قدس آنلاین-روابط عمومی مؤسسه خانه کتاب در حالی اسامی‌پرفروش‌ترین کتاب‌های «عیدانه کتاب» را که با شعار «کتاب عیدی دهیم» و با مشارکت ۷۹۳ کتابفروشی در سراسر کشور اجرا شد، اعلام کرد که در این فهرست نکته‌های قابل توجهی وجود دارد.
چنان که می‌دانیم این طرح با تخفیف‌های ۲۰ تا ۳۰ درصد از اواخر اسفند تا ۱۵ فروردین اجرا شد و کتاب‌های عمومی‌پرفروش در این طرح، می‌تواند چشم اندازی کلی از کتاب‌های مورد توجه مردم را در بازار نشر کشور به مخاطبان ارائه دهد.
اولین نکته قابل تأمل در این فهرست است، غیبت نام شاعران است. در میان ۵۰ کتابی که مورد استقبال مردم قرار گرفته است حتی نام یک کتاب شعر نیز دیده نمی‌شود. ناشرانی که معمولاً به نام شعر مشهورند در این فهرست حضور ندارند و به نظر می‌رسد وفور بیش از اندازه شعر در فضای مجازی سبب شده است، این هنر جای خود را به صورت کامل به رمان و داستان واگذار کند.
بازار کتاب ایران در تسخیر خارجی‌ها
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنیم و بخصوص در سال حمایت از کالای ایرانی قابل توجه است، حضور پررنگ و چشمگیر کتاب‌های خارجی در بازار نشر ایران است. رقابت بر سر نشر کتاب‌های ترجمه‌ای چنان است که برای مثال کتاب «مردی به نام اوه» با دو ترجمه از دو نشر متفاوت درمیان کتاب‌های پرفروش است و چهار کتاب از «جوجومویز» در این فهرست وجود دارد.
نبود ساز و کار رعایت حق کپی رایت در ایران سبب شده است، ترجمه آثار خارجی به یک کار پررونق و کم خطر در صنعت نشر ایران بدل شود و فرصت نفس کشیدن را از نویسندگان ایرانی بگیرد. ۶۶ درصد کتاب‌های پرفروش در طرح «عیدانه کتاب» ترجمه است. این مسئله چنان پررنگ است که چندی پیش انجمن داستان‌نویسان استان تهران در یکی از نخستین اقدام‌های خود ضمن حمایت از طرح‌هایی مانند «عیدانه کتاب» اعتراض خود را به آنچه بی‌توجهی به آثار تألیفی خوانده، اعلام کرد.
در نامه سرگشاده‌ای که در اختیار ایسنا قرار گرفته، آمده است: یکسان یارانه‌دادن به کتاب‌های خارجی و ایرانی طبعاً به معنای کمک بیشتر به انتشار کتاب‌های خارجی و بیشتر سوق دادن ناشران و کتاب‌خوان‌ها به سوی ترجمه و اجحاف در حق نویسندگان ایرانی است. چنانچه مطلع‌اید در نبود کپی‌رایت و دستِ باز ناشران برای انتشار کتاب‌های خارجی به شیوه دلخواه خود، ادبیات و بخصوص داستان‌های ایرانی که با مشقت‌های گاه چند ساله نوشته می‌شوند، بسادگی در مرتبه دوم توجه ناشران قرار دارند. آسان بودن دسترسی به کتاب‌های خارجی و امکان برگزیدن هر کتابی از میان میلیون‌ها کتابی که هر ساله در سراسر جهان منتشر می‌شود، طبعاً تولید ادبیات و فکر ایرانی را مانند تولیدات دیگر ایرانی در رقابتی نابرابر قرار می‌دهد و دادن یارانه برابر به کتاب‌های خارجی و ایرانی به این نابرابری دامن زده است.
این مسئله وزارت ارشاد را برآن داشته است تا به دنبال راه‌هایی برای حمایت بیشتر از تولیدات ایرانی در عرصه کتاب و تألیف برآید اگرچه هنوز سازو کار اجرایی این کار مشخص نیست.
رمان بیشترین مشتری را دارد
در میان موضوعات قابل توجه بین مخاطبان، رمان بیشترین توجه را میان مخاطبان ایرانی دارد و ۶۰ درصد آثار پرفروش به این گونه ادبی اختصاص دارد؛ ضمن اینکه کتاب‌های روان شناسی با ۲۰ درصد در رتبه دوم توجه مردم به کتاب قرار دارند. ۱۰ درصد دیگر به کتاب‌های زندگینامه و دیگر مباحث اختصاص دارد.
درمیان نویسندگان ایرانی موفق‌ترین نویسنده رضا امیرخانی است که توانسته در رتبه سوم فروش قرار بگیرد و برند خود را به عنوان نویسنده مورد اقبال مخاطبان حفظ کند؛ همچنین از میان مؤلفان ایرانی که در یکی دو سال اخیر، کتاب‌هایشان را به بازار کتاب عرضه کرده‌اند باید از روزبه معین، مصطفی مستور، نسیم مرعشی و یوسف علیخانی نام برد که در این فهرست حضور موفقی دارند؛ ضمن اینکه عباس معروفی، نادرابراهیمی‌و مصطفی مستور با دو کتاب در این فهرست حاضرند.
به همین دلیل ناشرانی توانسته‌اند مورد توجه مردم قرار بگیرند که در فعالیت‌های خود هم به انتشار رمان و هم به انتشار آثار روان شناسی توجه داشته‌اند. نشر چشمه که هفت کتاب در این فهرست دارد، موفق‌ترین ناشر ایرانی در این طرح بوده است و بعد از این انتشارات، نیلوفر، آموت و قطره با چهار کتاب مشترکاً در رتبه دوم قرار دارند.
همچنین باید از دو کتاب زندگینامه با موضوع زندگی شهید ابراهیم‌هادی یاد کرد که تنها کتاب‌هایی است که از میان کتاب‌های خاطرات دفاع مقدس در این فهرست دیده می‌شود.
نظر شما