به گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین،  در سالیان گذشته تقابل جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها در ایالات متحده بر سر ارزش‌ها و سیاست‌هایی بود که به گمان آن‌ها برای دموکراسی آمریکایی بهترین نتیجه را در بردارد، اما اکنون، آن دعواهای قدیمی تغییر کرده است و آنچه زمانی از رقابت معمول بین طرفداران متعصب دو حزب سراغ داشتیم، جای خود را به چالش بزرگی درباره ماهیت دموکراسی داده است.

این مسئله به خصوص زمانی بیش از گذشته نمود پیدا کرد که مسئله تماس تلفنی ترامپ با زلینسکی، نخست وزیر اوکراین و درخواست او برای تحقیق درباره پسر جو بایدن یکی از رقبای سرسخت ترامپ در انتخابات پیش رو در ازای اعطای کمک‌های مصوب آمریکا به اوکراین، به دستاویزی برای رقبای دموکرات وی در مجلس نمایندگان و سنای ایالات متحده تبدیل شد و کار تا آنجا بالا گرفت که روز پنجشنبه ۹ آبان ماه مجلس نمایندگان آمریکا که دموکرات‌ها اکثریت آن را در اختیار دارند، با ۲۳۲ رأی به استیضاح ترامپ رسمیت بخشید.

استیضاح ترامپ و مرحله جدید در سیاست آمریکا

این در حالی است که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و متحدانش ضمن تأکید بر نامشروع بودن تحقیقات علیه ترامپ آن را «تقلای دموکرات‌ها برای کودتا» می‌نامند و کاخ سفید از تمکین به احضاریه‌های متعدد ارسالی از سوی کنگره به عنوان بخشی از مراحل تحقیق و بررسی در این رابطه امتناع می‌ورزد.

توماس پپینسکی، استاد دانشگاه کرنل و عضو ارشد برنامه سیاست خارجی در مؤسسه بروکینگز این تحولات را نشانگر مرحله جدیدی در سیاست آمریکا دانست و گفت:ممکن است دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان هنوز هم در مورد سیاست اختلاف نظر داشته باشند، اما در حال حاضر آن‌ها به طور فزاینده‌ای با بنیادهای مدون و نظم موجود در قانون اساسی ایالات متحده نزاع دارند. به گفته پپینسکی دانشمندان علوم سیاسی برای توضیح آنچه ایالات متحده با آن روبه‌رو است، از اصطلاح «شکاف در رژیم» یا «از هم گسیختگی رژیم» استفاده می‌کنند؛ شکافی در بین جمعیتی که درمورد مبانی نظام حاکم بر خود دچار درگیری هستند. در جوامعی که با یک شکاف رژیم روبه‌رو هستند، تعداد فزاینده ای از شهروندان و مقامات معتقدند که هنجارها، نهادها و قوانین ممکن است توسط گروهی نادیده گرفته، واژگون یا جایگزین شوند.

دموکراسی آمریکا با بحران مواجه شده است

استیون لویتسکی، استاد دانشگاه هاروارد در این رابطه می‌نویسد: شکاف در رژیم عواقب جدی به دنبال دارد و شکاف در حال ظهور در ایالات متحده که توسط دونالد ترامپ و مدافعان وی ایجاد شده است، می‌تواند نشان دهنده این مسئله باشد که عموم مردم آمریکا ممکن است اعتماد به روند انتخابات را از دست بدهند یا سیاستمداران منتخب را تحریک کنند تا حتی حملات مستقیم بیشتری علیه قوه قضائیه مستقل یا سیستم تفکیک قوا انجام دهند. «شکاف رژیم» فقط در نظام‌های حاکم بحران زده پدیدار می‌شود و دموکراسی آمریکا در حال حاضر با بحران عمیقی مواجه شده است.

لویتسکی می‌افزاید: برای درک بهتر مسئله کافی است فقط نگاهی به شکاف ایجاد شده میان مردم آمریکا در مورد موضوع استیضاح رئیس جمهور بیندازید؛ بخشی از شهروندان که مخالف استیضاح هستند، همان هایی هستند که رئیس جمهور را تأیید می‌کنند و این نشان می‌دهد که اختلاف نظر حزبی درباره مسائل سیاسی به شکافی عمیق در مشروعیت سیاسی ایالات متحده بدل شده است و این شکاف، در گفتمان سراسری طیف‌های مختلف سیاسی آمریکا به وضوح دیده می‌شود؛ جایی که مخالفان، شهروندان و هواداران طیف دیگر را غیر آمریکایی، بی‌دین و حتی خیانتکار می‌نامد. اما بر اساس چنین استدلالی روشن است که هرگونه تلاش قانونی برای محکوم کردن رئیس جمهور از سوی قوه قضائیه مستقل، به معنای «کودتا» برای حذف رئیس جمهور و عملکرد منظم قوه مقننه، نامشروع تلقی خواهد شد. درواقع شکاف ایجاد شده این بار بر سر قوانین است که به وضوح در قانون اساسی آمریکا برای اعلام جرم و استیضاح رئیس جمهور در نظر گرفته شده است.

