قدس آنلاین- روز گذشته اظهار نظری از عباس پاپی‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی مبنی بر ضرورت ورود جدی سازمان بازرسی و حفاظت محیط زیست به موضوع دستکاری در دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا خبر ساز شد. او مدعی شد: «نرم‌افزارهای غیرایرانی شاخص آلودگی هوای تهران را بشدت ناسالم نشان می‌دهد، اما نرم‌افزارهای داخلی مدعی هستند که برخی نقاط تهران در شرایط سالم و خوبی هستند. علاوه بر آن استاندارد جهانی شاخص آلودگی هوا بدون در نظر گرفتن ملاحظات مدیران ایرانی ساخته شده است، در حالی که نرم‌افزارهایی باید در این سیستم به کار گرفته شود که مورد تأیید مراجع علمی در سطح دنیا باشد و استانداردها در آن رعایت شود. به همین منظور نیاز به ورود جدی دستگاه‌های نظارتی مانند سازمان بازرسی و حفاظت محیط زیست به موضوع دستکاری دستگاه‌های سنجش آلایندگی هوا وجود دارد؛ زیرا متأسفانه دستگاه‌های نظارتی وظیفه قانونی خود را بدرستی انجام نداده و ملاحظه کاری می‌کنند».

مردم باید اطلاعات صحیحی از آلایندگی هوا داشته باشند

این اظهار نظر در حالی است که کمتر از یک ماه قبل حسن لطفی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در همین مورد گفته بود: مردم باید در جریان امور آلودگی هوای پایتخت قرار گیرند. به همین منظور نباید از ارائه آمارها در تمامی زمینه‌ها بویژه آلایندگی هوا خودداری کرد و مسئولان باید در زمینه اقدامات انجام شده برای مدیریت این معضل به مردم گزارش دهند.

این نماینده مردم در مجلس دهم، با انتقاد از اینکه جانمایی ایستگاه‌های سنجش آلایندگی هوا در پایتخت مناسب نیست، افزوده بود: انتظار می‌رود با همکاری و تعامل شورای شهر و شهرداری این دستگاه‌ها در محل مناسب نصب شده و وضعیت ایستگاههای سنجش آلودگی هوا در پایتخت سامان و بهبود پیدا کند تا اطلاعات صحیح آلایندگی هوا در اختیار مردم قرار گیرد.

دستکاری در داده‌های ایستگاه‌های محیطی بدون مبناست

برای پیگیری و اطلاع از صحت و سقم این ادعاها با دکتر شینا انصاری، مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست کشور به گفت‌وگو نشستیم. او با رد این اظهار نظرها به خبرنگار ما توضیح می‌دهد: در حال حاضر ١٩٠ ایستگاه پایش کیفی هوا در سراسر کشور وجود دارد که تمامی این ایستگاه‌ها از استانداردهای معتبر جهانی EPA و EN type approval تبعیت می‌کنند.

دکتر انصاری اضافه می‌کند: به منظور اطلاع رسانی بیشتر به مردم، اطلاع رسانی روزانه یعنی ٢٤ ساعته‌ای برای بیان شاخص آلودگی هوای کلانشهرها و مراکز استان‌ها داریم که توسط مرکز کنترل و پایش محیط زیست کشور اعلام می‌شود. همچنین نظر به اینکه دسترسی به اطلاعات کیفی هوا از حقوق بدیهی شهروندان است؛ اخیراً سامانه ملی پایش آلودگی هوای کشور توسط این مرکز به آدرس aqms.doe.ir راه‌اندازی شده و اپلیکیشن آن هم برای گوشی‌های هوشمند در دسترس همگان است. البته این سامانه هنوز به طور کامل تکمیل نشده و تاکنون ١٢٥ ایستگاه به آن متصل شده‌اند.

مدیر کل دفتر پایش فراگیر سازمان محیط زیست کشور با تأکید بر اینکه دستکاری در داده‌های ایستگاه‌های محیطی بدون مبناست، می‌گوید: برای ما بسیار مهم است که داده‌های در اختیار مردم از صحت و دقت بالایی برخوردار باشند. درباره نرم‌افزارهای داخلی و خارجی هم باید عرض کنم که چنین موضوعی از اساس صحت ندارد. علاوه بر آن همچنین اعلام وضعیت آلایندگی کلانشهرها در محدوده ناسالم برای تمام گروه‌ها، طی یک ماهه اخیر مبیّن تلاش بخش پایش آلودگی سازمان محیط زیست برای ارتقای وضعیت اطلاع‌رسانی بهنگام و مستمر آلودگی هوا می‌باشد.

وی اضافه می‌کند: ممکن است ایستگاهی وجود داشته باشد که کالیبرازیسیون آن منقضی شده یا فیلتر آن تمام شده باشد یا ایراداتی جزئی از این دست داشته باشد، اما دستکاری آنلاین محیطی ایستگاه‌های هوا را نداریم. البته ممکن است این اتفاق در صنایع آلاینده بیفتد؛ زیرا اگر آلایندگی صنایع از حد استاندارد تجاوز کند باید عوارضی برای آن را پرداخت کنند.

انصاری در پایان توضیح می‌دهد: دستگاه‌های مورد استفاده برای سنجش آلودگی هوا تولید داخل نبوده و همگی بالاترین استانداردهای دنیا را دارند. هیچ‌کدام از آن‌ها قابلیت دستکاری ندارند؛ زیرا به صورت آنلاین در حال رصد شدن هستند. برای اعلام وضعیت هشدار طبق قانون هوای پاک عمل می‌شود. به همین منظور استاندارد هوای پاک و هوای آزاد با مصوبه دولت وجود دارد و معمولاً برای تدوین این استانداردها نیز از استانداردهای معتبر بین‌المللی استفاده می‌شود.

عددهای اعلام شده در دنیا یکی است، سیاست‌ها متفاوت است

مهندس سعید فروغی، مدیر عامل و نماینده فروش دستگاه‌های سنجش و پایش مدام آلاینده‌های هوای محیط در کشور است. او که در زمینه برنامه‌ریزی، پژوهش و تحقیق در زمینه کاهش و کنترل آلودگی‌های زیست محیطی هوا و صدا در محیط‌های شهری و صنعتی تحقیقات گسترده‌ای دارد، درباره ادعای دستکاری در دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا به خبرنگار ما می‌گوید: اصلاً چنین ادعایی صحیح نیست؛ زیرا تمامی آنالیزورها به صورت آنلاین به شبکه وصل بوده و بدون اینکه دستکاری در اطلاعات آن‌ها اتفاق بیفتد به سرور منتقل می‌شود.

فروغی با اعلام اینکه دستگاه‌های سنجش آلودگی هوای دنیا در چهار کشور فرانسه، ژاپن، آلمان و آمریکا تولید می‌شود، توضیح می‌دهد: مونتاژ و ساخت این دستگاه‌ها را در کشور نداریم و بیشتر دستگاه‌های مورد استفاده در کشور فرانسوی و ژاپنی و دارای استانداردهای جهانی است.

وی با اشاره به ادعای نماینده مجلس مبنی بر دستکاری دستگاه‌های سنجش آلودگی هوا می‌گوید: عددهای دستگاه‌ها دستکاری نمی‌شود. آن چیزی که استاندارد در کشور را از استاندارد کشورهای اروپایی و آمریکایی متمایز می‌کند، سیاست‌ها و تصمیمات دستگاه‌های متولی این امر مانند ستاد بحران و کمیته اضطرار است.