قدس آنلاین-بنابر قابلیت‌های انکارناپذیر می‌توان چشم انداز روشنی را برای صنعت تجهیزات پزشکی تصور کرد؛ چنان که در حال حاضر ارزش تولیدات داخلی در حوزه تجهیزات پزشکی کشور بیش از ۷۵۰ میلیون دلار در سال برآورد شده و همچنین پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری این بازار به طور متوسط رشد ۱/۹ درصدی را تجربه کند.

*حمایت سنجیده از بازار داخلی

ظرفیت بازار تجهیزات پزشکی کشور از تولید و واردات سالیانه ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار است که بیش از ۳۰ درصد این بازار توسط تولید کنندگان داخلی تأمین می‌شود، این درحالی است که فعالان این حوزه معتقدند طبق ظرفیت‌های موجود امکان رشد تولیدات به طورجدی مقدور است.

دکتر محمد حسین قربانی، نایب رئیس کمیسیون بهداشت ودرمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت این صنعت می‌گوید: در جهان محصولات تجهیزات پزشکی شامل گروه‌های متعددی هست که از این موارد بخشی تجهیزات «های تیک» محسوب می‌شود که دانش آن در اختیار تعداد محدودی از کشورهاست و در عمل نیز ورود به این عرصه با وجود هزینه‌ها مقرون به صرفه نبوده و اقتصادی نیست. بخش دیگری از تجهیزات پزشکی نیز وجود دارد که به طورگسترده درحوزه سلامت به کارگرفته می‌شود که به اعتقاد من اگر ما بر حمایت از تولید ملی تأکید داریم، باید بر روی این محور سرمایه‌گذاری کنیم؛ چرا که فعالان داخلی از توانایی کافی برای تولید باکیفیت و رقابت با محصولات وارداتی برخوردارهستند. ناگفته نماند فردی که از سرمایه کافی برخوردار است، به خوبی از شرایط بازار و راه‌های افزایش سرمایه آگاه است؛ بنابراین اگر سرمایه‌گذاری ترجیح می‌دهد که در حوزه تولید فعالیت کند این تلاش قابل ارزش است، پس باید مورد حمایت قرارگیرد.

*چرا مرغ همسایه همچنان غاز است

بر اساس شواهد موجود همسو با تلاش تولید کنندگان داخلی برای بی نیازی از واردات محصولات مشابه، شاهد مقاومت‌ها و کارشکنی‌هایی دراین زمینه هستیم. از این موارد می‌توان به وفور کالاهای قاچاق اشاره کرد.

پیش از این بارها متولیان امر و کارشناسان تأکید کرده‌اند ۳۰ درصد از کالاهای مصرفی در مراکز خصوصی را کالاهای قاچاق تشکیل می‌دهد و از ۱۵ میلیارد دلار کالای قاچاق به کشور تخمین زده می‌شود که حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار مربوط به تجهیزات پزشکی باشد.

دکتر قربانی با اشاره به چنین بی مهری هایی به صنعت تجهیزات پزشکی کشور خاطرنشان می‌کند: با وجود قابلیت‌های تولید کنندگان ایرانی البته گلایه‌هایی از فعالان این حوزه شنیده می‌شود که از این موارد می‌توان به وجود رانت‌ها و قاچاق کالا اشاره کرد، چنان که در حال حاضر برخی مراکز درمانی استفاده از کالاهای کم کیفیت و بی‌کیفیت وارداتی را بر محصولات استاندارد داخلی ترجیح می‌دهند، از همین رو تولید کننده ما با این وضعیت رغبتی برای ادامه فعالیت نخواهد داشت.

وی تأکید می‌کند: به هرحال اگر امروز متولیان امر قادر به حمایت از تولیدکنندگان با فراهم کردن تسهیلات مالی و یا کاهش کاغذبلزی اداری نیستند، باید این اراده را داشته باشند که محصولات داخلی که ثمره تلاش کارگران وطنی است را خریداری کرده و استفاده کنند. تولید کنندگان ما نیز نباید تنها به بازار داخلی متکی باشند و از عرضه ملزوماتی با کیفیت متوسط نیز خشنود باشند. بنابراین با افزایش کیفیت باید به حضور در بازار جهانی و رقابت با شرکت‌های بین‌المللی بیندیشیند.

*رشد همه جانبه صنعت تجهیزات پزشکی

مهندس داوود نوزعیم، از فعالان این حوزه نیز اظهار می‌کند: طی ۱۰ سال اخیر شاهد رشد همه جانبه صنعت تجهیزات پزشکی هستیم. این درحالی است که حمایت چندانی از سوی نهادهای دولتی صورت نمی‌گیرد. گواه این ادعا مطالبات مالی فعالان این حوزه است که گاه بیش از یک سال هم وصول نمی‌شود.