شکاف رژیم و آینده سیاسی

به گفته دنیل زبلات، استاد علوم سیاسی دانشگاه هاروارد: «شکاف رژیم» در آمریکا هنوز به حدی سخت نشده است که در برخی کشورها همچون شیلی طی دهه گذشته که شاهد سقوط دولت «سالوادورآلنده» و ظهور ژنرال «آگوستو پینوشه» بودیم، اما اگر این اتفاق بیفتد، انتخاب رئیس جمهوری که می‌تواند به اوضاع آشفته فعلی در واشنگتن پایان دهد، امکان پذیر نخواهد بود؛ چراکه هر دو طرف اختلاف، استدلال می‌کنند که طرف دیگر نامشروع و غیر دموکراتیک است. زبلات می‌افزاید: در ادامه میزان قابل توجهی از رأی دهندگان، ایمان خود را به ارزش‌های دموکراتیک از دست خواهند داد. در بدترین حالت، رؤسای جمهور و حامیان آن‌ها برای کنگره کاملاً غیر قابل قبول خواهند بود و این در حالی خواهد بود که مخالفان آن‌ها به طور کلی مشروعیت ریاست جمهوری را رد خواهند کرد و شاید حتی بدتر؛ اگر ترامپ از پذیرش شکست به یک حریف دموکرات در سال ۲۰۲۰ امتناع ورزد، چه خواهد کرد؟ در آن صورت چه اتفاقی می‌افتد؟ ممکن است هواداران رئیس جمهور به خشونت متوسل شوند؟ آیا ممکن است بخش‌های وسیعی از طرفداران حزب جمهوری‌خواه از به رسمیت شناختن یک رئیس جمهور منتخب دموکرات نیز امتناع ورزند؟

آینده تاریک دموکراسی لیبرال و احتمال ظهور آلمان نازی جدید

به گفته این استاد دانشگاه هاروارد، به نظر می‌رسد حمایت از قانون، دفاع از تفکیک قوا  و بازگرداندن نظم مبتنی بر قانون اساسی به واشنگتن، به این استیضاح، محکومیت و یا حتی عزل از سمت رئیس جمهور فعلی نیاز مبرم دارد. دست‌کم آمریکایی‌ها از هر طیف سیاسی باید از دولت بخواهند تا در روند استیضاح و دادرسی شرکت کنند، حتی با اینکه امکان دارد جمهوری خواهان در سنا در نهایت ماحصل این دادرسی‌ها را با رأی خود وتو کنند. تا زمانی که قوای مجریه و مقننه رویه‌ها و اختیارات مندرج در قانون اساسی را رعایت کنند، همه ما باید بدون توجه به نتیجه، به مشروعیت آن‌ها احترام بگذاریم؛ اما اگر ایالات متحده نتواند بر اساس اصول دموکراتیک به توافقی برسد که از آن پیروی کند، «شکاف رژیم» در حال ظهور آمریکا سخت تر خواهد شد و آینده تاریکی در انتظار دموکراسی آمریکایی خواهد بود.

فرید زکریا از استادان شناخته شده مسائل سیاست خارجی در آمریکا در مصاحبه با سی ان ان ضمن هشدار در رابطه با احتمال ظهور یک آلمان نازی دیگر در ایالات متحده، گفت: تاریخ، شکننده‌بودن «دموکراسی لیبرال» را آموخته و تجربه کرده است، اکنون باید نگران آینده آمریکا بود؛ دموکراسی در یک کشور، نه به یکباره، بلکه در طی زمان می‌تواند به ظلم و استبداد تبدیل شود.

وی تأکید کرد: دموکرات‌ها باید از این مسئله اطمینان حاصل کنند که روند استیضاح از نگاه مردم آمریکا عادلانه باشد؛ زیرا استیضاح یک روند سیاسی بوده و در آن حمایت عموم اهمیت زیادی دارد. در موضعی که اکنون ترامپ قرار دارد، او هموارکننده مسیری است که رئیس جمهوری آمریکا به یک دیکتاتور منتخب بدل شود.

انتهای پیام/