وابستگی آخر و عاقبت نداره
ممکن است از خودتان بپرسید حالا چه می­شود که از گوشی خودمان زیاد استفاده کنیم؟ هم ارتباطات ما وسیع­تر می­شود و هم مهارت­های بیشتری پیدا می­کنیم و هم لذت می­بریم. اما یادتان باشد که وابستگی به هیچ‌چیزی، چه سیگار باشد، چه یک دوست و چه گوشی هوشمند، آخر و عاقبت خوشی ندارد.

 قوی در مجاز، ضعیف در واقعیت
درست است که اطلاع داشتن از تکنولوژی روز، به شما کمک می­کند که در جمع دوستان خود حرفی برای گفتن داشته باشید و ناوارد به‌نظر نرسید، اما یادتان باشد که شما نیاز دارید مهارت­های ارتباط در دنیای واقعی را هم در خودتان پرورش دهید. اگر بیش از حد روی استفاده از گوشی وقت بگذارید، در روابط دنیای واقعی ضعیف خواهید شد و این به زندگی اجتماعی و شغلی و آینده شما صدمه می­زند.

تنها در گوشه­ای
استفاده زیاد از گوشی باعث می­شود از جمع­ها و گفت‌وگو با دیگران فاصله بگیرید و این به‌تدریج باعث گوشه­گیری و تنهایی شما می­شود. شاید خودتان هم متوجه شده باشید که این‌روزها حتی در جمع­های دوستانه هم افراد سرشان توی گوشی خودشان است و منزوی شده­اند.

آینده در غبار
نوجوانی فرصت بسیار مناسبی است که شما توانمندی­های خود را افزایش دهید. استعدادهای خودتان را بشناسید و آن‌ها را شکوفا کنید. نوجوانی برای یاد گرفتن هرچیزی زمان مناسبی است. از این سال‌ها که بگذرید، دیگر یادگیری هرچیز جدیدی برای شما دشوارتر می­شود. حالا فکر کنید این فرصت ارزشمند فقط صرف یادگرفتن نحوه استفاده از شبکه­های مجازی و بازی­های آنلاین شود. وابستگی و استفاده بی‌رویه از گوشی هوشمند، آینده روشن شما را غبارآلود می­کند.

تنش در خانواده
استفاده بیش از حد از گوشی باعث ایجاد می­شود بین شما و بزرگ‌ترها دلخوری و تنش ایجاد شود. وابستگی به گوشی باعث می­شود ارتباط کلامی و عاطفی شما با بقیه اعضا کمتر شود. گاهی هم والدین تلاش می­کنند که نوجوان‌ها را از گوشی جدا کنند و نوجوان‌ها هم مقاومت می­کنند و زیر بار نمی­روند، چون به گوشی‌شان وابسته شده­اند و زندگی بدون گوشی برایشان قابل‌تصور نیست و همین موضوع باعث درگیری و تنش در خانواده می­شود.

 خودآزمایی
تیتر: آیا من به گوشی­ام وابسته شده­ام؟
اگر دوست دارید بدانید از گوشی، سالم و به‌اندازه­ استفاده می­کنید یا این‌که استفاده شما زیاد است و در معرض وابستگی و اعتیاد به گوشی هستید، پرسش‌های زیر را پاسخ دهید.

تعداد پاسخ­های «بله» شما چندتاست؟ اگر تعداد پاسخ­های «بله» شما چهارتا و یا بیشتر از چهارتاست، نشان می­دهد که به گوشی خود وابسته شده­اید و باید هرچه سریع‌تر دست‌به‌کار شوید و در نحوه و میزان استفاده از گوشی هوشمندتان تغییراتی ایجاد کنید.

