به گزارش قدس آنلاین، پژوهشگر معاصر علامه بزرگـوار حاج محمدتقی تستری مؤلف «قامـوس الرجال» می‌نویسد، در میان فرزنـدان امام کاظم(علیه‌السلام) با وجود کثرت، پس از امام رضا(علیه‌السلام) کسـی همسنگ حضرت معصـومه(سلام الله علیها) نمـی باشد. محـدث گرانقدر حـاج شیخ عبـاس قمـی نیز هنگام بحث از دختـران حضـرت مـوسـی بـن جعفر(علیه‌السلام) می‌نویسد بـرحسب آنچه به ما رسیده، افضل آن‌ها سیـده جلیله معظمه، فاطمه بنت امام مـوسـی(علیه‌السلام) معروف به حضـرت معصـومه(سلام الله علیها) است. در این مجال فرصتی یافتیم تا مختصری به بـررسـی شخصیت بـرجسته و فضایل گستـرده حضـرت معصـومه(سلام الله علیها) از بیان حجت الاسلام والمسلمین علی بیاتی، رئیس مؤسسه نسیم رحمت و عضو اتاق تبلیغ خراسان بپردازیم.

پیشگویی از تولد فرزند پیش از تولد پدر

امام جعفر صادق(علیه‌السلام) در ضمـن حدیث مشهوری که پیرامون قداست قم به گـروهـی از اهـالـی ری بیـان کـردنـد، فـرمـودند «تقبض فیها امراءه هی مـن ولدی، واسمها فاطمه بنت مـوسی، تدخل بشفاعتها شیعتنا الجنه باءجمعهم» بانـویی از فرزندان مـن به نام «فاطمه» دختر مـوسی در آنجا رحلت می‌کند که با شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت می‌شوند. راوی می‌گوید، مـن ایـن حدیث را هنگامـی از امام صادق(علیه‌السلام) شنیـدم که حضرت مـوسـی بـن جعفر(علیه‌السلام) هنوز دیده به جهان نگشوده بود. پیشگویی امام صادق(علیه‌السلام) از ارتحال حضرت معصومه(سلام الله علیها) در قـم پیـش از ولادت پدر بزرگـوارش بسیار مهم است و از مقام بسیار شامخ آن حضرت حکایت می‌کند.

حضرت معصومه تنها خواهر تنی امام رضا(علیه‌السلام)

نجمه خاتـون همسـرگرامـی امام کاظم(علیه‌السلام) تنها دو فرزنـد در دامان خـود پـرورش داد و آن‌ها عبـارتنـد از امام علـی بـن مـوسـی الـرضا(علیه‌السلام) و حضـرت معصـومه(سلام الله علیها). محمد بـن جریر طبری دانشمند گرانمایه شیعه در قرن پنجـم هجری بر این واقعیت تصریح کرده که مدت ۲۵ سال تمام حضرت رضا(علیه‌السلام) تنها فرزند نجمه خاتـون بـود. پـس از یک ربع قـرن انتظار، سـرانجام ستاره ای تابـان از دامـن نجمه درخشید که همسنگ امام هشتـم(علیه‌السلام) بود و امام توانست والاتریـن عواطف انبـاشته شـده در سـویـدای دلـش را بـر او نثـار کند.

بیـن حضرت معصـومه(سلام الله علیها) و برادرش امام رضا(علیه‌السلام) عواطف سرشار و محبت زایـدالـوصفـی بـود که قلـم از تـرسیم آن ناتوان است. در جایی دارد، هنگامی که از حضرت معصومه(علیهاسلام) می‌پرسند شما که هستید؟ می‌فرمایـد «انا المعصومه اخت الرضا» مـن معصـومه خـواهر امام رضا(علیه‌السلام) هستم. ایـن تعبیر از محبت سرشار آن حضرت به برادر بزرگوارش امام رضـا(علیه‌السلام) و از مبـاهات او به ایـن خـواهـر بـرادری سـرچشمه می‌گیرد.

