به گزارش قدس آنلاین، نشست تخصصی بررسی راهکارهای عقب زدن دشمن در جنگ اقتصادی با موضوع بنزین؛ گران یا ارزان!؟ چالش های قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی در ایران با نگاهی به وقایع اخیر در کشور با حضور میثم ظهوریان مدیر توسعه و تحول آستان قدس رضوی، به همت بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی در این دانشگاه برگزار شد.
میثم ظهوریان، مدیر توسعه و تحول آستان قدس رضوی در این نشست با اشاره به اینکه در سیاستگذاری عمومی باید سیاست را در معرض سیاست های جایگزین قرار داد، گفت: در بحث افزایش قیمت بنزین در فضای عمومی و ادراک اجتماعی این نگاه ایجاد شد که دولت راحت ترین راه را انتخاب کرد و چرا سیاست های جایگزین را اجرا نکرد. تاثیر این طرح در طبقات اجتماعی پایین بیشتر ظهور و بروز پیدا می‌کند.
وی با اشاره به افزایش سه برابری قیمت بنزین بدون اطلاع رسانی قبلی گفت: این عمل حس نادیده گرفته شدن را در مردم ایجاد کرد و بستر ناآرامی را به وجود آورد، هر چند در این خصوص شکی به دخالت‌های معاندان خارج نشین نیست. اما افزایش یکباره قیمت بنزین شوکی روانی بین مردم ایجاد کرد.
ظهوریان با تاکید بر اینکه این طرح بهتر می‌توانست اجرا شود، افزود: یک ماه و نیم قبل از اجرای مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها، یارانه به حساب‌ها واریز شد اما مردم امکان برداشت نداشتند، شبی که قرار شد بحث سوخت هدفمندی شود، برداشت از حساب‌ها برای مردم ممکن شد. متاسفانه در این مرحله به جنبه روانی مردم توجهی نشد.
افزایش فضای بی اعتمادی بین مردم و مسئولان
در ادامه این نشست وحید ارشدی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه سهمیه بندی بنزین در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد تلاشی برای اصلاح رفتار مصرفی مردم بود، اظهار کرد: قبل احمدی نژاد هم قیمت بنزین به صورت تدریجی افزایش پیدا می کرد اما چون در بودجه سالانه این موضوع را در نظر می گرفتند به مراتب آثار روانی کمتری بین مردم داشت و عموما تا شب عید قیمت‌ها تعدیل می شد.
وی با اشاره به اینکه هر سیاستی برای اجرا یا باید افراد به آن سیاست احساس مطلوب و خوب داشته باشند، یا از آن افراد از ضررهای آن بترسند، و یا بین افراد دارای احساس مطلوب و افراد متضرر همگرایی ایجاد شود ک آن سیاست به درستی به اجرا درآید، گفت: در ایران سیاستگذاری تحت تاثیر فضای سیاسی کشور است.
ارشدی با اشاره به اینکه دولت برای اجرای زمان اجرای طرح افزایش قیمت بنزین زمان مناسبی را انتخاب نکرد، افزود: معمولا سیاست های با تاثیرگذاری زیاد زمانی به اجرا در می آیند که مردم نسبت به سیاست‌گذاران بیشترین اعتماد را داشته باشند، یعنی پس از انتخاب شدن توسط مردم.
وی با طرح این سوال که چرا دولت در سال های گذشته این طرح را اجرا نکرد، گفت: دولت مدعی بود که به دنبال کاستن بی ثباتی اواخر دوره احمدی نژاد بود و همیشه از کاهش تورم صحبت می کردند. اما نمی گفتند که این کاهش تورم مربوط به تورم پایدار است یا ناپایدار. در واقع مهم این است که کاهش تورم پایدار بماند.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه دفعی اجرا کردن یک سیاست لزوما اشتباه نیست، خاطر نشان کرد: در زمان احمدی نژاد نیز سهمیه بندی بنزین یک شبه اتفاق افتاد، اما مردم از قبل نسبت به این موضوع آماده شده بودند. اما در اجرای طرح اخیر نه تنها از قبل به اطلاع مردم نرسیده بود، بلکه دولتمردان تا چند روز قبل از اجرای آن، هرگونه افزایش قیمت بنزین را تکذیب می کردند. این مساله فضای بی اعتمادی را بین مردم ایجاد و شکاف اجتماعی بین مردم و حاکمیت را بیشتر می کند.
