قدس آنلاین-آســتان قد س رضوی د ر د وره ۳۷ ساله تولیت مرحوم آیت االله واعظ طبسی و به برکت انقلاب اسلامی نسبت به تمام تاریخ گذشته خود توسعه سخت افزاری و به تبع آن پیشرفت ساختاری بی نظیری د اشت. د ر این د ورة باثبات د و مفهوم توسعه «زیارت» د ر حوزه فرهنگی و توسعه «زیرساخت» د ر حوزه اقتصاد ی، نقطه محوری پیشرفت بود ه است. پس از فقد ان ایشان و با انتخاب حجت الاسلام و المسلمین رئیســی حرکت د یگری با اتکا به توانمند ی های د وره پیشین، د ر تاریخ این نهاد مقد س د ینی و شــیعی آغاز شد ه است. حالا پس از گذشت د و سال و با مشاهد ه ّ رویش ها و تحولات جد ید می توان گفت مشــخصة اصلی و د ال مرکزی د ر د وره جد ید، پیشرفت نرم افزاری با محوریت فرهنگ است. ذیل این موضوع می توان به چند نکته اشاره کرد : د ر د وره جد ید مســئله فرهنگ د ر آســتان قد س رضوی د چار تحول ماهوی و بنیانی شد ه اســت. این تحولات د ر د و حوزه ساختاری و محتوایی قابل مشاهد ه اســت. د ر حوزه ســاختاری با ارتقای جایگاه فرهنگ د ر تراز یک سازمان مواجه هســتیم. حالا د یگر این فرهنگ نیست که ذیل اقتصاد تعریف می شود، بلکه د ر تراز عالی سازماند هی شد ه و حتی با رویکرد های گفتمانی د و سال اخیر گاهی این سیاست های اقتصاد ی است که ذیل فرهنگ تعریف می شود. گسترش رویکرد کلان فرهنگی به همه حوزه ها نیز قابل احصا و مشاهد ه است. د ر د وره اصالت فرهنگ د ر حوزه های عمرانی و اقتصاد ی نیز شاهد گسترش گفتمان «پیوست فرهنگی» هستیم. د ر حــوزه رویکرد های فرهنگی نیز د ر همه فعالیت های این د و ســال چند نکته پررنگ تر بود ه است: الف) مرد م گرایی: آســتان قد س د ر این سال ها د رهای خود ش را بیشتر به روی مرد م باز کرد ه است و همچنین خود این نهاد بیشتر به میان مرد م آمد ه است. ب) خانواد ه گرایی: برنامه های ســال های اخیر آستان قد س به زند گی نزد یک تر شــد ه اســت. توجه به بانوان، کود کان و نوجوانان د ر برنامه های این سال ها بارز و قابل مشاهد ه است. راه اند ازی رواق بانوان، طرح خاد مان خانم، گسترش برنامه های فرهنگــی برای کود کان د ر حرم و خارج از حرم، گســترش برنامه های جوانانه و نوجوانانه بد یع و جد ید مثل ارد وهای فرهنگی و... از جمله این مصاد یق است. ج) گســترش عقلانیت د ینی: نوعی رویکرد عقلانی به د ین از جمله گســترش محتواگرایی د ر آیین ها و مناسبت ها، آمد ن نهج البلاغه و صحیفه سجاد یه د ر میان قفسه های کتاب د اخل حرم و حتی حرکت به سوی گفت وگوهای بین الاد یانی با اتکا به ذخیره غنی تفکر شیعی و رضوی، از جمله شواهد این امر است. د) مرز گستری گفتمانی: مفاهیم د ینی و اجتماعی ذیل مأموریت آستان قد س از ً از د اخل حرم جمله خد مت و زیارت با برنامه های متنوعی مرزگستر شد ه و صرفا بیرون آمد ه اســت. برنامه های از جمله زیارت نیابتی، خاد میاران رضوی و... از این جمله هستند. ه) توجه به اقتصاد فرهنگ: گســترش کمی و کیفی تولید ات فرهنگی، توجه به سوغات زائر، توزیع کیفی تر و همه جانبه تر محصولات فرهنگی از جمله نمود های توجه بیشتر به عرصه اقتصاد فرهنگ د ر آستان قد س رضوی د ر د و سال گذشته است. و) توجه ویژه به گفتمان انقلاب اسلامی: د ر د وره تاریخی جد ید، گفتمان انقلاب اســلامی محوریت ویژه ای د اشته است. توجه به شهد ای مد افع حرم، جهت د اد ن انقلابی به آیین ها د ر عین حفظ احترام به سنت های تاریخی گذشته، بزرگد اشت باشکوه تر ایام انقلاب و ... از جمله این توجهات است. ز) رویکرد جهانی: د ر د وره جد ید توجه به ابعاد و ظرفیت های بین المللی این نهاد مقد س بارز است. بین المللی تر شد ن برنامه «زیر سایه خورشید»، گسترش برنامه گفت وگوی بین الاد یانی، توجه فرهنگی به جبهه مقاومت از منظر گفتمان رضوی از جمله مصاد یق گسترش رویکرد جهانی آستان قد س رضوی است. صد البته د و سال، زمان کوتاهی برای به بار نشستن نهال فرهنگ است. بنابراین باید این مسیر با د قت و مراقبت د نبال شود تا شاهد رسید ن به تحولی فراگیر و کلان د ر عرصه فرهنگی آستان قد س رضوی با اتکا به این تجارب باشیم. ان شاء االله.