لقب برادر به خواهر

بـر اسـاس روایتـی که مـرحـوم سپهر در «ناسخ» از امام رضا(علیه‌السلام) نقل کـرده، لقب «معصـومه» را امام هشتـم(علیه‌السلام) به خواهرش اعطـا کرده و چنین فـرمودند «من زار المعصومه بقـم کمـن زارنی» هرکس معصومه را در قـم زیارت کند، همانند کسی است که مرا زیارت کرده باشد. ایـن روایت را مـرحـوم محلاتـی نیز به همیـن تعبیـر نقل کـــرده است.

با تـوجه به ایـنکه عصمت به چهارده معصـوم(علیهم السلام) منحصر نیست و همه پیامبـران و فـرشتگـان معصـوم هستنـد؛ علت شهرت پیامبر(صلی الله علیه و آله) فـاطمه زهـرا(سلام الله علیها) و امامـان(علیهم السلام) به «چهارده معصوم» آن است که آن‌ها علاوه بر مصـونیت از گناهان صغیره و کبیره از «ترک اولـی» نیز که منافات با عصمت و طهارت ندارد، پاک و مبرا بودند.

یکـی از عالی‌تـریـن فضایل آن حضـرت، انتساب ایشان به بیت وحـی و رسالت و امامت است.

او بنت الرسول و دختر و خواهر و عمه ولی خداست. ایـن امر خـود سـرچشمه سایر فضایل و کمالات معنـوی و روحانـی آن بزرگـوار است که زندگـی در جـوار امامان معصـومی همچـون مـوسـی بـن جعفر و علی بـن موسی الرضا(علیهما السلام) و بهره مند بـودن از تعالیـم عالیه آن رهبران الهی خـود عامل اساسی در تعالی روح و تکامل درجات علمـی و عملـی آن حضـرت بـوده است. بنابرایـن می‌تـوان آن حضرت را الگو و نموداری از فضایل اهل بیت(علیهم السلام) دانست.

مفتخر به تعبیر «فداها ابوها» از پدر

عده ای از شیعیان وارد مدینه شـدند و پرسش هایـی داشتند که می‌خـواستند از محضر امام کاظم(علیه‌السلام) بپرسند. امام در سفر بـودنـد، بنابراین پـرسش‌های خـود را نـوشته به خانه امام دادند. مدتی بعد که عزم سفر کردنـد، بـرای پاسخ پرسش‌های خـود به منزل امام کاظم(علیه‌السلام) شرفیاب شدند، اما ایشان نبـودند و آن‌ها امکان توقف نداشتند؛ از ایـن رو حضرت معصومه(سلام الله علیها) پاسخ آن پرسش‌ها را نـوشته و دادند، آن‌ها با شادی از مدینه منـوره خارج شدند که در بیرون شهر با امام کاظم(علیه‌السلام) روبه‌رو شـدنـد و داستـان خـود را شـرح دادند. هنگامـی که امام(علیه‌السلام) پرسش‌های آنان و پاسخ‌های حضرت معصـومه(سلام الله علیها) را ملاحظه کردند، سه بار فرمودند: «فداها ابـوها» پدرش به قربانـش باد. باتـوجه به ایـنکه حضرت معصـومه(سلام الله علیها) هنگام دستگیری پـدر بزرگـوارش خردسال بـود، ایـن داستان از مقام بسیار والا و دانـش بسیار گستـرده آن حضـرت حکایت می‌کند.

معصومه، محدثه اهل بیت(علیهم السلام)

در فرهنگ اسلامی محدثان راستیـن همـواره از حرمت و منزلت ویژه‌ای بـرخـوردارنـد. محـدثـان و راویـان در حفظ و حــراست از گنجینه‌های معارف و ارزش‌های دینـی و ذخایر گرانمایه مکتب تشیع و رشد و تعالی فرهنگ غنی اسلامی نقـش اول داشته و حامل ودایع و امانت‌های گـرانقـدر الهی و رازدار اسـرار آل رسول بـوده‌اند. یکـی از والاتـریـن عناوینـی که نشان دهنده بلنـدی مرتبه علـم و آشنایـی کریمه اهل بیت(علیهاسلام) با معارف بلنـد اسلام و مکتب حیات‌بخـش تشیع است، محدثه بـودن آن حضرت می‌باشد که بزرگان علـم حـدیث بـدون هیچ درنگـی احادیث و روایات رسیـده از آن حضـرت را قبـول و به آن استناد می‌نمایند؛ زیرا حضرتـش جز از افراد مورد وثـوق و اطمینان حدیث نقل نمی کند.

