به گزارش قدس آنلاین به نقل از هفته نامه بیت المقدس؛ اعلام زمان برگزاری همهپرسی استقلال ر اقلیم کردستان درحالی است که عراق درشرایط کنونی درگیر نبرد سختی با تروریستهای تکفیری داعش است و تداوم موفقیتآمیز این مسیر، مستلزم وحدت و همبستگی هرچه بیشتر میان اقشار مختلف این کشور است. از سوی دیگر، همزمان با تحولات سیاسی، سلسله تحولات دیگری نیز در عرصه میدانی و نظامی عراق درحال رخ دادن است که ازجمله مهمترین آن میتوان به کارشکنیها و سنگاندازیها برای عدم مشارکت «حشدالشعبی» در عملیات آزادسازی تلعفر اشاره کرد.
درهمین ارتباط «بیتالمقدس» گفتوگویی را با دکتر «امین محمد حطیط» کارشناس مسائل استراتژیک جهان عرب ترتیب داده است که مشروح آن را مطالعه میکنید.
اخیرا «مسعود بارزانی» رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است که این اقلیم از تصمیم خود مبنی بر برگزاری همهپرسی استقلال از دولت مرکزی عقب نخواهد نشست. ارزیابی شما از این اقدام چیست؟
اعلام برگزاری همهپرسی استقلال اقلیم کردستان از دولت مرکزی بغداد تاکنون با مخالفتهای بسیاری مواجه شده است. حتی در داخل اقلیم کردستان نیز برخی گروههای کردی با چنین اقدامی اعلام مخالفت کردهاند. در عرصه بینالمللی نیز شاهد آن بودیم که ایالات متحده آمریکا برخلاف تلاشهای خود برای تجزیه و تقسیم کشورهای منطقه و به نابودی کشاندن آنها، با برگزاری همهپرسی اقلیم مخالفت کرده است. درهمینحال، ترکیه و ایران به عنوان دو بازیگر مهم و تأثیرگذار در منطقه مخالفت قاطعانه و بدون چونوچرای خود با برگزاری این همهپرسی را اعلام کردهاند.
برهمین اساس، پر واضح است که شرایط برای برگزاری همهپرسی استقلال اقلیم از دولت مرکزی عراق مهیا نیست. از سوی دیگر، دولت مرکزی عراق طی سال گذشته با خلق حماسههای نظامی در عرصه میدانی در نبرد با تروریستهای تکفیری داعش قدرت مضاعفی پیدا کرده است که شرایط را برای مسئولان اقلیم کردستان جهت جامه عمل پوشاندن به آنچه که در سرمیپرورانند، بیش از پیش سخت کرده است. من معتقدم که اگر اقلیم کردستان از سیاستهای تجزیهطلبانه خود عقبنشینی نکند، ممکن است کار به درگیری نظامی کشیده شود.
بارزانی اعلام کرده است که تنها درصورت اعطای برخی ضمانتهای ویژه به اقلیم کردستان توسط دولت مرکزی بغداد حاضر است برگزاری همهپرسی را به تعویق بیندازد. به نظر شما کُردها به دنبال چه ضمانتهایی هستند؟
اقلیم کردستان به دنبال آن است تا از دولت مرکزی بغداد ضمانتهایی فراتر از تشکیل یک حکومت خودمختار را بگیرد. در واقع، هدف اصلی اقلیم جدایی از دولت مرکزی است و آنها میخواهند آنچه را که قرار است با همهپرسی به دست آورند، بدون هزینه و از طریق مذاکره محقق سازند. بنابراین ممکن است مقامات اقلیم برای تحقق هدف اصلی خود یعنی جدایی تاکتیکهای مختلفی را مد نظر قرار دهند اما قطعا در هدف نهایی خود تجدیدنظر نخواهند کرد. همچنین اقلیم کردستان به دنبال دریافت ضمانت از دولت مرکزی برای عدم دخالت آن در ساختار نیروهای نظامی اقلیم است. اقلیم کردستان درصدد است تا مشارکت نیروهای پلیس فدرال عراق در عملیاتهای نظامی در مناطق کُردنشین را به تدریج کاهش داده و در نهایت قطع کند.
