مهدی کاهانی مقدم/

دیروز یکی از دوستان را دیدم که از تهران برای جلوگیری از تعرض زمین‌خواران به قطعه زمین کوچکی که در محله نهضت قاسم‌آباد مشهد داشت، آمده بود. می‌گفت روز گذشته یکی از همسایگان تلفنی خبر داده که فردی ناشناس یک کامیون شن و ماسه و بلوکه به همراه عده‌ای کارگر آورده و در کمتر از یک ساعت، در سرمای شدید و زیر بارش برف، قسمت جلو زمین را دیوار کرده و بی‌توجه به اعتراض و پرس و جوی اهالی، رفته است.

دوستمان تعریف کرد که بلافاصله به برادرش در مشهد خبر داده و سپس از پلیس برای رسیدگی به موضوع کمک خواسته‌اند و روز بعد که خود را به مشهد رسانده، همزمان با مأموران اجرائیات شهرداری که برای تخریب دیوار اعزام شده بودند، به محل زمین رسیده است؛ به گفته مأموران شهرداری همین افراد ناشناس در یک روز پنج زمین را در همان نزدیکی تصرف کرده و دیوار کشیده‌اند که همگی توسط شهرداری تخریب شده است. در این بین اما یکی دو نفر قولنامه به دست هم حاضر شدند که مدعی مالکیت زمین‌ها بودند؛ زمین‌هایی که همگی دارای سند ملکی بوده و فروش قولنامه‌ای آن‌ها به احتمال زیاد توسط برخی زمین‌خواران شیاد و کلاهبردار بدون اطلاع مالک اصلی، صورت گرفته است.

این در حالی است که گفته می‌شود تعداد زیادی از معاملات ملکی صورت گرفته در محله نهضت دارای مشکلات حقوقی است و افراد زیادی در این مجموعه مورد اغفال و کلاهبرداری شیادان قرار گرفته‌اند. دلیل عمده آن هم خودداری شهرداری از دادن پروانه ساخت برای ساختمان‌هایی است که روی قطعات تقسیم شده و زمین‌های سه‌دانگی بنا می‌شوند. بسیاری از سودجویان هم با سوءاستفاده از این وضعیت، با شناسایی زمین‌های بدون صاحب رها شده در منطقه، واحدهای مسکونی را که شبانه در این اراضی ساخته‌اند، به افراد ضعیف جامعه فروخته و حاصل این اقدام مجرمانه آن‌ها و ساده‌لوحی خریداران، انبوه پرونده‌های قضایی است که هر روزه هم بر تعدادشان افزوده می‌شود.

البته چند سالی است که شهرداری با اجرای گشت‌های مستمر اجرائیات، مانع ساخت و سازهای غیرقانونی در شهر می‌شود و تنها تعداد کمی از متخلفان توانسته‌اند با سوءاستفاده از فرصت تعطیلات یا سرمای هوا، ساخت و سازهای محدودی داشته باشند اما اگر برخی نواقص قانونی موجود در این زمینه برطرف شده و خریداران امکان بررسی و استعلام صحت و سقم ادعاهای فروشندگان املاک و اراضی اینچنینی را داشته باشند، بدون تردید موارد زیادی از کلاهبرداری زمین‌خواران را شاهد نخواهیم بود.

در عین حال خود خریداران زمین و یا آپارتمان باید مراقب باشند؛ از آنجایی ‌که بیشتر طعمه‌های این کلاهبرداران افرادی با بنیه ضعیف مالی هستند که به خاطر تفاوت قیمت زیاد املاک قولنامه‌ای تمام دار و ندار خود را ریسک می‌کنند و در دام شیادان گرفتار می‌شوند؛ این مراقبت باید با حساسیت و تحقیق بیشتری همراه باشد؛ به خصوص آنکه به خاطر برخی ضعف‌های قانونی، روند رسیدگی به پرونده‌های اینچنینی و احقاق حق از دست ‌رفته بسیار طولانی و گاه غیرممکن است. بسیاری از این املاک به بیشتر از یک نفر فروخته می‌شود و در صورت دستگیری متخلف و اثبات جرم هم حل و فصل دعاوی بین مالباختگان فرسایشی است و معمولاً به دلخواه افراد پیش نمی‌رود. پس بهترین کار همان است که از ابتدا با هوشیاری و دقت بسیار مراقب باشیم به دام کلاهبرداران گرفتار نشویم.