قدس آنلاین: این مرکز در کنار برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی، توجه ویژه‌ای هم به حمایت از هنرمندان کشور در پرتو بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) دارد. در این راستا فراخوان اعطای بورسیه هنری مکتب هنر رضوان به هنرمندان استان‌های کم‌برخوردار از نظر ارائه آموزش‌های تخصصی در رشته‌های تذهیب، نگارگری و گل و مرغ در سال ۱۳۹۶ اعلام شد. پس از بررسی درخواست‌ها و نمونه آثار ارسالی هنرمندان، ۱۷ بانوی هنرمند از شهرهای دور و نزدیک کشور برای حضور در این دوره تخصصی انتخاب شدند. جلساتی از این دوره تخصصی در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ زیر نظر استادان برجسته مکتب هنر رضوان در مشهد برگزار شد و در نهایت، ۶ جلسه کارگاهی به منظور تکمیل و اتمام این دوره آموزشی در زمستان سال ۱۳۹۸(هر ماه دو جلسه) از سوی مکتب هنر رضوان در نظر گرفته شد. اولین و دومین جلسه سال جاری در همین روزها در این مرکز آموزشی برگزار شد. این گزارش ماحصل گفت‌وگو با تنی چند از بانوان هنرمند حاضر در این جلسات کارگاهی است.
انتقال تجربیات به استان‌های کم‌برخوردار
زمان استراحت هنرمندان فرا رسیده است و استادان یکی یکی از سه کلاس مکتب هنر رضوان ویژه نگارگری، تذهیب و گل و مرغ خارج می‌شوند. در این فرصت، وارد کلاس تذهیب شده و پای سخن هنرجویان آن می‌نشینم. شیما انجم شعاع، هنرمند کرمانی که سابقه ۱۵ ساله در فعالیت‌های هنری مانند خوشنویسی دارد و در سال ۱۳۸۴ وارد رشته تذهیب شده است، می‌گوید: «شهر کرمان از نظر هنر تذهیب در فقر کامل به سر می‌برد و ما از دسترسی به ابتدایی‌ترین امکانات آموزشی در این رشته محروم هستیم. حتی بسیاری از خوشنویسان کرمان با این هنر آشنایی ندارند. من به صورت خودآموز فعالیتم را در تذهیب با استفاده از کتاب آغاز کردم. همچنین تلاش کردم این هنر را به خوشنویسان شهرم معرفی کنم و در حد توانم کار هم انجام می‌دادم تا اینکه لطف امام رضا(ع) شامل حالم شد و به این دوره تخصصی در مشهد دعوت شدم. از محضر استاد نبی‌زاده در سال‌های پیش در مکتب هنر رضوان استفاده کردیم. این دوره در سال جاری زیر نظر استاد علیرضا قزی در حال برگزاری است. در مجموع، بسیار خرسندم که به واسطه برپایی این کارگاه‌ها و آشنایی با استادان، توانستم هنر تذهیب را به طور کامل بشناسم. در حال حاضر در زمینه تذهیب و خوشنویسی هم در شهرم تدریس می‌کنم».
زهرا فیروز جهان‌تیغ از دبیران آموزش و پرورش در رشته هنرهای تجسمی زاهدان است. او می‌گوید: «سیستان و بلوچستان از نظر دسترسی به آموزش‌های حرفه‌ای رشته تذهیب در محرومیت کامل به سر می‌برد و تنها برخی دانش‌آموختگان دانشگاهی شهرهای بزرگ آموزش‌های ابتدایی را در این رشته به علاقه‌مندان آموزش می‌دهند. امیدوارم با شرکت در این دوره بتوانم دانش خودم را در رشته تذهیب کامل کنم و دستم روان شود و اگر شرایطی فراهم شود به انتقال این یافته‌ها علاقه بسیار دارم».
به گفته سایر هنرجویان تذهیب، برگزاری این دوره با حضور بانوان هنرمند از استان‌های مختلف کشور در مشهد موجب آشنایی آنان با فعالیت‌های هنری سایر نقاط ایران هم شده است که می‌تواند به ارتباط و همکاری‌های بیشتر این هنرمندان در انجام برنامه‌هایی مثل برپایی نمایشگاه در گوشه و کنار کشور منجر شود.
