کاخ سفید روز جمعه آنچه را که استراتژی جدید دولت آمریکا در مورد ایران خواند، منتشر کرد. اما محتوای اطلاعیه کاخ سفید بیش از آنکه یک راهبرد مدون و سازمان‌یافته برای سیاست خارجی این کشور باشد، یک بیانیه شعارگونه و کلی‌بافی در مورد اهداف و مطالبات دولت ترامپ در مورد ایران است، بی‌آنکه روش، ابزارها و بسترهای تحقق آن را ارائه دهد.
فارغ از آنچه دونالد ترامپ در سخنرانی خود حول این راهبرد بر زبان آورده، آنچه به عنوان برنامه مدون راهبردی او منتشر شده، آن‌گونه که بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند، با چیزی که او از هفته‌ها قبل در مورد اعمال یک رویکرد تهاجمی و سخت درباره ایران و تهدید به یک هجمه و فشار همه‌جانبه کرد و سعی در فضاسازی و القای آن داشت، بسیار متفاوت است.
این به‌اصطلاح استراتژی جدید شامل ۳ هدف کلیدی است: تشدید نظارت بر توافق هسته‌ای به گونه‌ای که دستیابی ایران به یک سلاح را سخت‌تر می‌کند؛ رسیدگی به برنامه موشکی بالستیک ایران؛ و مقابله با فعالیت‌های ایران و مشخصاً سپاه پاسداران که واشنگتن می‌گوید منجر به بی‌ثباتی در منطقه خاورمیانه می‌شود.
رئیس‌جمهور آمریکا مدعی است که این توافق سرانجام به ایران اجازه خواهد داد تا به سلاح هسته‌ای دست یابد، بنابراین می‌خواهد سیاست‌های آمریکا را سخت‌تر کند تا مانع از چنین اتفاقی شود.
این سیاست اگرچه بستر را برای خواسته ترامپ برای مذاکره مجدد بر سر برجام فراهم می‌کند اما الزاماً به معنای خروج فوری آمریکا از این توافق نیست؛ رویکردی که قابل پیش‌بینی بود.
قصد ترامپ از اتخاذ استراتژی جدیدش این است که سیاست آمریکا را به موضوعاتی فراتر از توافق هسته‌ای بسط دهد و گام‌هایی را برای رسیدگی به دیگر رفتارهای ایران بردارد.
اما نکته مهم در این راهبرد منتشرشده، عقب‌نشینی آشکار واشنگتن از تهدیدهایی است که در هفته‌های اخیر در مورد تروریستی‌نامیدن سپاه پاسداران و احتمال خروج از برجام مطرح کرده بود. در این بیانیه با وجود اتهام‌پراکنی‌های متعدد در مورد حمایت سپاه از تروریسم (گروه‌های مقاومت)، حمایت ایران از بشار اسد، ادعای نقش سپاه در بازداشت اتباع آمریکایی (متهمان دوتابعیتی) و نقض حقوق بشر که همواره در گذشته نیز از سوی آمریکا مطرح شده بود، هیچ اشاره‌ای به اینکه آمریکا ممکن است این ارگان رسمی دفاعی ایران را در فهرست تروریستی قرار دهد، نشده است.
آنچه در این بیانیه منتشر گشته، عملاً خلاصه سیاست‌های ۴ دهه گذشته آمریکا در مورد ایران است، بدون آنکه برنامه دولت ترامپ برای اجرایی‌کردن آن به‌صورت سازمان‌یافته و راهکارهای ایجاد یک ائتلاف جدید (که ترامپ مدعی شده با متحدان سنتی خود و در قالب منطقه‌ای به دنبال آن است) ارائه شود.
فرار به جلوی ترامپ
تحلیلگران معتقدند ترامپ با تدوین این به‌اصطلاح راهبرد تلاش دارد تا از مسئولیت شعارهایی که در زمان انتخابات داده و در اجرای آن با مشکل مواجه است، فرار کند. به همین دلیل می‌خواهد با ارجاع تصمیم‌گیری در مورد سیاست‌های خطرناک به کنگره و هزینه‌آفرینی که ارائه داده، توپ را در زمین قانون‌گذاران آمریکایی بیندازد.
یکی از دستیاران سناتورهای دموکرات می‌گوید که ترامپ «می‌خواهد این [توافق] از جلوی چشمش برداشته شده و دیگر مشغله ذهنی‌اش نباشد».
گفته می‌شود که باب کورکر رئیس کمیته سیاست خارجی سنا و تام کاتن سناتور جمهوری‌خواه، هریک پیش‌نویس متممی را آماده کرده‌اند که وجه مشترک آن‌ها طولانی‌تر‌کردن دوره گزارش‌دهی دولت و گسترش مؤلفه‌های گزارش است.
می خواهند به هر بهانه ای مذاکره کنند
مجتبی ذوالنوری، عضو کمیسیون امنیت مجلس، معتقد است که برجام قراردادی نیست که متمم‌پذیر باشد و ترامپ فکر نکند که می‌تواند پای خود را لای در مذاکرات گذاشته و به هر بهانه‌ای ما را پای میز مذاکره بکشاند.
رئیس کمیته هسته‌ای مجلس اظهار داشت: تعهد طرفین برجام در این توافق مشخص است ولی آمریکایی‌ها می‌خواهند حالا که امتیازات لازم را از ایران گرفته‌اند، به گونه‌ای رفتار کنند که ما نتوانیم بهره لازم را از توافق به دست آوریم. به همین دلیل ترامپ هر روز دست به تهدید می‌زند تا از این طریق از دادن امتیاز به ایران خودداری کند. اما آن‌ها باید بدانند که جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی نظر ترامپ مبنی بر اینکه باب مذاکره مفتوح بماند را نخواهد پذیرفت.
نماینده مردم قم با اشاره به شعارهای مختلف رئیس‌جمهور آمریکا در زمان انتخابات این کشور، گفت: ترامپ یک تاجر است که وارد دنیای سیاست آمریکا شده است و به همین دلیل نگاه کاسبکارانه به جهان دارد و دیدیم که خیلی از حرف‌های خودش را هم زیر پا گذاشت و اجرا نکرد. ضمن اینکه خیلی از حرف‌های او درباره ما مثل فشار بر سپاه یا تروریست‌خواندن ایران یا گزافه‌گویی درباره توان دفاعی کشورمان حرف‌هایی نیست که تازه بیان شده باشد زیرا این موارد مسیر کلی سیاست آمریکا از ابتدای انقلاب بوده و خلاقیتی از سوی آقای ترامپ محسوب نمی‌شود. به همین دلیل برای ما جای نگرانی وجود ندارد که بخواهیم از این تهدیدها بترسیم زیرا هم ما قدرتمندتر شده‌ایم و هم آمریکا دیگر توان سابق را ندارد و عملاً مشکلات داخلی به‌شدت گریبانگیر دولتمردانش شده است.
وی اظهارداشت: آن‌ها می خواهند اولاً برجام اجرایی نشود و دوم اینکه ایران را پای میز مذاکره نگه دارند. لذا آن‌ها مثل شطرنج‌بازی که زیر صفحه می‌زند تا مهره‌ها به هم ریخته و برنده و بازنده مشخص نشوند، می‌خواهند ضمن حفظ بازی، کاری کنند که برجام منفعتی برای ایران نداشته باشد و ایران در حالت خوف و رجا بماند. اما آمریکایی‌ها باید بدانند که کور خوانده‌اند و امروز نه‌تنها ما بلکه همه مردم جهان دست آن‌ها را خوانده‌اند.
نظر شما