قدس آنلاین– گروه استان ها – زهره رزمی آذر: البرز روزگاری ییلاق پایتخت نشیان کشور بود و رودهای خروشان  وطبیعت بکر آن جلوه های دیدنی بی شماری را به نمایش می گذاشت.

 اما متاسفانه در سالهای اخیر پیامدهای ناشی از خشکسالی وکاهش نزولات آسمانی، برداشت بی رویه از سفره های زیر زمینی  پدیده ریز گردها را به مانند بسیاری از نقاط کشور مهمان البرزی ها کرده وبه آفت جان درختان تنومند و مقاوم  وپوشش گیاهی منطقه تبدیل شده است.

این پدیده نوظهور مناطق سر سبز کشور را تحت تاثیر خود قرار داده است و استان البرز نیز از این پیامدهای مخرب زیست محیطی در امان نبوده است.

برای نمونه می توان «تالاب صالحیه» نظرآباد با وسعتی حدود ۶۰ هزار هکتار  را نام برد،موهبتی طبیعی اکنون درحال خشک شدن است و این مکان که زمانی محل اطراق پرندگان مهاجر آبزی بود اینک درحال ازبین رفتن است.

تالاب صالحیه نظرآباد، در سکوت کاهش چشمگیر بارش ها وکم شدن منابع آب ورودی در حال مرگ تدریجی است و وجود گردو غبار و ورود  پرحجم شترهای محلی و دام به این منطقه سرسبزی و طراوت آن را ازبین برده است.

یکی دیگر از عوامل تهدید کننده این منطقه وجود ریز گردها است چراکه خشک شدن تالاب  و وجود نمک در این منطقه تهدیدی مشابه  دریاچه ارومیه رابه دنبال خواهد داشت و با خشک شدن این تالاب هزاران تن نمک با وزش باد مزارع اطراف را نابود خواهد کرد.

 تالاب صالحیه به عنوان استراحتگاه ومامن بیش از ۸۰ گونه از پرندگان مهاجر آبزی یکی ازجاذبه های زیبای روستای صالحیه  است که جذب گردشگران محلی و غیر محلی را از سایر نقاط استان به این مکان به همراه داشته است.

اما متاسفانه به علت برخی سومدیریت ها و کوتاهی های صورت گرفته در گذشته این تالاب در حال از بین رفتن است و به تهدید بزرگ زیست محیطی تبدیل شده است.

امروز استان البرز به واسطه خشکسالی و کم بارشی های سال های اخیر با معضل تبدیل شدن به یکی از کانون های ریزگردها مواجه شده، کانون‌هایی که خیزش آن‌ها برای مردم شهرستان‌های ساوجبلاغ و نظرآباد که زمانی سرسبزی و حاصلخیزی را لمس کرده اند باور کردنی نیست.

اوضاع رو به وخامت این تالاب مهم منطقه ای استاندارالبرز و مسئولین استانی را بر آن داشت تا بازدیدی را در هفته گذشته از منطقه روستای صالحیه  داشته باشند و از نزدیک در جریان روند تخریب زیست محیطی در حال وقوع آگاه شوند.

تخصیص اعتبارات ملی و استانی جهت احیای تالاب صالحیه

 استاندار البرز در این بازدید  اظهار کرد: تالاب صالحیه یکی از موضوعات مهم استان و کشور محسوب می شود.

محمدعلی نجفی تاکید کرد : باید مطالعات اولیه در خصوص نحو احیا و آبگیری این تالاب انجام شود تا  بتوان از محل استانی و ملی وبا همکاری سازمان محیط زیست و سازمان برنامه و بودجه کشور اعتبارات کافی جهت احیا آن گرفته شود.

وی با بیان اینکه  سهل انگاری های اعمال شده در قبال محیط زیست در گذشته نیازمند هزینه های هنگفتی برای بازگشت به حالت اولیه است، گفت: سازمان حفاظت از محیط زیست و برنامه و بودجه کشور به طور قطع برای احیای تالاب صالحیه همراهی خواهند کرد.

استاندار البرز با یادآوری اینکه برای احیا و حفاظت محیط زیست این منطقه بایستی سرمایه گذران را برای اجرای طرح های گردشگری ترغیب  کرد، افزود: امیدواریم با جذب سرمایه گذار در بخش گردشگری و کمک های استانی و ملی بتوان این منطقه را احیا  و تبدیل  به یکی از قطب های گردشگری شهرستان نظرآباد کرد.

به دنبال منابع آبی پایدار برای تالاب باشیم

مدیر کل محیط زیست استان البرز نیز در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین در خصوص احیا و آبگیری تالاب صالحیه گفت: این تالاب در وسعت ۶۰ هزار هکتار نیمی درمحدوده استان البرز و نیمی دیگر  نیزدر استان قزوین واقع شده است.

فردین حکیمی افزود:  این منطقه بر اساس مطالعات صورت گرفته مرکز کانون های داخلی انتشار گردوغبار استان قزوین و البرز شناسایی شده است.

مدیرکل اداره محیط زیست استان البرز تثبیت این کانون ها  را بسیار مهم دانست و گفت: بایستی علل ایجاد گردو غبار را در این منطقه شناسایی و محل دقیق آن را مکان یابی کرد.

وی ادامه داد: تالاب صالحیه از ارزش زیستگاهی  بالایی برخوردار است چراکه گونه های پرندگان آبزی مختلف در این تالاب زیست می کنند و یک جاذبه گردشگری در این منطقه محسوب می شود.