توجه به ارتقای آثار دوسالانه تذهیب‌های قرآنی
بعضی از بانوان جوان هنوز پشت میز بزرگ قهوه‌ای رنگ نشسته و در حال طراحی و گفت‌وگو هستند. با هر حرکت مدادشان روی کاغذ سفید، نقش‌های حیواناتی مثل آهو زنده‌تر می‌شود. در این بین، فاطمه جلیل‌نژاد که از کرمانشاه میهمان کارگاه‌های نگارگری دوره بورسیه هنری مکتب رضوان شده است، می‌گوید: «از سال ۱۳۸۳ در حال فعالیت در این رشته هنری هستم. حضور در این دوره موجب تغییر روش کاری ما شد و توانستیم بسیاری از نکات جدید را به شیوه بسیار ساده و آسان از مدرس دوره یاد بگیریم. به طور مثال قلم‌گیری‌هایمان تغییر کرد و طراحی‌ها عالی شد». فایزه خالدی اهل بیرجند و دارای مدرک فوق لیسانس پژوهش هنر، از جمله هنرجویان نگارگری این دوره است. او بیان می‌کند: «از دوره دانشجویی در زمینه نگارگری فعالیت می‌کنم و از محضر مدرسان شهرم هم استفاده کردم، اما بیرجند استادان شاخص و حرفه‌ای مانند مشهد در نگارگری و گل و مرغ ندارد. حضورم در این دوره روی سطح کارم بسیار اثر گذاشته تا جایی که شاهد حدود ۶۰ درصد رشد در کارم بوده‌ام. در حال حاضر هم در تلاش هستم تا دانش‌آموزان و دانشجویان خودم را با رشته نگارگری آشنا و در مسیر فعالیت در این رشته هدایت کنم. بنابراین به نظرم برگزاری این کلاس‌ها برای هنرمندان بااستعداد استان‌های کشور ضرورت داشت تا آنان به عنوان نماینده استان خود بتوانند یافته‌ها و تجربیات جدیدشان را به علاقه‌مندان این رشته‌ها در شهر خود منتقل کنند. من هم سعی می‌کنم ارتباطم را با استادان مکتب رضوان حفظ کنم و به تلاشم ادامه دهم».
رضا مهدوی، استاد نگارگری دوره بورسیه تخصصی مکتب هنر رضوان می‌گوید: «آثار نگارگری بسیاری در زمان برگزاری نخستین دوسالانه تذهیب‌های قرآنی همراه با بخش نگارگری از سراسر کشور به دبیرخانه دوسالانه رسیده بود، اما کیفیت بعضی از این آثار در سطحی نبود که بتوان آن‌ها را به نمایش گذاشت. از سوی دیگر، برخی از هنرمندان با هزاران امید از راه‌های دور آثارشان را به این دوسالانه فرستاده بودند و پایین بودن سطح آثارشان هم به دلیل عدم دسترسی آنان به استادان خوب بود. بنابراین با علی ثابت‌نیا، مدیر عامل وقت مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در آن زمان در زمینه امکان اعطای بورسیه هنری مکتب هنر رضوان به هنرمندان منتخب این استان‌ها گفت‌وگو شد تا این هنرمندان بتوانند با بهره‌گیری از تجربیات و دانش استادان مشهدی، هنرهای تذهیب، گل و مرغ و نگارگری را در شهر خود اشاعه دهند و آثار قوی‌تری هم به دوره‌های بعدی دوسالانه‌های تذهیب‌های قرآنی ارسال کنند. البته متأسفانه بخش نگارگری از ششمین دوره این دوسالانه با وجود امید هنرمندان این رشته به دوسالانه حذف شد».
تغییر مسیر زندگی هنرمندان
میز بزرگ آبی رنگ مملو از جعبه‌های کوچک و بزرگ آبرنگ و کاغذ است. مریم اکبری اهل شاهرود است و ۱۵ سال سابقه فعالیت در رشته گل و مرغ را دارد. او می‌گوید: «این هنر در شاهرود آنچنان که باید شناخته شده نیست و استادانی برای تدریس آن وجود ندارد. فقط بانویی در این شهر در سطح مقدماتی مشغول تدریس بود که من با توجه به علاقه‌ای که از کودکی به گل و مرغ داشتم، در آن کلاس شرکت کردم. سپس حدود ۱۲ سال پیش با دوره‌های آموزشی مشهد آشنا شدم تا جایی که برای استفاده از محضر استادان به این شهر رفت و آمد می‌کردم و توانستم مدرک ممتاز رشته نگارگری‌ام را از تهران بگیرم. سپس درگیر دانشگاه در مقاطع مختلف شدم به طوری که در حال حاضر دانشجوی ارشد هنرهای اسلامی هستم. در واقع یکی از دلایلی که تحصیلم را در مقطع ارشد در رشته هنرهای اسلامی ادامه دادم، دریافت این بورسیه هنری و ورود به هنر گل و مرغ به صورت تخصصی بود». در حال حاضر استاد عطاالله شاکری تدریس رشته گل و مرغ(لاکی و آبرنگی) این دوره را بر عهده دارد. طیبه سادات تقی‌زاده، اهل شهر قائن خراسان جنوبی و یکی دیگر از هنرمندان دوره تخصصی حاضر است. او زمانی که در رشته گرافیک نقاشی تحصیل می‌کرد، به دلیل علاقه به هنرهای سنتی وارد رشته گل و مرغ شد و سه سال است در این رشته فعالیت دارد. حتی دو سال پیش برای بهره‌مندی از محضر مدرسان و شرکت در کارگاه‌های فشرده به مشهد رفت و آمد می‌کرد. تقی‌زاده با تأکید بر اینکه دریافت بورسیه مکتب هنر رضوان سکوی پرش او بوده است، بیان می‌کند: «اگر مجبور بودم همچون گذشته فراگیری این هنر را ادامه دهم، حداقل ۶ سال دیگر ممکن بود به نقطه‌ای برسم که اکنون در آن قرار دارم. در حال حاضر از هنرم به صورت کاربردی برای طراحی نقوش روی لباس و کیف استفاده می‌کنم. امیدوارم با کسب تجربیات بیشتر بتوانم در زمینه آموزش گل و مرغ هم در قائن فعالیت کنم».
نظر شما