قدس آنلاین - گروه استان ها - سمیه شرف دینی:  ۱۸تیر ماه ۱۳۹۶ درچهل و یکمین اجلاس میراث جهانی درکراکف لهستان، با رای قاطع اکثر اعضای کمیته میراث بشریِ یونسکو شهریزد درفهرست ثبت آثارجهانی قرار گرفت این شهر لقب جهانی شدن را به خود گرفت و یزد بیست‌ ودومین اثرتاریخی کشورایران بود که به ثبت یونسکو رسید بافت کهن شهر تاریخی یزد یکی از منحصر بفرد ترین بافتهای تاریخی زنده جهان است و شهریزدعنوان نخستین شهرخشت خام و دومین شهر تاریخی جهان را به خود اختصاص داد و پس ازکسب این شهرت جهانی چه رویاها وخواب هایی برای این شهرآرمیده دردل کویرکه دیده نشد پس از گذشت دوسال از ثبت جهانی، این شهرفقط واژه جهانی را به یدک می کشد نه گردشگری و زیرساختهای آن ، نه خود بافت تاریخی و نه دیگرمولفه های آن رشد چشمگیری را در این دوسال به خود ندیده است.

 وقتی وارد بافت تاریخی یزد می شویم با کوچه پس کوچه هایی مواجه می شویم که از یک سو تو را به دل تاریخ می برند و ازسوی دیگر با انواع و اقسام معضلات شهری ازجمله دست فروشان و دوره گردان و اتباع بیگانه و خانه های تخریبی که در اثر بارش باران هویت تاریخی خودرا ازدست داده اند روبرو می شویم شاید بتوان گفت افزایش قیمت ملک در این بافت و مرمت برخی از واحدهای مسکونی تنها رهاورد جهانی شدن یزد بوده است برخی خانه های مستقر دربافت عجیب رنگ وبوی نویی به خود گرفته و برخی خانه چندان سرپا نیستند برخی ازمحله ها سنگفرش شده و برخی دیگر سنگفرش نشده ومحلی شده برای جولان موتورسیکلت سواران و ماشین ها و بعضا گاری های دستفروشان .

شاید تنهاچیزی که دراین سالها دراستان رشد چشمگیری داشته رونق خانه های گردشگری وایجاد خانه های بومگردی بود که با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط زیست بومی استان شاید بتوان گفت مسئولان در این راستا تا حدودی موفق عمل کردند ولی از سوی دیگر بافت تاریخی استان پر از دردهایی هست که برای درمان هر کدامشان نیاز به همکاری همه بخش ها ی استان است یزد ثبت جهانی شد و در دل تاریخ ماندگار شد ولی بافت تاریخی یزد آنچنان که باید توسعه پیدا کند توسعه پیدا نکرد و خود استان هم از این ظرفیت مهم بخوبی پس از دوسال نتوانست استفاده کند .

 پس از ثبت جهانی یزد، کمیته های تخصصی بافت وشورای راهبردی مربوط به ثبت جهانی دراستان  تشکیل شد که این کمیته ها و شورای راهبردی با توجه به ثبت جهانی یزد کارکردهای خاصی راعهده داربودند که متاسفانه کمیته تخصصی و شورای راهبردی در این دوسال اقدام خاصی انجام ندادند تا جایی که  شهردار جدید یزد هم با اعتراف تلخ خود اذهان داشت این کمیته ها و شورای راهبردی یا تشکیل جلسه نداده اند و یا اینکه جلسات آنها نامرتب و پراکنده برگزارشده وجلسات خروجی خاصی نداشته است و این دو کمیته کارکرد اصلی خود را نداشتند.

عدم تحقق مدیریت یکپارچه شهری

معاون هماهنگی استانداریزد در نشست برگزاری جشن یزد شهرجهانی با انتقاد ازعملکرد کمیته های تخصصی و شورای راهبردی بافت تاریخی بر ضرورت اجرای مدیریت یکپارچه  شهری در بافت تاریخی تاکید کرد و گفت : تاکنون اقدام مناسبی در این زمینه صورت نگرفته است .  

محسن صادقیان اظهارداشت : ۲سال ازثبت بافت می گذرد و فعالیتهای هایی که درقالب  شورای راهبردی و کمیته های زیرمجموعه انجام شده  تاثیرگذارنبوده و این شوراها عملکرد مناسبی به ویژه درزمینه مدیریت یکپارچه شهری در بافت تاریخی یزد نداشته اند که این موضوع باید آسیب شناسی و معایب و مشکلاتی که درمسیر اجرای این طرح وجود دارد باید بررسی و مورد توجه باشد .