کارگاه عملی
خودمان را از دست این هوشمند پر جاذبه خلاص کنیم
اگر احساس می­کنید به گوشی­تان وابسته شده­اید، باید هرچه سریع‌تر درجهت کم‌کردن این وابستگی اقدام کنید. ممکن است قبل از این تلاش‌هایی کرده باشید و به‌نظرتان این کار غیرممکن برسد، اما وابستگی به گوشی هوشمند هم مثل سایر وابستگی­ها راه‌حل دارد. برای انجام این‌کار احتیاج به یک قلم و یک دفترچه کوچک دارید.

جایگزین لذت‌بخش
اگر بخواهید عادتی را کنار بگذارید، ولی برای آن جایگزین مناسبی نداشته باشید، احتمال موفقیت شما کم می­شود. مثلاً ممکن است با حذف گوشی، بی‌کار بمانید و حوصله­تان سر برود و دوباره سراغ گوشی بروید. پس قبل از کم‌کردن ساعات مشغولیت با گوشی، باید برای اوقات خودتان برنامه­ای داشته باشید و فعالیت­های جالبی را طراحی کنید که انجام آن‌ها برای شما لذت‌بخش باشد. برای این‌کار مراحل زیر را انجام دهید.

• استعدادهای خودتان را شناسایی کنید.
• ورزشی را که به آن علاقه دارید مشخص کنید.
• فعالیت­های لذت‌بخشی که می­تواند جایگزین استفاده از گوشی شود را مشخص کنید.
• برای خودتان یک برنامه‌ریزی داشته باشید؛ به‌طوری‌که بدانید در طی شبانه‌روز چه کارها و فعالیت­هایی قرار است انجام دهید.

 خودآگاهی
برای این‌که بتوانید در کم‌کردن وابستگی به گوشی موفق شوید، لازم است خودتان را بیشتر و بهتر بشناسید. اگر خودتان را بهتر بشناسید و با نیازهای خودتان بیشتر آشنا شوید، می­توانید برای از میان برداشتن مسائل خودتان، راه‌حل­های بهتری غیر از استفاده مفرط از گوشی ، پیدا کنید. مثلاً اگر در خانواده تعارضی با بزرگ‌ترها دارید، بهتر است آن را با گفت‌وگو یا کمک و مشاور حل کنید. یا اگر احساس تنهایی می­کنید باید مهارت­های برقراری ارتباط را در خودتان تقویت کنید. مراحل زیر را انجام دهید.

• مشخص کنید چه عواملی باعث می­شود زیاد سراغ گوشی بروید؟
• چه‌وقت­هایی بیشتر از گوشی استفاده می­کنید؟
• آیا مشکلی در خانه و با اعضای خانواده دارید؟ آیا احساس تنهایی می­کنید؟
• قبل و بعد از استفاده از گوشی چه احساسی دارید؟ مثلاً آیا هنگامی‌که ناراحت هستید، سراغ گوشی می­روید و بعد احساس آرامش می­کنید؟

کنترل محرک­ها
اگر قرار باشد در کانال‌ها و صفحات متعدد حضور داشته باشید، وسوسه می­شوید که مدام گوشی خودتان را چک کنید و کنار گذاشتن گوشی برای شما خیلی سخت خواهد شد. برای کم‌کردن وابستگی به گوشی، باید چیزهایی که شما را تحریک می­کند تا پای گوشی بنشینید، حذف کنید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:

• مشخص کنید که وقت شما بیشتر صرف چه برنامه­هایی می­شود؟
• برنامه­هایی را که باعث می­شود تمایل داشته باشید بیشتر سراغ گوشی بروید، شناسایی کنید.
• برای برنامه­هایی که زیاد شما را به خود مشغول می­کند محدودیت بگذارید. مثلاً اگر بازی آنلاین وقت شما را می­گیرد، برای آن محدودیت و زمان مشخص قرار دهید.
• برخی برنامه­ها یا کانال‌های خود را حذف کنید. حضور در گروه‌ها و کانال‌های متعدد باعث می­شود وقت زیادی صرف چک‌کردن پیام‌های ارسالی آن شود.