وی با اظهار گلایه از واکنش‌های حوزه سلامت در برابر تلاش‌های تولیدکنندگان داخلی اضافه می‌کند: مراکز درمانی ما هنوز رغبتی برای استفاده از تولیدات داخلی ندارند و تنها به دلیل وجود فشارها و قوه قهریه از این محصولات استفاده می‌کنند. چنان که اغلب مراکز درمانی بنابر بخشنامه وزارت بهداشت که بر استفاده از تولیدات داخلی توجه دارند، ناگزیرند محصولات وطنی را به کاربگیرند. به این ترتیب مراکزی که سرمایه دارند، از کشورهای دیگر ملزومات خود را تأمین کرده و براحتی چندین برابر هزینه می‌کنند، درحالی که تمایلی به پرداخت هزینه خدمات به تولید کننده هموطن خود نیستند؛ این درشرایطی است که بنابر تجربه در حوزه فعالیت خود یقین دارم هیچ تفاوتی به لحاظ کیفیت دستگاه‌های داخلی با مشابه خارجی آن وجود ندارد. البته شاهد مزیت هایی هستیم که می‌توان به امکانات چشمگیر پس از فروش و هزینه‌های اندک این گونه خدمات اشاره کرد.

*ضرورت به کارگیری سیاست‌های فراگیر

تقویت جایگاه صادرات کالای ایرانی می‌تواند عاملی برای رغبت مشتریان داخلی و خارجی به خرید و استفاده از این گونه محصولات باشد.

دکتر رضا مسایلی، مشاور وزیر و مدیر کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت با اشاره به راهبردها و سیاست‌های حمایتی دستگاه متبوع خود می‌گوید: وزارت بهداشت در سال جاری دو راهکار را سرلوحه تصمیم سازی‌ها خود قرار داده است؛ نخست توجه بر ارتقای کیفیت و سپس فراهم کردن فرصت‌ها برای صادرات، به این ترتیب از تحولات بنیادی در این مقوله بحث نظام کنترل کیفی تجهیزات پزشکی است. از ابتدای سال جاری تمام محصولاتی که در کشور تولید می‌شود، باید بر اساس استانداردهای اتحادیه اروپا باشد. به این ترتیب تولیدکنندگان پس از تطابق کالاهای یادشده با استانداردهای اتحادیه اروپا می‌توانند پروانه ساخت دریافت کنند. همچنین با این رویه راهبرد وزارت بهداشت برای توسعه صادرات تجهیزات پزشکی محقق خواهد شد؛ از این رو در سال گذشته ۳۰ شرکت تولیدی توانستند این استانداردها را کسب کنند که پیش بینی می‌شود ظرف مدت دوسال تمام نظام کنترل کیفی تجهیزات پزشکی بر اساس استانداردهای اتحادیه اروپا تعریف شود.

وی تصریح می‌کند:به منظور تقویت زمینه‌های صادرات کالاهای وطنی، دولت چهار نمایشگاه بزرگ دنیا در حوزه تجهیزات پزشکی در برزیل، آلمان، امارات و عمان را مورد هدف‌گذاری قرار داده که برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی بخشی از هزینه‌های حضور در این نمایشگاه‌ها را می‌پردازد. به این ترتیب در مهر سال جاری ۱۰۰ فعال ایرانی در حوزه تجهیزات پزشکی در نمایشگاه «عمان هلث» حضور پیدا می‌کنند. همچنین طی تفاهمنامه‌ای که با کشور عمان به امضا رسیده، تولید کنندگان ایرانی از سوی کشور مقصد، تخفیفی برای شرکت در این نمایشگاه برخوردار می‌شوند.

مهندس نوزعیم اما این فعالیت‌ها را برای رونق صادرات کافی ندانسته و اظهار می‌دارد: با وجود اهمیت این نمایشگاه‌ها باید توجه داشت این گونه نمایشگاه‌های خارجی سالی یک بار و البته با حضور فراگیر فعالان اعم از تولید کننده تا توزیع کننده برگزار می‌شود. همچنین نمایشگاه‌های داخلی این حوزه نیز تأثیری به جز کسب درآمد برای برگزارکنندگان ندارد، از این رو تولیدکنندگان بسیاری به چنین رویدادهایی در داخل روی خوش نشان نمی‌دهند.

وی با تأکید بر نقش تولیدکنندگان داخلی بر بازار صادرات تجهیزات پزشکی می‌گوید: سال هاست که بر وجود استانداردهای اروپایی در تولید محصولات توجه می‌شود، اما باید پرسید آیا نوع روابط مالی تولید کننده و مصرف کننده داخلی نیز مطابق استانداردهای اروپایی است؟ آیا وضعیت حقوقی نیروی انسانی فعال نیز تابع همین استانداردها است؟

نوزعیم می‌افزاید: با وجود تنگناهای مختلف در این حوزه همچنان شرایط برای صادرات کالای ایرانی فراهم است؛ چرا که تمام فعالانی که سال‌ها درعرصه صادرات جایگاهی دارند، محصولات کیفی و تابع استانداردهای جهانی تولید کرده‌اند.