افزون براین، مقامات اقلیم کردستان در تلاش هستند تا درباره روابط خود با کشورهای خارجی به صورت کاملا مستقل تصمیمگیری کنند و ازهمین روی، تمام تلاش خود را به کار بسته تا از دولت بغداد برای عدم مداخله در روابط خارجی میان اقلیم و دیگر کشورها ضمانت بگیرند. اما ضمانت دیگری که اقلیم به دنبال آن است به استفاده از منابع نفتی در مناطق کُردنشین عراق مربوط میشود. اقلیم کردستان موظف است طبق نص صریح قانون اساسی عراق، تمامی درآمدهای حاصل از فروش نفت را به خزانه دولت مرکزی واریز کند؛ درصورتی که اکنون این کار را به طور کامل انجام نمیدهد. مقامات اقلیم به دنبال استفاده کامل از تمامی درآمدهای حاصل از فروش نفت هستند و در این زمینه هم ضمانت میخواهند. درهرصورت، واقعیت این است که ضمانتهایی که اقلیم کردستان به دنبال آن است، غیرقابل اجراست و بدون تردید دولت مرکزی بغداد نیز زیر بار چنین ضمانتهایی نخواهد رفت.
«بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی از برگزاری همهپرسی جدایی اقلیم از دولت مرکزی حمایت کرده است. هدف حمایت صهیونیستها از این اقدام تجزیهطلبانه را چه چیزی ارزیابی میکنید؟
بدون شک رژیم صهیونیستی پشت پرده تمامی این تنشها، جنجالها و چالشها در عراق است. تلآویو به دنبال تجزیه و تقسیم تمامی امت عربی و اسلامی است. قطعا مقامات صهیونیست نمیخواهند که شاهد وجود یک دولت قدرتمند در عراق باشند. صهیونیستها به خوبی میدانند که ارتش عراق یکی از ارتشهایی است که با قدرتی که به دست آورده است، میتواند در آینده برای آنها در منطقه خطرآفرین باشد. اسرائیل تلاش میکند تا تنها رژیم قدرتمند در منطقه باشد و در مقابل، دیگر کشورها همگی تجزیهشده و تکهتکه شده باشند؛ به گونهای که هیچ کاری از دستشان برنیاید.
شمارش معکوس آغاز عملیات آزادسازی تلعفر آغاز شده است. آمریکاییها تلاشهایی را برای جلوگیری از مشارکت حشدالشعبی در این عملیات آغاز کردهاند. هدف اصلی از این تلاشهای مذبوحانه چیست؟
همه میدانند که تروریستهای داعش ساخته و پرداخته ایالات متحده آمریکا هستند. آمریکا مدتهاست که دریافته است حشدالشعبی تهدید بزرگی برای تکفیریهای تحتالحمایه آن محسوب میشوند. به همین دلیل است که واشنگتن خصومت و دشمنی خاصی با حشدالشعبی پیدا کرده است. ازسوی دیگر، آمریکاییها و متحدان منطقهای آنها نمیخواهند که حشدالشعبی با حضور در عملیات آزادسازی تلعفر قدرت نظامی استراتژیکِ خود را در مقابل دیدگان افکار عمومی منطقه و جهان به منصه ظهور برساند.
عربستان سعودی تحرکات جدیدی را در عربستان کلید زده است. از نظر شما عربستان در شرایط کنونی به دنبال چه چیزی در عراق است؟
مقامات سعودی دریافتهاند که تحولات سیاسی و میدانی عراق به نفع آنها پیش نمیرود. آنها همچنین میدانند که عراق تا حدود زیادی به سمت محور مقاومت در منطقه سوق پیدا کرده است. بنابراین، مقامات ریاض چرخش عراق به سمت محور مقاومت را یک شکست بزرگ و استراتژیک برای خود قلمداد میکنند و اکنون درصدد جبران این شکست برآمدند. سعودیها در زمان نخستوزیر نوریالمالکی تلاش زیادی برای به زیر کشیدن دولت عراق انجام دادند، چراکه وی را مانع بزرگی در برابر تسلط خود بر عراق میدانستند.
برهمین اساس، سعودیها اخیرا تحرکاتی را در عرصه سیاسی عراق آغاز کردهاند. هدف اصلی آنها این است که با حمایت از برخی گروهها و جریانهای شیعی در عراق، آنها در مقابل دیگر احزاب و جریانهای شیعی قرار دهد. علاوهبراین، ریاض به دنبال راهی برای تحتالشعاع قرار دادن پیروزیها و توفیقات میدانی عراق است. در یک کلام عربستان به دنبال یافتن راهی برای اعمال نفوذ در مراکز تصمیمگیری عراق است. البته شرایط کنونی برای تحقق اهداف خصمانه سعودی در عراق مهیا نیست./
انتهای پیام
رامین حسین آبادیان
هفته نامه بیت المقدس دوشنبه هر هفته ضمیمه روزنامه قدس منتشر می شود.
نظر شما