محیط پاکیزه
اگر قرار باشد در محیطی که همه دست به گوشی هستند و همه فکر و ذکرشان، فضای مجازی است، ساز مخالف بزنید و استفاده از گوشی را محدود کنید، کار خیلی دشوار می­شود. مثلاً یک فرد سیگاری اگر بخواهد سیگار را ترک کند، نباید با کسانی نشست و برخاست کند که روزی یک پاکت سیگار می­کشند، زیرا خیلی طبیعی است که وسوسه شود و به هدفش نرسد. مراحل زیر را انجام دهید.

• مشخص کنید کسانی‌که با آن‌ها ارتباط نزدیک دارید، چه میزان از گوشی خود استفاده می­کنند؟ آیا آن‌ها هم به گوشی خود وابسته شده­اند؟
• به آن‌ها اطلاع دهید که تصمیم دارید وابستگی خود را به گوشی کم کنید.
• اگر می­بینید ارتباط با دوستان فعلی، مانع رسیدن شما به هدفتان است، ارتباط خود را با آن‌ها محدود کنید.

ورود والدین آزاد
وقتی فرزندمان خیلی مشغول گوشی است، چه کنیم؟
لید: استفاده بیش از حد نوجوانان از گوشی­های هوشمند، دغدغه این روزهای بسیاری از والدین است. نصیحت­ها و اصرارها و تهدیدهای والدین هم خیلی مثمرثمر نمی­افتد و اغلب با دلخوری و بحث به پایان می­رسد. راهکارهای زیر به شما کمک می­کند تا بدون دلخوری و دعوا، وابستگی فرزندتان را به گوشی کم کنید.

سخت­گیری بی‌ثمر
اولین نکته که باید به آن توجه کنید این است که سخت­گیری بیش از حد و اجبار و تهدید و محروم کردن نوجوان، راه‌حل مناسبی برای این مسئله نیست. این نوع برخورد باعث مقاومت و لجاجت نوجوان می­شود. تازه اگر هم موفق به کنترل نوجوان خود شوید، این یک کنترل بیرونی است و ممکن است هرزمان که شما درکنار او نباشید، دوباره به استفاده بی‌حدومرز بپردازد.

تقویت ارتباطات عاطفی
یکی از دلایل جدی که باعث می­شود فرزندان ساعات زیادی را صرف ارتباطات مجازی کنند، ضعف در ارتباطات عاطفی با خانواده و احساس تنهایی است. پس اولین‌کاری که باید انجام دهید این است که ارتباط و صمیمت خود را با فرزندتان بیشتر کنید. هرچه این صمیمیت بیشتر باشد، فرزند شما کمتر سراغ فضای مجازی خواهد رفت.

شناخت اهداف و پرورش استعدادها
به فرزندتان کمک کنید استعدادها و اهداف خودش را بشناسد و برای رسیدن به آن‌ها تلاش کند. اگر فرزند شما در زندگی‌اش هدف و برای استفاده از اوقات خودش برنامه­ای داشته باشد، کمتر به‌سراغ گوشی خواهد رفت.

قوانین منطقی
راهکارهایی که تا اینجا ارائه شد، راهکارهایی غیرمستقیم است، اما لازم است درباره نحوه استفاده از گوشی صحبت مستقیمی هم داشته باشید. برای فرزندتان توضیح دهید که چه میزان استفاده از گوشی و با چه کیفیتی و در چه ساعاتی از روز ازنظر شما قابل‌قبول است. برای استفاده فرزندتان از فضای مجازی و گوشی هوشمند، قوانین منطقی و قابل‌قبولی وضع کنید، اما مراقب باشید که با توضیح دوستانه به او بفهمانید قصد محدود کردن او را ندارید. به او کمک کنید بفهمد که برای شما سلامتی روح و روان و جسم او مهم است و برای حفظ سلامتش چنین قوانینی را گذاشته­اید.