شعیب بهمن تحلیلگر مسائل روسیه در مصاحبه با «قدس آنلاین» درباره اهداف و اهمیت سفر علی اکبر ولایتی فرستاده ویژه رئیس جمهور ایران به مسکو، اظهار داشت: سفر آقای ولایتی در دو بعد قابل بررسی است. بعد اول به مسائل مرتبط با برجام، آینده این توافق و همکاری‌هایی که ایران تمایل دارد با کشورهایی مانند روسیه در مقابل تحریم‌های یکجانبه آمریکایی‌ها انجام دهد، بر می‌گردد. بعد دیگر به مسائل منطقه‌ای از جمله موضوعاتی که در آن تهران و مسکو همکاری نزدیکی با یکدیگر دارند مرتبط می‌شود. پیچیدگی شرایط داخلی سوریه، روندهای نظامی و سیاسی در جریان آن، تلاش‌های دیپلماتیک آمریکایی‌ها در حوزه مسائل این کشور و اقداماتی که کشورهای عربی همچون عربستان و امارات در حال پیگیری آن هستند و از سوی دیگر اسرائیل نیز تحرکاتی را مانند سفر امشب نتانیاهو به مسکو انجام می‌دهد که تمام این تحولات سبب پیچیده‌تر شدن شرایط و لزوم همکاری بین ایران و روسیه می‌گردد. با پیچیده‌تر شدن شرایط، نیاز به رایزنی‌ها با مسکو افزایش پیدا می‌کند و درحالیکه سایر طرف‌ها چنین اقداماتی را در دستور کار خود دارند قاعدتاً ایران هم باید در دایره مذاکرات حضور داشته باشد. علاوه بر سفر نتانیاهو، در آینده نزدیک شاهد دیدار قریب الوقوع ترامپ و پوتین هستیم بنابراین طبیعی است که ایران هم در این بین فعالیت‌های دیپلماتیک خود را دنبال کند.
این تحلیلگر مسائل روسیه ادامه داد: گرچه این سفر حامل پیام‌های رهبری و رئیس جمهور است اما در دو بعد مسائل سوریه و موضوع حفظ برجام و همکاری با شرکت‌ها و بانک‌های روسی در دوره‌ای که تحریم‌های یکجانبه آمریکا اعمال خواهد شد نیز حائز اهمیت است.
افزایش تولید نفت روسیه به معنای گرفتن جای ایران نیست
بهمن ادامه داد: با توجه به شرایط جدیدی که درباره برجام و خروج آمریکا از این توافق صورت گرفته، حمایت روسیه از ایران در برجام و ماندن آن در توافق به ابعاد مختلفی بستگی دارد. بخشی از روابط ایران و روسیه، همکاری‌های سیاسی بین دو کشور است که روس ها در این حوزه می‌توانند حمایت‌هایی را از ایران در سطح بین المللی داشته باشند کمااینکه تا به امروز هم در مسأله برجام چنین اتفاقی افتاده و روس‌ها اعلام کردند برجام یک توافقنامه بین‌المللی است که آمریکا با خروج خود از توافق عملاً آن را نقض کردند و خواهان این هستند که تمام طرف‌ها به توافقنامه پایبند بمانند. بخش دیگر، همکاری‌های اقتصادی بین تهران و مسکو است البته در این زمینه ضعف‌های قابل توجهی را شاهدیم زیرا در طول سال‌های گذشته همکاری‌های بین دو طرف به شکل مستحکمی پایه‌ریزی نشده است.
وی افزود: روابط اقتصادی ایران و روسیه در طول یک دهه گذشته به میزان دو میلیارد دلار بوده که سطح روابط بسیار پایینی است. به نظر می‌رسد با توجه به سطح پایین تعاملات در آینده نیز شاهد چالش‌هایی در حوزه اقتصادی بین دو کشور باشیم، گرچه بانک‌ها و شرکت‌های کوچک روسی همچنان می‌توانند گزینه مناسبی برای دور زدن تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران باشند. در واقع، ورود به چنین مرحله‌ای بیش از هر چیز بستگی به تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در داخل ایران دارد و اینکه تا چه حد مدیران دولتی متمایل به همکاری با بانک‌ها و شرکت‌های روسی باشند.
کارشناس مسائل روسیه با اشاره به اینکه افزایش تولید نفت روسیه برنامه‌ای برای مقابله با ایران نیست، تصریح کرد: روس‌ها زمانی که وارد طرح تثبیت تولید نفت شدند، اعلام کردند به محض اینکه قیمت‌ها دوباره افزایش پیدا کند آنها هم تولید نفت خود را افزایش می‌دهند. همچنین افزایش تولید نفت روسیه به معنای گرفتن جای ایران در بازارهای جهانی انرژی نیست، زیرا مقاصد صادرات نفت روسیه با مقاصد صاردات نفت ایران تفاوت دارد. بنابراین اینکه در رسانه‌های داخلی مطرح می‌شود هدف روسیه از افزایش تولید نفت برای مقابله با ایران و پر کردن جای خالی نفت ایران است، تحلیل درستی نیست.
بهمن در پاسخ به این سؤال که تا چه حد می‌توان در ادامه برجام به روسیه به عنوان یکی از دولت‌های تأثیرگذار در مقابله با تحریم‌ها حساب کرد، گفت: با توجه به شرایط جدید برجام به نظر می‌رسد همکاری های اقتصادی بین دو طرف بیش از آنکه به طرف روسی بستگی داشته باشد به طرف ایرانی بستگی دارد، زیرا رویه‌ای که تاکنون در نهادهای دولتی حاکم بوده مبتنی بر همکاری با شرکت‌های و بانک‌های غربی است و دولت عملاً تمایلی به ارتباطات گسترده با شرکت‌ها و بانک‌های روسی نیست. بنابراین همکاری‌های اقتصادی با روسیه در دوره تحریم‌ها بیشتر مستلزم تغییر رویکرد در داخل ایران است. در دور پیشین تحریم‌ها علیه ایران، شرکت‌ها و بانک‌های کوچک روسی برای دور زدن تحریم‌ها با ایران اعلام آمادگی کرده بودند. بنابراین در شرایط فعلی به نظر می‌رسد زمینه همکاری وجود داشته باشد اما معضل اساسی این است که طرف ایرانی تا به امروز وارد چنین پروسه‌ای نشده است.
انتهای پیام /
نظر شما