قدس آنلاین-فتوای اخیر رهبر معظم انقلاب درباره حرمت تعرض به حریم مردم در پیام رسان‌های داخلی بخصوص در شرایطی که جوّی از بی‌اعتمادی نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی در حال گسترش بود، دارای اهمیت زیادی است. این فتوا از جهت به‌روز بودن، مسئله‌محور بودن، نشان دادن پویایی فقه شیعه و اعتمادسازی مردمی قابل توجه است.
* دین همواره پاسخگوی نیاز مردم است
در این زمینه حجت‌الاسلام والمسلمین اخلاقی، عضو هیأت علمی جامعة المصطفی العالمیه به «قدس» می‌گوید: در دین اسلام و با حضور ولایت فقیه و مجتهدین در عرصه‌های اجتماعی بخصوص بعد از انقلاب اسلامی هر زمان لازم بوده، دین پاسخگوی نیازهای مختلف مردم و جامعه بوده است. در جریان مسایل هسته‌ای، وقتی دشمنان با تبلیغات دروغینشان تلاش کردند سد راه جمهوری اسلامی بشوند و به دنیا القا کردند که ایران به دنبال تولید سلاح هسته‌ای است، فتوای مهم رهبر معظم انقلاب درباره حرمت تولید سلاح هسته‌ای، پایبندی عمیق جمهوری اسلامی ایران به این مسئله را نشان داد و پاسخ محکمی بود به تبلیغات دشمن تا جایی که مسئولان سیاسیِ آن‌ها مجبور به اقرار شدند که جمهوری اسلامی به فتوای دینی رهبر خود پایند است.
وی می‌افزاید: در حوزه فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز در دو سه ماه گذشته با فیلترینگ موقت پیام‌رسان تلگرام و به میان آمدن بحث مهاجرت کاربران به پیام رسان‌های داخلی، شبکه‌های خارجی و عمدتاً ضدانقلاب شروع به تبلیغات وسیع علیه جمهوری اسلامی و نهادهای حاکمیتی کردند مبنی بر اینکه این پیام‌رسان‌ها در اختیار نهادهای امنیتی در ایران است تا مردم را نسبت به این پیام‌رسان‌های بومی بی‌اعتماد کنند. طبیعی است که این تبلیغات منفی برای از دست ندادن نبض اطلاعات کشور است که به وسیله ابزارهایی مانند تلگرام در اختیار آنان قرار می‌گیرد و ارزش اطلاعاتی، امنیتی و اقتصادی بسیار گسترده‌ای برای آن‌ها دارد.
* فقهِ زمان‌شناس
حجت‌الاسلام اخلاقی تصریح می‌کند: فتوای اخیر رهبر انقلاب مبنی بر حرمت تعرض به حریم داخلی مردم که برگرفته از آیات قرآن و روایات اهل‌بیت(ع) است در این مقطع، بسیار مهم است. البته ما در روایات و آیات درباره تجسس در امور شخصی مردم، نهی شدید داریم و اصل این موضوع چیز تازه‌ای نیست اما در مقطع فعلی و با توجه به نیاز مردم به شبکه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها و پیام‌رسان‌ها و نقل و انتقال اطلاعات شخصی در این فضاها که حریم خصوصی مردم به حساب می‌آید و از سویی ضرورت استفاده از ابزارهای ارتباطی داخلی، فتوای رهبر انقلاب بسیار مهم و راهگشاست و می‌تواند توطئه دشمنان برای زیر سؤال بردن توان جوانان و متخصصان ایرانی در این حوزه را، خنثی کند.
بنابراین تأکید دارم که زمان صدور این فتوا بسیار مهم است زیرا تجسس در حریم خصوصی افراد از گذشته هم حرمت داشته اما در این مقطع زمانی بخصوص با توجه به خطرات امنیتی که در بستر تلگرم، کشور را تهدید می‌کند و از سویی نیاز به حمایت از فناوری‌های داخلی و بومی در سال حمایت از کالای ایرانی، می‌توان این فتوا را برای اعتماد مردم به پیام‌رسان‌های داخلی و تولیدکنندگان و توسعه‌دهندگان آن که جوانان هموطنمان هستند، بسیار ارزشمند دانست.