کریمه اهل بیت

انسان در اثر عبادت و بندگـی خـداوند متعال می‌تـواند به جایـی بــرسـد که مظهر اراده حق و واسطه فیض الهی گـردد؛ ایـن ثمــره عبـودیت و اطاعت کامل از ذات اقدس الهی است. چنان که خود در حدیث قدسی می‌فرماید: فرزند آدم … مرا اطاعت کـن تا تو را چنان نمایم که هـر آنچه را اراده کنـی همـان شـود. اولیای خداوند متعال که در راه بندگـی و اطاعت گـوی سبقت را از دیگران ربـوده و ایـن راه را خالصانه پیمـوده‌اند، هـم در زندگـی پربرکت خویـش و هـم پس از آن، منشأ کرامات و عنایاتی بـوده‌اند که آثار یک عمر اخلاص و وارستگـی آن‌هاست.

دیر زمانی است که آستان قـدس فاطمـی منشأ هزاران کـرامت و عنایت ربانـی بـوده است و چه قلب‌های نـاامیـدی که سـرشـار از امیـد به فضل و کـرامت الهی شده و چه دست‌های تهی که سرشار از رحمت ربـوبـی گشته و چه انسان‌هایـی بریده از همه جا و ناامید از همه کـس که با دلـی شاد و روحـی پیـوسته به ابـدیت از درگاه پـرفیض و کرامت ایـن کـریمه اهل بیت(علیهم السلام) حاجت یافته و برای خود زندگی براساس ایمانی مستحکـم به ولای اولیای حق بنا نهادند. این‌ها همه نشانه بزرگـی عظمت روح آن بنده شایسته و پیـوسته به منبع فیض بی پایان خدای فیاض و کریـم است.

شفیعه روز جزا

بالاتریـن جایگاه شفاعت از آن رسـول گرامی اسلام است که در قرآن کریـم از آن به «مقام محمود» تعبیر شده و گستردگی آن با جمله بلند آیه ۵ سوره ضحی بیان گردیـده است. اما دو تـن از بانـوان خاندان رسـول مکرم اسلام هم شفاعت گسترده ای دارند که بسیار وسیع و جهانشمـول است و می‌تـوانـد همه اهالـی محشـر را فـراگیـرد. اول حضرت زهرا(سلام الله علیها) و دوم حضرت معصومه(سلام الله علیها) که از این جایگاه برخوردار است.

عبادت حضرت معصومه(علیهاسلام)

یکی از عالی‌تریـن نمونه‌های عبادت و بندگی خدا از خاندان ولایت و امـامت کـریمه اهل بیت فـاطمه معصــومه(سلام الله علیها) است که عبادت و شب زنده داری هفده روزه‌اش در واپسیـن روزهای عمر شریفش گوشه ای از یک عمر عبـودیت و خضوع و خشـوع آن زاده عبد صالح خدا در برابـر ذات پاک الهی است. بیت النور همان حجره ای که آن حضرت در مدت اقامت هفده روزه‌اش در منزل مـوسی بـن الخزرج در آنجا مشغول عبادت و راز و نیاز بود، هم اکنون هم باقی و مـورد تـوجه دوستـداران اهل بیت(علیهم السلام) و معبـد و محراب به یادگار مانده آن صفیة الله است. بـر سـر در آن مکـان مقـدس ایـن دو بیت به چشـم می‌خـورد که:

شــده بنیــاد ایــن کـــاخ منـــور

به پـــاس دختــر موســـی بن جعفــر

عبــادتگــاه معصـــومه اســت اینجا

کـــز اینــجا قــم شرافت یافت دیگر