کمی مخدوش شده است که اصلاً پذیرفته نیست؛ یعنی قضایایی اتفاق افتاده که هزاران نفر پاسوز یک یا چند نفر شده اند .
نوبخت حقیقی مشارکت پایین در انتخابات هیئت رئیسه سازمان نظام پزشکی را یک دیگر از ضعف‌های این سامان می‌داند و می‌گوید: تعداد کسانی که پای صندوق‌های رأی می‌روند گاهی بین ۱۰ تا ۳۰ درصد از کل اشخاصی است که قابلیت رأی دارند، این در حالی است که برای تأثیرگذاری یک صنف مشارکت عام لازم است. اگر همه اعضای این سازمان در انتخابات سازمان شرکت کنند آن وقت یک کانونی درست می‌شود که از لحاظ اجتماعی، سیاسی قدرت بالایی خواهد داشت در آن صورت بعضی از مسائل و انتظارات این سازمان درباره امور مالیاتی، شهرداری‌ها، تعرفه‌ها و ... جامه عمل پوشیده می‌شود .
سازمانی قوی می‌خواهیم
وی درباره نقش سازمان در سیاست گذاری‌ها در حوزه سلامت و درمان می‌گوید: «تا نگرید ابر کی خندد چمن تا نگرید طفل کی نوشد لبن».
در واقع برای این منظور ابتدا باید سازمانی قوی با حضور گسترده اعضا در انتخابات، شکل بگیرد تا تصمیم گیران روی آن حساب باز و به نظارات مشورتی‌اش توجه کنند. دوم اینکه خود سازمان باید فعال و مصوباتی داشته باشد.اگر سازمانی فعال نباشد قطعاً خیلی از مسئولان سرشان درد نمی‌کند تا برای خودشان قیّم بتراشند؛ بنابراین ضعف این سازمان در ناچیز بودن سهمش در سیاست گذاری‌ها ربطی به قانون ندارد بلکه به اجرای قوانین بر می‌گردد.
وی در زمینه تغییر مکرر قوانین نظام صنفی که به باور بعضی از کارشناسان منجر به ضعف این سازمان شده است، می‌گوید: بازگرداندن برخی از اختیارات سلب شده این سازمان به ضرورت این امر و همچنین به هیئت رئیسه جدید این سازمان بر می‌گردد که چگونه با دولت و نمایندگان مجلس صحبت کنند و بخواهند از حقوق این صنف دفاع کنند.
علی سیفی عضو جامعه جراحان کشور هم موفقیت سازمان نظام پزشکی ایران در دستیابی به اهدافش و پاسخگویی به مطالبات پزشکان را نسبی ارزیابی می‌کند و می‌گوید: این سازمان با توجه به ماهیت کاری پزشکان بر پایه‌های علمی بنا شده است، اما پس از انقلاب اسلامی هر روز یک قانون جدید بر آن حاکم و مستولی شده و به همین دلیل ماهیت این صنف به خطر افتاده است؛ البته هنوز به عنوان یک مرجع مطرح می‌باشد و همین که برون سپاری‌های و مسئولیت‌ها را به خود صنف و یا سازمان نظام پزشکی می‌دهند خودش یک ارزش است .
وی که سازمان نظام پزشکی را ماهیتاً یک سازمان کارا توصیف می‌کند در پاسخ به این پرسش که چرا بعضی مواقع کارایی این سازمان نمود پیدا نمی‌کند، می‌گوید: این موضوع به خاطر دخالت‌هایی است که گاهی از سوی دولت‌های وقت در آن صورت می‌گیرد، یعنی مصوبات دولت بر این سازمان حاکم می‌شود در حالی که نظام پزشکی باید حرف صنف خود را بزند و از حقوق پزشکان و بیماران دفاع کند.
وی با تأکید بر اینکه نقص و ضعف قوانین نظام پزشکی سبب بروز مشکلات در جامعه پزشکی شده است می‌افزاید: این سازمان با تمام ضعف‌هایش هنوز هم به صورت نسبی کارآمد است، البته اگر اقداماتش را بر اساس توان و داشته‌هایش بسنجیم.
سازمان نظام پزشکی موفقیتی نداشته است
رئیس هیئت مدیره انجمن جراحان عمومی ایران اما نگاهی کاملاً متفاوت به سازمان نظام پزشکی دارد و به قدس می‌گوید:این سازمان هیچ توفیقی در انجام وظایف و برآوردن انتظارات جامعه پزشکی ایران نداشته است.
بهزاد رحمانی با اشاره به اینکه تغییر ترکیب شورای عالی بیمه سلامت، بازگشت حق تعیین تعرفه‌ها به نظام پزشکی، تأمین امنیت حرفه ای پزشکان، تلطیف عنوان قتل غیر عمد در موارد فوت ناشی از اقدامات پزشکی، تعیین اعضای کمیسیون‌های پزشکی مهم‌ترین مطالبات جامعه پزشکی است که تا کنون بر زمین مانده است، می‌گوید: سازمان نظام پزشکی ماهیت خود را به عنوان یک نهاد صنفی در بین جامعه پزشکی از دست داده است که برای اثبات این موضوع حضور بسیار کم اعضا در انتخابات هیئت مدیره این سازمان در دور گذشته است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مشکلات حوزه پزشکی در حال ظهور و بروز هستند، می‌گوید: دلایل مختلفی برای اینکه چرا نظام پزشکی به این حال و روز درآمده وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها علاوه بر سختگیری در مرحله تعیین صلاحیت‌ها برای نامزدی در انتخابات هیئت مدیره سازمان به ترکیب مدیران نظام پزشکی بر می‌گردد. در واقع بسیاری از مدیران و مسئولان این سازمان مستخدم و حقوق بگیر وزارت بهداشت و درمان هستند که در موارد تقابل منافع حاکمیت با منافع صنف، نمی‌توانند زبان رسا و گویایی داشته باشند و تصمیمات و مصوبات وزارت بهداشت با اعتراض و مقاومت چندانی روبه‌رو نمی‌شود. در واقع سازمان نظام پزشکی چون از لحاظ ساختاری دچار مشکل شده نتوانسته به وظایفش جامه عمل بپوشاند.
نظر شما