سرور هادیان/

بی‌شک نگاه زنانه نویسندگان زن در عرصه دفاع مقدس، سبب افزایش لطافت ادبیات دفاع مقدس می‌شود و از تلخی آن می‌کاهد و با مخاطب ارتباط بیشتری برقرار می‌کند. کنار هر مادر یا همسر شهیدی که می‌نشینم رفتن عزیزش به جبهه را به علت دفاع از دین، وطن و ناموس می‌داند. یعنی ناموس همردیف آن‌ها قرار دارد؛ بنابراین بخشی از ادبیات پایداری ما به نگاه زنانه نیاز دارد.

• برای دفاع مقدس می‌نویسم

مریم جهانگشته، نویسنده بیش از ۵۷ کتاب در عرصه ادبیات مقاومت و پایداری است. او که متولد 1355 و کارشناس تألیف و تصنیف، کارشناسی امور فرهنگی و ارشد مدیریت است فعالیت‌های فرهنگی‌اش را از سال 1375 با حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی آغاز کرد و به عنوان نویسنده داستان‌های دفاع مقدس (بنیاد شهید) از سال‌ 75 تا کنون است.

وی در عرصه‌های مختلفی چون داوری جشنواره‌های مختلف، نویسندگی سایت‌هایی چون مجردها، سایت آستان مهر (آستان‌قدس)، انجام نویسندگی برنامه‌های تلویزیونی و مصاحبه‌های تلویزیونی برنامه عقیق و بوی سیب فعال است. همچنین وی عنوان نویسنده زن در سال 1391 از سوی انجمن بانوان ناشر و اهل قلم استان خراسان رضوی، نویسنده برتر و کسب رتبه سوم داستان کوتاه در جشنواره ما مردم مشهد، مقام هشتم کشوری در زمینه داستان کوتاه در سال 1385 جشنواره کبوتر حرم و قدردانی از وی در همایش هنر و انقلاب در سال ۱۳۹۶و رونمایی کتاب‌های بسیاری در عرصه دفاع مقدس را در پیشینه کاری خود دارد.

وی که همکاری با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌ها را در کارنامه دارد، اولویت نویسندگی را ادبیات پایداری می‌داند و در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: آثاری چون کتاب مردان آسمانی، نیایش سرخ، کتاب اگر با تو باشم، خنده اشک، فریاد محراب، کتاب فاتحان خرمشهر، با چشمانم به پابوست آمده‌ام و روزهای بی‌قرار و ناگهان جنگ و مجموعه کتاب‌های جنگ مقدس و همچنین پشت بام بهشت از دیگر فعالیت‌های کاری من است.

• کمی شاعرم

دبیر انجمن ادبی ادبیات راه نو می‌افزاید: کودک زاغی کوچولوی خجالتی را در زمینه ادبیات کودک دارم و کمی شاعرم و دو کتاب به نام‌های تو همین حوالی و ترانه کبود را نوشتم و سه اثر مذهبی به نام‌های کوی فاطمیه، فرات تشنه بود و با چشمانم به پابوست آمدم... از دیگر آثار من است.

• از کانون پرورشی تا حوزه هنری

او که توانست سال 94 نویسنده برتر زن در استان شود، درباره کار حرفه‌ای نویسندگی‌اش می‌گوید: شروع کارم از دهه 70 با کانون پرورشی و فکری کودکان و نوجوانان بود و سال 75 در سازمان تبلیغات حوزه هنری آموزش‌های لازم در این راه گذراندم و به صورت جدی وارد حوزه نویسندگی شدم. کتاب‌های من ارگانی چاپ می‌شود و تاکنون هیچ کتابی از من به صورت خصوصی چاپ نشده است.

• حمایت خانواده

مسئول انجمن ادبیات داستانی سازمان بسیج هنرمندان استان خراسان رضوی می‌افزاید: هرچه امروز بدست آوردم به واسطه کار برای شهداست، حتی ادامه تحصیل و کار با توکل به خداوند متعال و نظر شهدا انجام شده و خوشبختانه دخترم هم اهل قلم و مشغول فعالیت در عرصه نویسندگی است.

• تفاوت نگارش در ادبیات پایداری

دبیر انجمن ادبی راه نو اظهار می‌دارد: به اعتقاد من هر نویسنده‌ای نمی‌تواند به این حوزه ورود پیدا کند. نوشتن تاریخ شفاهی شهدا کار سختی است، زیرا شرط وفاداری به مطالب مطرح است. به خاطر دارم پنج سال مصاحبه با خانواده شهدا را انجام دادم و گاهی دو سال و نیم برای جمع‌آوری مستندات یک کتاب زمان می‌گذاشتم تا با راوی آن‌ها همه مطالب را درمیان بگذارم. زمانی برخی تاریخ‌ها با هم مغایرت دارد و برای مطمئن بودن از تاریخ‌ها باید وقت گذاشت و مستندات لازم را پیدا کرد.

• زنان و نگاه لطیف به جنگ

جهانگشته با اشاره به این نکته که نوشتن کتاب برای دفاع مقدس تلاش خاصی می‌خواهد، درباره حضور زنان در این عرصه می‌گوید: متأسفانه در استان ما نویسندگان خانم در حوزه دفاع مقدس مظلوم واقع شده‌اند و نیاز به ارزش‌گذاری بانوان نویسنده در این عرصه احساس می‌شود. شاید گاه تصور شود نویسندگان مرد موفق‌ترند، اما واقعیت این است ادبیات پایداری در کنار نویسندگان مرد، نیاز به نگاه زنانه هم دارد تا مطالب لطیف‌تر و زیباتر روایت شوند.

این نویسنده شهرمان اعلام می‌کند: این درحالی است که نقش زنان را در پیروزی جنگ نمی‌توان نادیده گرفت. در تمام دوران دفاع مقدس زنان در کنار مردان بودند و اگر آرامش را برای آن‌ها فراهم نمی‌کردند مردان امکان حضور در جبهه‌ها را نداشتند.

• پرورش بزرگان و نقش زنان

عضو شورای عالی سازمان بسیج هنرمندان استان خراسان رضوی تأکید می‌کند: به اعتقاد من بها دادن به نویسنده‌های زن در حوزه دفاع مقدس یک ضرورت است و نیز می‌تواند در کنار نویسنده زن در این عرصه یک کارشناس نظامی وجود داشته باشد تا از هر دو دیدگاه بهره برد. شاید نویسنده‌های زن در این عرصه تجربه حضور در جبهه و لمس آن را نداشته باشند، اما نگاه دقیق، نوشته‌ای با ساختار و سبک‌ها را برای برقراری ارتباط با مخاطب می‌دانند و کنار همه سرداران و شهدای بزرگ، مادران و همسران بزرگ زندگی می‌کردند که در پرورش و آرامش آن‌ها نقش مؤثری داشتند و به‌راستی بچه‌هایی در دامن زنان و مادرانی پرورش یافتند که متفاوت بودند.

وی درباره سوژه‌های کتاب‌هایش بیان می‌دارد: سوژه‌ها مرا انتخاب می‌کنند و به من پیشنهاد داده می‌شود اما گاهی دلم می‌خواهد خودم براساس داشته‌هایم بنویسم که بارها در کنار سوژه‌های پیشنهادی این کار را انجام داده‌ام.

• معرفی دفاع مقدس به جهان

مریم جهانگشته تأکید می‌کند: ما نیاز به کتاب‌هایی در عرصه ادبیات پایداری داریم که جنگمان را به دنیا معرفی کنیم و یادآور شویم که ما دفاع کردیم و جنگ به ما تحمیل شد و دفاع ما دفاعی مقدس است.