قدس آنلاین- برخی شخصیت‌ها و چهره‌ها تا هستند، شناخته نمی‌شوند و ابعاد شخصیتی آن‌ها در شعاع فعالیت‌ها و کارهای فراوانشان بخوبی دیده نمی‌شود. مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی، یکی از چهره‌های شاخص و اثرگذار انقلاب اسلامی است که افزون بر نقش مبارزاتی خود در سال‌های پیش از انقلاب، در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز به عنوان یک الگو در مدیریت کلان اسلامی، جلوه کرد. در دومین سالگرد درگذشت این عالم مجاهد و مدیر نمونه انقلابی، به بررسی ابعاد شخصیتی وی پرداخته‌ایم.
عالمی مجاهد و مبارزی باسابقه
حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر فرجام، رئیس دفتر نمایندگی ولی فقیه در امور اهل سنت خراسان از مدیرانی است که سالیان طولانی با مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی همکاری کرده است. وی در گفت و گو با قدس می‌گوید: آیت الله واعظ طبسی(ره) یکی از باسابقه‌ترین چهره‌های انقلابی کشور بود که بر اساس اسنادی که از ساواک به دست آمد و پس از انقلاب چاپ و منتشر شد، سابقه انقلابی و سخنرانی‌های پرشور ایشان به سال ۱۳۳۲ می‌رسد و ایشان در قضایای مربوط به آیت الله کاشانی و ملی شدن صنعت نفت هم با نگاه انقلابی خود در صحنه حضور داشته است.
مدیر اجرایی سابق حوزه علمیه خراسان با اشاره به سه ضلع مثلث انقلاب در شهر مقدس مشهد که یکی از پایگاه‌های اصلی مبارزان انقلابی بود، می‌افزاید: از زمانی که رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله واعظ طبسی و شهید هاشمی‌نژاد در کنار هم قرار گرفتند، مثلث انقلاب در مشهد شکل گرفت و نیروهای مردمی، دانشجویان و طلبه‌ها جذب این مثلث شدند. هر یک از این سه ضلع، بخشی از نیروهای انقلابی اعم از بدنه مردمی، دانشجویان و طلاب را هدایت می‌کردند و پوشش می‌دادند و جلسات معروف رهبر معظم انقلاب در مسجد امام حسن(ع) و مسجد کرامت مربوط به همین دوران است.
وی خاطرنشان می‌کند: نقش مرحوم آیت الله واعظ طبسی در بسیج نیروهای علاقه‌مند به اسلام و انقلاب بی‌بدیل بود و ایشان بارها می‌گفتند که چهره‌هایی مانند مرحوم آیت الله میلانی نیز هرگز نظر یا حرکتی بر خلاف حرکت ما و نیروهای انقلاب نشان ندادند.
نمونه مدیریت اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین فرجام با اشاره به ابعاد مدیریتی آیت الله واعظ طبسی بخصوص در مسئولیت تولیت آستان قدس رضوی می‌گوید: خود ایشان از تعبیر مدیریت اسلامی و دینی استفاده می‌کرد که ویژگی اصلی آن اخلاص بود که در رفتار و عملکرد ایشان موج می‌زد و مصادیق آن زیاد است. ویژگی دیگر در مدیریت دینی، پایبندی به اصل امانتداری است که در مدیریت ایشان دیده می‌شد. ایشان هم امین امام راحل بود و هم امین رهبری و رهبر انقلاب بقدری به ایشان اعتماد داشتند که در ابلاغی که پس از رحلت امام(ره) نوشتند، مرقوم فرمودند همه اختیاراتی که مربوط به مقام ولایت است را در استان به شما واگذار کردم.
وی تأکید می‌کند: امانتداری ایشان از ثروت باقی مانده از ایشان معلوم می‌شود با توجه به اینکه هم مسئولیت دریافت وجوهات شرعیه امام و رهبری را داشتند و هم تولیت نهاد بزرگی مانند آستان قدس سالیان سال بر عهده ایشان بود، حتی خانه ایشان از ابتدای انقلاب تا انتهای عمر ایشان تغییر نکرد. نکته دیگر در مدیریت ایشان، بحق مراقبت و دلسوزی است. ایشان دقت و حساسیت فوق‌العاده‌ای نسبت به بیت‌المال داشت و با هزینه‌های بی‌مورد مخالفت می‌کرد. تدبیر و همه‌جانبه نگری ایشان هم نکته مهمی است که شما آن را در شیوه اداره حرم مطهر، نوسازی و توسعه صحن‌ها و رواق‌ها و فعالیت‌های اثرگذار فرهنگی وابسته به آستان قدس رضوی شاهد هستید.
وی تصریح می‌کند: مدیریت آیت الله واعظ طبسی یک الگوی مناسب برای مدیریت اسلامی بود و نظم فوق‌العاده ایشان در انجام امور زبانزد همه بود و دیده نمی‌شد که ایشان در جلسات و دیدارهای خود تأخیر داشته باشد.
مدیریت موفق حوزه علمیه
مدیر اجرایی سابق حوزه علمیه خراسان با اشاره به اینکه آیت‌الله طبسی، جامع‌نگری و وسعت نگاه خود را در اداره حوزه علمیه هم داشت، می‌گوید: با مقایسه آماری مدارس و طلاب حوزه علمیه خراسان در ابتدای انقلاب و اسفند سال ۹۴ که ایشان از دنیا رفتند و نیز تولیدات محتوایی حوزه می‌توان دریافت که آیت الله طبسی خدمات شایانی به حوزه علمیه داشته است.
