به گزارش خبرنگار فرهنگی قدس‌آنلاین، یکی از پرسش‌های مهمی که در سالیان اخیر در میان صاحبنظران، کارشناسان و مردم مطرح بوده، این است که نظام تعلیم و تربیت ما تا چه حد اسلامی بوده و امروز پس از گذشت چهار دهه از پیروزی انقلاب اسلامی، تا چه حد اسلامی است؟
این یک پرسش مهم و بنیادین است که یک بار دیگر و در روز «پیوند اولیا و مربیان» جای طرح دارد، زیرا یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های اولیای دانش‌آموزان، تربیت و پرورش اسلامی فرزندانشان در مدارس است. متأسفانه بیشتر کارشناسان بر این اعتقادند که هم‌اینک نمی‌توان مدعی بود نظام تعلیم و تربیت ما، یک نظام تربیتی اسلامی به معنای دقیق و یا دست‌کم قابل قبول است. استدلال آن‌ها هم این است که خروجی آموزش و پرورش ما و آنچه در جامعه می‌بینیم، نشان‌دهنده این نیست که نظام آموزشی ما در تربیت اسلامی دانش‌آموزان موفق بوده است.
از سوی دیگر نگاهی دقیق و جزئی‌نگر به درون مدارس و آنچه از زبان معلمان و اولیای مدرسه می‌شنویم هم پیام‌های مثبت و دلگرم‌کننده‌ای از درون مدارس برای ما ندارد. دانش‌آموزانی که در فضاهای بسیار متنوع با عقاید رنگارنگ در خانواده‌ها تربیت شده‌اند، در شرایطی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و از یکدیگر تأثیر می‌پذیرند که معلمان به دلیل نداشتن مهارت‌ها و گاه انگیزه‌های لازم، توانایی هدایت اخلاقی این دانش‌آموزان را ندارند.
همین مسائل و واقعیت‌هاست که سبب شده بسیاری از خانواده‌ها با احساس خطر از حضور فرزندانشان در فضایی که تحت کنترل نیست و آموزه‌هایی را به آنان منتقل می‌کند که خارج از چارچوب تربیتی خانواده‌هاست، تصمیم بگیرند فرزندانشان را به محیط‌های تربیتی و آموزشی دیگری بسپارند. محیطی مانند مدارس مسجدمحور که تعالیم خود را بر پایه آموزه‌های قرآنی و دینی بنا نهاده‌اند و تلاش می‌کنند در فضایی متفاوت از فضای سنگین و خشک حاکم بر مدارس آموزش و پرورش، با چاشنی آموزه‌های دینی، نشاط و حضور نزدیک خانواده‌ها، فضای تربیتی تازه‌ای را برای دانش‌آموزان فراهم کنند.
تأسیس چنین فضاهای آموزشی، از یک سو نویدبخش این است که هنوز هم هستند خانواده‌ها و والدینی که دغدغه تربیت دینی فرزندانشان را دارند و از سویی هم زنگ خطری است برای آموزش و پرورشی که هنوز نتوانسته به معیارها و شاخص‌های یک آموزش و پرورش اسلامی و انقلابی برسد.
پیام روشن مدارس مسجدمحور که بر پایه حضور حداکثری و صمیمی اولیای دانش‌آموزان در مدرسه اداره می‌شوند، برای آموزش و پرورش این است که باید تا دیر نشده از روش‌های آموزشی خشک و بدون انعطافی که سال‌هاست کشورهای توسعه‌یافته از آن عبور کرده‌اند، دست بردارد و با الگوگیری از روش‌های موفق و تجربه شده مدارس مسجدمحور – دست‌کم تا حد امکان و در حد الگو- تربیت دینی، نشاط، تحرک، پویایی، ورزش و مهارت را به درون مدارس آورد وگرنه راهی که اینک آموزش و پرورش ما در حال طی کردن آن است، آینده روشنی را برای آینده‌سازان کشورمان نشان نمی‌دهد.
نظام‌های آموزشی در کشورهای پیشرو چندین سال است به این نتیجه رسیده‌اند که سیستم آموزشی بر پایه حفظ کردن درس‌ها بدون مهارت‌آموزی، روشی نادرست است، به همین دلیل به نظام‌های مبتنی بر پرورش و مهارت‌آموزی و در کنار آن آموزش تئوریک روی آورده‌اند، اما در کشور ما همچنان بر روش‌های حفظ‌محور و تربیتِ دانش‌آموزان «حافظ» و نه «خلّاق» تأکید می‌شود. بدا به حال ما که در این میان از آموزه‌های اخلاقی و انسانی هم به دلیل غلبه فضای تیره «کنکور» و «تست‌زنی» فراموش می‌شود و حاصل نظام آموزشی ما، دانش‌آموزانی می‌شوند که نه اخلاق دارند و نه مهارت. این یک درد بزرگ و واقعیتی است که تا به آن اعتراف نکنیم به‌دنبال درمانش هم نخواهیم رفت و هر روز که می‌گذرد برای درمان این بیماری خطرناک، دیرتر است.
جالب اینجاست که قرآن کریم، امر «تزکیه» و پرورش را بر «تعلیم» مقدم می‌دارد و می‌فرماید: «وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ» و این اصلی است که کشورهای غیراسلامی در حال عمل کردن به آن هستند و از نتایج شگرف آن برخوردار شده‌اند اما ما همچنان از آن غافلیم و در حال تربیت کردن دانش‌آموزانی هستیم که تنها مهارتشان، مهارت بی‌فایده تست‌زنی است!
اگر دانش‌آموز ما که روزی به عنوان یک فرد بالغ واردِ ساز و کارهای اجتماعی و تشکیل خانواده می‌شود، معدل ۱۹ یا ۲۰ نداشت، مشکل زیادی برای جامعه درست نمی‌شود اما اگر همین دانش‌آموز در حوزه اخلاق انسانی و تربیت دینی، معدل پایینی داشت، بدون‌شک شاهد جامعه‌ای با انواع آسیب‌های اجتماعی خواهیم بود که نمونه‌هایی از آن را هم‌اینک هم شاهد هستیم.
نکته بسیار مهم در بحث مدارس مسجدمحور این است که اولاً در این مدارس امر «پرورش» بر «آموزش» مقدم دانسته شده و دوم اینکه پیوند بسیار وثیق و محکمی بین مدرسه و اولیای دانش‌آموزان وجود دارد که فراتر از تعاریف سنتی «انجمن اولیا و مربیان» در مدارس است. به بهانه روز پیوند اولیا و مربیان، ضمن تأکید بر اینکه یکی از کلیدهای اصلی موفقیت در نظام آموزشی، تعمیق پیوندهای اولیا و مربیان است، بر این گزاره نیز تأکید می‌کنیم که الگوی ارتباط بین اولیا و مربیان در مدارس مسجدمحور، یک الگوی کاربردی و آزمون شده است که می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مسائل آموزش و پرورش باشد.
انتهای پیام/
نظر شما