لزوم شفافیت منابع هدفمندی یارانه بنزین برای مردم
رضا تنهایی، پژوهشگر اقتصادی نیز در این نشست با اشاره به اینکه یک راهکار کلی و عمومی در بحث یارانه ها این است که عموم مردم و فقرا را صاحب دارایی و در گام دوم صاحب سرمایه کنیم، گفت: دارایی ارزش اقتصادی دارد و سرمایه داشته ای است که می تواند تولیدگر باشد. قاعده کلی در توزیع یارانه ها باید این باشد که ابتدا فقرا را صاحب دارایی و سپس صاحب سرمایه کنیم. مثلا پول بنزین به آن‌ها داده شود. در سایر یارانه های حمایتی و یارانه های نقدی مثلا کمیته امداد مسکن محرومین رو جدی تر بگیرند. آموزش دهک‌های پایین و افزایش سرپایه انسانی بین این دهک ها در واقع نمونه ای از صانب سرمایه شدن این دهک هاست.
وی تاکید کرد: منابع هدفمندی یارانه بنزین را باید در صندوقی برد که اولا دخل و خرج آن برای مردم شفاف باشد و دوم برای تولید به سمت تحقیق و توسعه برود و همچنین حمل و نقل عمومی بهتر شود و در این صورت سرمایه مردم افزایش پیدا می‌کند.
تنهایی با اشاره به وجود چهار نظام بانکی، مالیاتی، توزیع و یارانه ای در کشور، بیان کرد: اصلاح نظام یارانه ای ساده ترین اصلاح است که باید در وهله آخر به آن پرداخته شود. ابتدا باید نظام مالیاتی را اصلاح کرد و پس از آن نظام بانکی و توزیع. اگر این سه اصلاح شوند نظام یارانه ای خود به خود اصلاح می‌شود.
دولت در افزایش قیمت بنزین با مردم صراحت و صداقت نداشت
امین کوشکی، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری در این نشست موضوع صحبت خود را در باب پیوست سیاسی یک تصمیم اقتصادی بیان کرد و گفت: در یک کشور توسعه یافته یا در حال توسعه یکی از مهمترین اصول که باید رعایت شود درنظر گرفتن منافع ملی بدون در نظرگرفتن جناح بندی های سیاسی است.
وی ادامه داد: اما گاهی در برخی حوزه ها مباحثی به عنوان منافع ملی در نظر گرفته می‌شود مثل هدفمندی یارانه، هر چند جناح‌های مختلف موافق این موضوع هستند اما شاهدیم در نحوه اجرا این دو جناح دو مسیر متفاوت را طی می‌کنند که این به نفع جامعه نیست.
کوشکی افزود: نکته دوم داشتن دید درازمدت است. مسئولان یک کشور برای حرکت به سمت توسعه باید دید درازمدت داشته باشند. یکی از اشکالات این است برخی مسئولان به واسطه نداشتن دید درازمدت برخی از طرح‌ها که در گذشته خوب بوده را کنار می‌گذارند و بعد می‌بینیم همین طرحی که کنار گذاشته شده دوباره به اجرا در می‌آید. این کار این شکاف و بی اعتمادی سیاسی بین مردم نسبت به عملکرد دولتمردان ایجاد می‌کند.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: گاهی مشاهده شده صراحت و صداقتی ک باید وجود داشته باشد، نبوده است. دولتمردان یکی دو روز قبل از اجرای طرح مطرح می‌کردند که برنامه ای برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد. بهتر بود که دولتمردان برنامه زمان بندی شده را با صراحت و صداقت مطرح می‌کردند و ویژگی‌های این طرح که چگونه جامعه را به عدالت نزدیک می‌کند، بیان می‌کردند و آسیب ها را کاهش می‌دادند.
وی تاکید کرد: دولت‌ها برای تصمیمات خرد و کلان اقتصادی باید پیوست‌های سیاسی داشته باشند و آثار سیاسی را در نظر بگیرند. بدون در نظر گرفتن این آثار تصمیمات کارشناسانه و دقیق نخواهد بود.
نظر شما