قدس آنلاین-گروه استان ها: کارشناسان تاکنون عوامل متعدد تخریب منابع طبیعی را شامل تصرفات اراضی ملی، قطع درختان، چرای زودرس، خشکسالی و فرسایش آبی و بادی، تخلیه زباله ها و پسماندها، خسارت طغیان آفات و امراض و در نهایت آتش سوزی به واسطه عوامل طبیعی و انسانی برشمردند چنانچه که در جنگل های سبز همدان برای از بین بردن این ثروت تمامی این عوامل گویا دست به دست هم دادند.

استان همدان دارای ۹۰۵ هزار هکتار اراضی ملی است که بیش از ۴۲ هزار هکتار از آن جنگل های طبیعی، دست کاشت و اراضی جنگلی است که متاسفانه در طی سال های گذشته بنا به دلیل دخالت های بشری دستخوش تخریب قرار گرفته است.

طبق اصل ۵۰ قانون اساسی در جمهوری اسلامی حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسلهای بعدی باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می شود از این رو هرگونه فعالیتی که منجر به تخریب یا آلودگی آن شود ممنوع است اما با وجود قوانین بازدارنده اما ظاهرا عده ای از افراد را نمی توان از تخریب بازداشت.

جنگل هایی که بیابان شدند

 رئیس اداره مرتع و بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری همدان در همین رابطه می گوید: بیشترین عامل تخریب مراتع و جنگل ها را باید در مداخلات انسان جست و جو کرد.

علی رضایی با اشاره به وسعت زیاد مراتع سرسبز این استان در گذشته اظهار می کند:  ۶۵متاسفانه  هزار هکتار از اراضی این استان در یک دهه اخیر تبدیل به بیابان شده یا در حال بیابانی شدن است.

وی یادآور می شود: اراضی مرغوب دشت های قهاوند، فامنین، کبودراهنگ و ملایر در چند سال اخیر به علت بروز پدیده خشکسالی و مهمتر از آن مداخلات بشری و دست اندازی عوامل انسانی به منابع طبیعی تبدیل به بیابان شدند.

وی مهمترین عامل گسترش بیابان در این استان را بهره برداری بیش از حد از منابع زیر زمینی و ورود دام بیش از ظرفیت در مراتع عنوان می کند و می افزاید: روند منفی چرای مفرط دام از مراتع رو به گسترش بوده و در خوشبینانه ترین حالت سه برابر ظرفیت مجاز، از مراتع موجود در این استان تعلیف می شود

وی یادآور می شود: چرای مفرط و تعلیف بیش از حد دام از مراتع موجب خالی شدن مراتع از پوشش گیاهی شده و این رویه در کاهش نفوذ آب به سطح خاک تاثیر دارد.

وی توضیح داد: هنگام بارش باران چنانچه مرتع دارای پوشش گیاهی باشد ۴۰ برابر بیشتز از مراتعی که فاقد پوشش هستند آب در سطح زمینه جذب می شود.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان تصریح کرد: خالی بودن مراتع از پوشش گیاهی موجب بروز سیلاب هنگام ریزش باران شده و سیل نخاله و خاک را به سمت سدهای پایین دست هدایت می کند.

بختیاری اضافه کرد: همچنین خالی شدن سطح خاک از پوشش گیاهی زمینه تبدیل شدن مرتع به بیابان و در ادامه به کانون ریزگرد و گرد و غبار را شدت می بخشد.

۴۷۸ هکتار خاکستر شد

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان همدان نیز از بروز ۱۸۷ فقره آتش سوزی و خاکستر شدن ۴۸۷ هکتار از اراضی این استان در سال گذشته خبر می دهد.

بهرام رسولی می گوید: عامل بیش از ۹۵ درصد از آتش سوزی ها انسانی بوده است که درصد بالایی به صورت غیرعمدی اقدام به آتش زدن مراتع کردند.

وی با بیان اینکه بیشترین میزان آتش سوزی متعلق به شهرستان ملایر بوده است ادامه می دهد: برای کاهش تعداد آتش سوزی ها دیده بان هایی در اراضی ملی این استان به کار گرفته شدند تا بلافاصله پس از مشاهده دود یا نشانه هایی از آتش سوزی موضوع را به یگان حفاظت اطلاع دهند.

وی می افزاید: در راستای شناسایی عاملان این آتش سوزی ها، بروز پنج مورد حریق عمدی سال گذشته محرز شده و با مسببان آن نیز به طور جدی برخورد شده است.

گردشگران بی ملاحظه بلای جان طبیعت

افزایش روز افزون گردشگران و حضور برخی افراد بی ملاحظه نسبت به طبیعت موجب شده تا بنا بر گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری بخش عمده ای از آتش سوزی ها به دلیل بی احتیاطی گردشگران رقم بخورد.

اسفندیار خزایی در این رابطه می گوید: عواملی هم چون سهل انگاری طبیعت گردان، دامداران، جنگل نشینان و روستاهای داخل جنگل و مرتع، افزایش جمعیت گردش گران طبیعت، گسترش اراضی احیاء شده با گونه های سوزنی برگ که مناطق حساس به حریق را افزایش می دهد از علل بروز آتش سوزی در استان است.

وی بروز پدیده خشکسالی پی در پی در چند سال اخیر به علت کاهش بارندگی و تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین را در افزایش آتش سوزی مراتع موثر دانسته و بیان می کند: گردشگران و مراجعه کنندگان به طبیعت در این استان عامل درصد بالایی از آتش سوزی ها در مراتع را تشکیل می دهند .

وی نبود راه های دسترسی مناسب را نیز یکی دیگر از موانع و مشکلات بر سر راه عنوان م یکند و ادامه می دهد:  برای کاهش آسیب های ناشی از حریق در منابع اطلاع رسانی و آگاه سایز مردم و همچنین ایجاد راه های دسترسی برای اطفای حریق کاملا ضروری است.

خسارات جبران ناپذیر

وی آتش سوزی در مراتع را شامل خساراتی می داند که شاید هیچ وقت جبران آن امکان پذیر نباشد.

خزایی یادآور می شود: آتش سوزی موجب از بین رفتن گونه های گیاهی می شود ، گونه هایی که شاید نسلشان به خاطر این سهل انگاری جامعه بشری منقرض شود.

وی اذعان می کند: از بین رفتن گونه های گیاهی اثرات بسیار منفی بر روی تلطیف هوا، نگهداشت خاک، بافت خاک و فرسایش خاک دارد.

وی یادآور می شود: شعله های آتش انواع میکرو ارگانیسم های موجود در خاک که وظیفه کمک به حفظ خاک و رشد گیاه را عهده دارند از بین می برند و لذا بافت خاک را تغییر می دهند و ایت تغییرات در زندگی جانوران و حتی انسان ها در شهر تاثیر گذار است.

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری تاکید می کند: آتش سوزی در عرصه های طبیعی چرخه زیستی جانداران را بر هم زده و آنها را برای دستیابی به طعمه با مشکل مواجه می سازد.