* پویایی فقه شیعه
این دکترای فقه و مبانی حقوق درباره ضرورت پویایی فقه بخصوص در شراط زمانی حاضر و با توجه به نیازهای نوپدید نیز خاطرنشان کرد: افتخار مکتب تشیع و مکتب اهل بیت، همین پویایی است که در فقه جواهری وجود دارد و امام راحل نیز بر آن تأکید داشتند. ما در دو جنبه شاهد پویایی فقه هستیم؛ هم در جنبه نیازهای سنتی و هم نیازهایی که مربوط به شرایط زمان و مکان می‌شود. قاطعانه می‌توان گفت فقه اهل بیت(ع) می‌تواند به همه نیازهای بشر در همه ابعاد پاسخ بدهد. ممکن است به ذهن مخاطب برسد که در این صورت پس چرا این همه مشکلات و دغدغه‌های بزرگ در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی داریم. در پاسخ به این پرسش باید گفت مشکل از مبانی فقهی نیست بلکه مشکل در عملکرد مجریان و مسئولانی است که پایبندی کافی به این مبانی ندارند. این در حالی است که فتاوای مجتهدان ما در عرصه‌های جدید نشان می‌دهد فقه بخوبی توانایی پاسخگویی به مسایل جهان مدرن در قرن بیست و یکم را هم دارد اما ما هم باید تلاش کنیم ضمن آشنایی با مبانی فقهی، شجاعت عمل و اعتماد به مبانی فقهی را در عرصه‌های مختلف داشته باشیم.
* فتوایی مورد قبول علمای اسلام
رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم نیز با بیان اینکه حرمت ورود به حریم خصوصی توسط هر نهاد یا شخصی قبل از اینکه شرعی باشد، عقلی است، می‌گوید: این حکم مورد اتفاق همه علمای اسلام است.
آیت الله ابوالقاسم علیدوست در گفت و گو با مهر می‌افزاید: ارزش‌های اخلاقی در اسلام مورد وفاق همه عقلاست. مثلاً همه دنیا بر ارزش علم آموزی و دانش تأکید می‌کنند ولی وقتی نوبت به اسلام می‌رسد به گونه‌ای بر این مباحث تاکید می‌کند که حتی الان هم می‌بینیم هنوز دنیا به آن مرحله نمی‌رسد. در مورد تجسس هم همینطور است و اسلام می‌گوید تجسس موجب عقاب می‌شود و این عقاب نه فقط در آخرت بلکه در دنیا هم خواهد بود و از گناهانی است که دامن شما را در این دنیا هم می‌گیرد. بنابراین تأکید بیشتری در اسلام بر این مسئله صورت گرفته است.
آیت الله علیدوست تأکید می‌کند: این فتوایی که توسط رهبر معظم انقلاب داده شد، مورد تأیید همه فقهای اسلام از صدر تا ذیل است و باید به عنوان باور نهادها و حاکمیت باشد. نباید اینطور باشد که حرفی زده شود ولی هر نهادی کار خود را انجام دهد و بعد هم دلخوش به توجیهی که انجام می‌دهد باشد. این اولین کاری است که باید صورت بگیرد. یعنی باید عمل به این فتوا به یک جریان تبدیل شود.
وی ادامه می‌دهد: نکته دوم برخورد با متخلفان است. ممکن است عده‌ای بر اساس منافع خود یا بر اساس برخی اعتقادات نادرست خود، فکر کنند وقتی یک هدف مقدسی دارند می‌توانند به حریم خصوصی مردم وارد شوند یا ممکن است استثنائات را توسعه دهند، با این مسائل باید برخورد شود. نباید عده‌ای حاشیه امن داشته باشند و تخلف کنند.
نکته سوم که خیلی مهم است این است که رسانه‌ها و حاکمیت، مردم را به این باور برسانند که امنیت آن‌ها در این فضا و پیام رسان‌ها تأمین می‌شود. عده‌ای از مردم که تعدادشان کم نیست چنین اطمینانی ندارند و ترس این را دارند که کنترل شوند و باید مسئله «امنیت در حریم خصوصی» را به یک باور تبدیل کرد.
* در کار مردم سرک نکشید!
حجت الاسلام احمد عابدی استاد حوزه و دانشگاه نیز معتقد است که افشای اسرار خصوصی مردم با استفاده از فضای مجازی نیز ممکن می‌شود که این خلاف شرع است. وی در مورد فتوای اخیر رهبر انقلاب در مورد حرمت تعرض به امنیت و حریم مردم در پیام رسان‌های داخلی می‌گوید: در فضای مجازی علاوه بر مسائل مبتذل و منکر که خودش بحث جدا و خطر بسیار بزرگی است یک خلاف شرع بزرگ دیگر انجام می‌شود و آن هم افشای اسرار مردم است. یعنی حریم خصوصی مردم دارد ضایع و لکه دار می‌شود و این گناه بزرگی است.
عابدی می‌افزاید: متأسفانه کمتر نسبت به این مسائل حساسیت نشان داده می‌شود. قرآن می‌فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَبْ» آیه قرآن اول می‌فرماید «ولاتجسسوا» و بعد می‌فرماید «لایغتب» چون غیبت و تهمت همه متفرع بر تجسس است. تا سوءظن نباشد انسان دنبال تجسس و غیبت نمی‌رود. باید به مردم تذکر داده شود حریم خصوصیِ مردم برای شارع مهم است. بنابراین رفتن به سراغ اسرار خصوصی مردم با استفاده از فضای مجازی خلاف شرع و در حکم نگاه کردن به داخل خانه و حریم خصوصی مردم است.
نظر شما