حکیمی حضورگردشگران دراین منطقه را مهم دانست و گفت : این مهم کمک به اقتصاد جوامع محلی این منطقه خواهد کرد و به این دلیل  از ۳ جنبه بسیار حائز اهمیت است.

 وی با یادآوری اینکه درحال پیگیری احیاء این تالاب هستیم، گفت: یکی از موضوعات مهم، پیگیری نیازهای آبی این  تالاب است و با مطالعات انجام شده این مهم انجام خواهد شد.

حکیمی با اشاره به اینکه در گذشته این تالاب از رودخانه زیاران و کردان آبگیری می شد، افزود:  قطع آبگیری  از رودخانه کردان  وکمبود نزولات آسمانی میزان سطح آب این تالاب را کاهش داده بنابرین بایستی به دنبال منابع آبی پایدار برای تالاب باشیم.

وی یکی از منابع  مهم آبی تالاب را استفاده  از فاضلاب های شهری نظرآباد عنوان کرد و گفت: این فاضلاب پس از تصفیه و برخورداری از استانداردهای تعیین شده می تواند یک منبع آبی پایدار باشد تا بتوانیم همیشه  ازاین منبع برای تالاب استفاده کنیم.

حکیمی در ادامه گفت: یکی از تهدیدهای اصلی تالاب صالحیه ایجاد کانال های زهکشی شده است که آب تالاب را به سرعت خارج می کند و اگر این رویه ادامه پیدا کند تا  چند ماه آینده تالاب به سرعت خشک می شود.

وی همچنین با اشاره به وجود شترها و دام های موجود  وتاکید براینکه منطقه گنجایش این تعداد شتر و دام را ندارد، خاطرنشان کرد: وجود این دام ها یکی ازعلل تخریب بوته ها و درختچه های گیاهی خواهد شد و پدیده بیابانزایی را تشدید خواهد کرد.

حکیمی گفت: با وجود اینکه اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرح های بیابان زایی را درمنطقه شروع کرده است، ما نیز بایستی عوامل تخریب کننده را شناسایی کنیم و به فکر تثبیت تالاب باشیم.

این مسئول با تاکید براینکه ایجاد کمیته احیا تالاب با مشارکت دستگاههای اجرایی  الزامی است، گفت: با تعیین شرح وظایف براساس قانون تالاب ها میتوان آن  را مدیریت کرد.

اقدامات مقدماتی برای حل مشکل تالاب صالحیه و پیشگیری از تبدیل آن به یک تهدید بزرگ زیست محیطی در حالی آغاز شده که اداره کل منابع طبیعی استان نیز مجموع اقدامات خود را در این بخش آغاز کرده است.

عامل اصلی  کانال های زهکشی استان قزوین است

رئیس اداره امور بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان البرز در این ارتباط به قدس آنلاین گفت: اداره منابع طبیعی و آبخیزداری طرح های بیابان زایی را در بیش از ۵۴ هزار هکتار  از اراضی استان البرز  در جهت مقابله با پدیده گرد وغبار با عملیات کاشت نهال و پوشش های گیاهی در عرصه های بیابانی به خصوص منطقه روستای صالحیه  در دستور کار قرار داده است.

طاهری در خصوص ورود دامها و شترها در محدوده تالاب صالحیه، افزود: کمیته ای در این خصوص تشکیل شده تا زمینی در اختیار دامداران قرار دهند تا ساماندهی شوند.

طاهری افزود: در حوزه روستای صالحیه بیش از ۲ هزار هکتار نهال کاری و ایجاد پوشش گیاهی در حال انجام است.

وی با بیان اینکه کانال های زهکشی از تالاب صالحیه را جهاد کشاورزی استان قزوین کشیده است و مانع عبور آب به تالاب می شود، گفت: پروژه کانال کشی ها از استان قزوین انجام شده و خروجی در البرز است همچنین سدی که در کردان احداث شده است از ورود آب به این رودخانه جلوگیری می کند.

طاهری با اشاره به اینکه محیط زیست دراین خصوص باید ورود کند، گفت: دراستان خوزستان نیز همین معضلات باعث ایجاد گرد وغبار در آن منطقه شده است.

مبادا مرگش را به سوگ بنشینیم

متاسفانه برخی طرحهای توسعه کشور مستقیم و غیرمستقیم بر محیط زیست اثرات نامطلوبی بر جای گذاشته و اگر در این خصوص چاره اندیشی نشود شاهد بحران های زیست محیطی بسیاری در کشور  خواهیم شد که نمونه بارز آن در استان خوزستان در حال وقوع است.

مردم  این استان این روزها با خشکسالی و پدیده گردو غبار دست و پنجه نرم می کنند و این درحالی است که بی توجهی به محیط زیست البرز نیز مشکلات عدیده  مشابه ای را به همراه خواهد داشت.

تالاب صالحیه نمونه مشابه ای است که در صورت کوتاهی وبی توجهی در آینده ای نزدیک برای مرگش به سوگ خواهیم نشست لذا باید هرچه سریعتر موانع موجود بر سر راه احیا تالاب صالحیه برداشته شود و مسئولان استانی به جدیت برای حل این مشکل تلاش کنند.

ایجاد هم افزایی با مسئولان کشوری به خصوص استان قزوین و پرهیز از اقدامات موازی می تواند نتایج موثرتری را به دنبال داشته باشد  وامیدها را برای ادامه حیات تالاب صالحیه و تداوم زندگی گونه های مختلف پرندگان دوچندان کند.