حجت الاسلام والمسلمین فرجام با بیان اینکه آیت الله طبسی اعتقاد راسخی نسبت به ولایت داشت، می‌افزاید: وقتی در مسئله‌ای نظر رهبری می‌رسید، ایشان بدون هیچ تردیدی همان را اجرا می‌کرد. در جریان فتنه سال ۸۸ نیز وقتی مردم در پاسخ به فتنه‌گران در نهم دی‌ماه به میدان آمدند، مردم مشهد با هدایت آیت‌الله طبسی، یک روز پیش از آن یعنی هشتم دی‌ماه تظاهرات کردند و سخنرانی معروف ایشان در محکومیت فتنه‌گران و تبعیت از ولایت فقیه، ماندگار شد.
یار دیرین امام و رهبری
حجت الاسلام والمسلمین راشد یزدی نیز با بیان خاطره‌ای از یار دیرین و سفر کرده، می‌گوید: نخستین دیدار من با ایشان در سال ۱۳۴۲ در خدمت امام خمینی(ره) بود. پس از آزادی امام، مرحوم واعظ طبسی از مشهد و ما نیز به همراه گروهی از طلاب یزدی به دیدار ایشان رفته بودیم. گروه‌های فراوان دیگری نیز از طلاب و دوستداران رهبر کبیر انقلاب حضور داشتند، به گونه‌ای که در منزل امام تجمعی عظیم ایجاد شده بود. با وجود سر و صدای فراوان به دلیل ازدحام جمعیت، ناگاه سکوتی سنگین برقرار شد و فردی خوش بیان با لحنی ممتاز و با جذبه به سخنرانی پرداخت، به نحوی که تمام جمعیت مبهوت گفتار ایشان شدند. پس از پرس و جو از سایر افراد، آگاه شدم ایشان آیت الله واعظ طبسی، یکی از طلاب مشهد مقدس است که به بیان وقایع ۱۵ خرداد و اظهار ارادت به حضرت امام(ره) پرداخت.
البته در آن زمان شاید افراد زیادی به صحبت در محافل مختلف می‌پرداختند، اما شیوه گفتار و سبک بیان مرحوم واعظ طبسی موجب شد علاقه‌ای قلبی و شدید نسبت به ایشان پیدا کنم. پس از آن، دیدارهای ما با ایشان بویژه در مشهد، در محافل مذهبی و کلاس‌های درسِ منحصر به فردِ این عالم فرزانه ادامه یافت، اما در اندک زمانی به دلیل شناسایی از سوی ساواک مبنی بر اینکه ایشان مهره‌ای بسیار مؤثر بر ضد نظام طاغوت هستند، به دستگیری و تحت فشار قرار دادن مرحوم طبسی انجامید.
یک ضلع مثلث نور
حجت الاسلام والمسلمین راشد یزدی می‌افزاید: من در همان اولین برخوردها دریافتم که ایشان مردی وارسته و ارداتی ویژه به امام خمینی (ره) دارد و این ویژگی ممتاز مرحوم طبسی مرا مبهوت خود کرد، زیرا پیوسته در خط و گفتار امام گام بر می‌داشت و حتی اندک تخطی از ایشان دیده نشد. بر این اساس، روابط من با مرحوم طبسی از سال ۱۳۴۸ شدت بیشتری یافت و در کنار مثلث نور؛ حضرت آیت الله خامنه‌ای، شهید هاشمی نژاد و آیت الله واعظ طبسی که جوّ انقلابی مشهد در دست آن‌ها بود، بویژه از محضر آیت الله واعظ طبسی به دلیل ارادتی غیر قابل وصف، کسب فیض می‌کردم. البته مرحوم طبسی پیوسته از سوی ساواک در تعقیب بود و تا آستانه پیروزی انقلاب، چندین بار مدت‌های زیادی را در زندان به سر برد که این امر دوستداران ایشان را از دیدار با این مبارز نستوه محروم می‌ساخت.
پس از پیروزی شکوهمند انقلاب، فضایی بی‌مانند برای برقراری ارتباط با آیت الله واعظ طبسی ایجاد شد و تا حد بسیار زیادی خدمات انقلابی ایشان نیز آشکار گردید. چنان که شعبه اصلی حزب جمهوری اسلامی در مشهد تأسیس شد و من نیز متکی بر رهنمودهای مرحوم واعظ طبسی در یزد، مسئولیت دفتر حزب جمهوری را بر عهده داشتم. بر این اساس، پیوسته به خدمت ایشان رسیده و از رهنمودهای سازنده‌ای که بر پایه دیدگاه اسلامی- انقلابی بود، بهره‌مند می‌شدیم. بر اساس همین شایستگی بود که در اولین حکمی که از سوی امام خمینی(ره) صادر شد، به سرپرستی و پس از دو سال به دلیل مدیریت ممتاز، به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و مرحوم واعظ طبسی نیز تا آخرین لحظه حیات پر برکت خود به خدمت در زمینه مأموریت محوله از جانب امام خمینی(ره) ادامه داد.
خدمت خستگی ناپذیر
وی خاطرنشان می‌کند: مرحوم آیت الله واعظ طبسی نسبت به آستان قدس رضوی از تعصبی عجیب برخوردار بود وعمر خود را در راه خدمت به این نهاد وقف کرد. چنان که گاهی با وجود کسالت و بیماری‌های سخت باز هم در دفتر خود حاضر می‌شد و به بررسی و نظارت بر امور می‌پرداخت. بنابراین، یکی از ویژگی‌های خاص وی مدیریت ممتاز ایشان بود. چنان که تمامی خصوصیات یک مدیر از دیدگاه اسلامی از جمله منش رفتاری و آگاهی علمی گسترده‌اش، مثال زدنی بود. امام خمینی(ره) و حضرت آیت الله خامنه‌ای به دفعات به مدیریت پاک و استوار ایشان اشاره و تأکید داشته‌اند که این امر برخاسته از روحیه اخلاص ایشان بود.
نظر شما