وی با اشاره به تشکیل شورای راهبردی شهرجهانی افزود: برای اینکه کمیته های این شورا به کارایی لازم برسند دراین شورا باید بازنگری هایی صورت بگیرد و دراین مسیر نیاز است سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور و پایگاه  پژوهشی میراث فرهنگی نقش فعالتری داشته باشند .

معاون استاندار ادامه داد : همه مسئولان استانی مصمم به بازنگری دوباره فعالیت ها  های جدی تر کمیته های شورای راهبردی ثبت جهانی یزد هستند و امیدداریم راهبردهای مدنظر در بافت تاریخی و خدمات زیربنای و رو بنایی و توسعه نرم افزاری و سخت افزاری  با یک برنامه منظم اجرا شود و انتظارات از این مجموعه را محقق سازد .

عدم استفاده از ظرفیت های گردشگری

استانداریزد درنشست یزد، شهرمیراث جهانی با بیان اینکه قصد پرداختن به صورت جدی به الویت گردشگری در برنامه های توسعه استان را به عنوان  یکی از محورهای اصلی توسعه داریم .

محمدعلی طالبی افزود : تکیه بر بخش گردشگری می تواند سبب شود که از شرایط اقتصادی و مشکلاتی که دراین حوزه با ان مواجه هستیم عبورکنیم و ظرفیت های بسیارخوبی که در یزد وجود دارد  نیازمند مکانیزم هایی برای هماهنگی بیشترو پیگیری بهتر است که این امر همکاری تنگاتنگی بخش خصوصی و دولتی را می طلبد.

وی تصریح کرد: ثبت جهانی یزد فرصت خوبی برای رشد اعتلای صنعت گردشگری در استان بود که متاسفانه ما بخوبی از آن استفاده نکردیم .

ثبت جهانی یزد و دستاوردهای ارزشمند

مدیر کل میراث فرهنگی استان یزد در نشست برگزاری جشن یزد شهرجهانی نظرمتفاوتی نسبت به دیگران دارد و معتقد است که ثبت جهانی یزد دستاوردهای ارزشمندی برای استان و کشورداشته وارزش مالی هیچ کجای یزد به اندازه بافت تاریخی نیست و این استان با بیش از۴۸۰ پروژه سرمایه گذاری شده در بخش گردشگری رتبه نخست کشور را دارد .

مصطفی فاطمی اظهارداشت: برای ثبت جهانی یزد از سال ها قبل  تلاشهای خوبی صورت گرفته و ۶ارزش برای آثار بافت تاریخی مد نظریونشکو بود که در ارزش ۳و۵ یزد مورد تایید و درارزش های ۲و۴ که پیشنهاد داده بودیم تایید نشدیم ودرنهایت ۱۸تیرماه سال ۹۶یزد به عنوان شهر اولین شهر ایرانی درفهرست یونسکو به ثبت جهانی رسید .

وی افزود: درگذشته بافت تاریخی دارای مشکلات بسیاری بود که پس ازفعالیت های مطالعاتی درصدد رفع آن برآمدیم ودر حال حاضر بافت تاریخی در مقایسه با گذشته رشد چشم گیری داشته و بافت کنونی قابل مقایسه با بافت قبلی نیست.

 فاطمی تصریح کرد : دانشگاههای داخلی وخارجی بسیاری تمایل دارند دررابطه با بافت تاریخی و معماری یزد فعالیت ها ی پژوهشی انجام بدهند وارتباطات پژوهشی ما با سایر کشورها ایجاد شده که نشانگر اهمیت بافت تاریخی یزد است و حضورما در کشورهای مختلف به عنوان پایه علمی و مطالعاتی درخصوص معماری بسیارپررنگ شده و افزایش سرمایه گذاری دراین بافت از دیگر اقدامات مثبت بافت بوده استان با بیش از ۴۸۰پروژه سرمایه گذاری شده در بخش گردشگری رتبه نخست کشور را  دارد .

وی افزود: ثبت بافت تاریخی باعث شده نهادهای عمومی ودولتی توجه بیشتری به این بافت داشته باشند واین توجه به شکلی بوده که حتی افرادی که قبل از ثبت جهانی معتقد بودند بافت تاریخی را باید لدربخریب کرد امروزدراین بافت خانه خریداری می کنند و به این بافت کشیده شده اند .

فاطمی خاطرنشان ساخت: سال گذشه بیش از۲هزار اخطاریه و یا مجوزمرمت بافت  صادر شده و ۲هزار بنا توسط بخش خصوصی ، مردم ،شهرداری ها و میراث مرمت شده که درکل کشور این امار به ۶هزار بنا رسیده است .

 وی با اشاره با افزایش قیمت خانه های بافت تاریخی گفت : افزایش ارزش مالی بافت تاریخی و افزایش قیمت خانه دراین بافت رشد چشمگیری داشته و که در هیچ کجای یزد به این شکل نبوده است .