به گزارش قدس آنلاین، محمدکاظم ملازم‌الحسینی؛ به مناسبت ۱۸ اردیبهشت سالروز تأسیس سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع) در ابتدا با اشاره به سابقه این سازمان گفت: پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و فراهم بودن بستر توسعه فضای اماکن متبرکه از یک سو و حضور و اشتیاق خیل مشتاقان و زائران امام رضا(ع) از سویی دیگر، در هجدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۲ سازمانی با عنوان طرح فلکه که بعداً به نام سازمان عمران و توسعه حریم حرم حضرت رضا(ع) تغییر کرد، تشکیل شد.
وی با بیان مأموریت و هدف این سازمان گفت: توسعه فضاهای فیزیکی، کیفیت‌بخشی در ارائه خدمات تأمین آسایش، آب، برق و همچنین حفظ و نگهداری فضای سبز، مجموعه تزئینات هنری و معماری حرم مطهر و استفاده از بهترین تجهیزات و تأسیسات در شمار اهداف وجودی این مجموعه بوده است.
ملازم‌الحسینی اضافه کرد: بناهای اماکن متبرکه رضوی در ابتدای انقلاب اسلامی حدود ۱۰۰ هزار متر مربع معادل ۳۲ هکتار بوده که با توسعه‌ای که با دستور تولیت آستان قدس رضوی توسط این سازمان صورت گرفته، در حال حاضر به بیش از یک میلیون متر مربع (معادل ۵۷۱ هکتار) فضای عبادی، زیارتی، فرهنگی، علمی، خدماتی و ... رسیده است.
وی افزود: این مجموعه شامل بیش از ۲۰۰ هزار متر مربع فضای باز اعم از صحن‌ها و بست‌ها، بیش از ۵۶ هزار مترمربع رواق، بیش از یک هزار و ۵۰۰ چشمه سرویس بهداشتی، بیش از ۳۰ هزار مترمربع فضای علمی، ۴۰ هزار متر مربع فضای فرهنگی، بیش از یک هزار و ۸۰۰ عدد محل پارکینگ، ۱۰۱ دستگاه آسانسور و بالابر، ۲۳ دستگاه دیزل ژنراتور، ۵ موتورخانه اصلی، ۳۴ دستگاه چیلر، ۴۱ دستگاه دیگ، ۵۲ پله برقی و نیز دستگاه‌های متعدد و تجهیزات مختلفی است که در مجموعه حرم مطهر رضوی در راستای خدمت به زائران ساماندهی شده است.

این مقام مسئول در آستان قدس رضوی با تشریح کیفیت و خط‌مشی احداث رواق‎ها، صحن‎ها و فضاهای کالبدی در مجموعه حرم مطهر رضوی اظهار کرد: متناسب با حجم زائران و مشتاقانی که به بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) مشرف می‌شوند و نیز تعداد مراسم و اعیادی که در حرم مطهر برگزار می‌شود، توسعه فضاهای کالبدی با بررسی مجموعه‌ای از کارشناسان و مشاوران آستان قدس رضوی توسط سازمان عمران و توسعه حریم حرم صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: در مجموعه حرم مطهر بیش از ۲۲ حوزه وجود دارد که مؤثرترین آن‌ها معاونت‌های اماکن متبرکه و تبلیغات اسلامی است که متناسب با مراسم و حجم زائرانی که به این بارگاه مشرف می‌شوند اعلام نیاز می‌کنند. این امر در نهایت توسط مشاوران سازمان مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد و متناسب با آن توسعه حرم مطهر و یا تغییر در فضای کالبدی حرم شکل می‌گیرد.
ملازم‌الحسینی همچنین ابراز کرد: سناریویی که برای مجموعه حرم مطهر از گذشته پیش بینی شده، فضایی همکف و زیارتی است که توسعه فضاها البته با حفظ به هم پیوستگی در بخش‎های زیرسطحی صورت می‎گیرد.
وی، یکی از دشوارترین اقدامات صورت گرفته در مجموعه حرم مطهر را توسعه فضاها برشمرد و گفت: بخش‌های مختلف حرم، خدمت متفاوتی با یکدیگر دارند و یا صحن‌های قدیمی مربوط به عصرهای گذشته است و کارهای فاخر و هنری در آن انجام شده که مکلف هستیم از این میراث به شکل مطلوبی حفاظت و مراقبت کنیم.
به گفته مدیرعامل سازمان عمران و توسعه حریم حرم، توسعه فضاهای حرم مطهر امری بدیهی است که طی سالیان متمادی انجام شده اما در این زمینه اصلی بنیادین در دستور کار دائمی فعالیت‌های مجموعه سازمان عمران و توسعه حریم حرم و همچنین مدیریت کلان آستان قدس رضوی قرار گرفت که آن حفظ آثار فرهنگی گذشته است. 
وی درخصوص حفظ یکپارچگی هنرهای به کار رفته هم گفت: قطعاً در توسعه کالبدی، حفظ آثار هنری و هارمونی فضاهای توسعه یافته توسط کارشناسان و معماران خبره مجموعه مشاوران این آستان مقدس مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا بهترین و مطلوب‌ترین نقش‌ها به مرحله اجرا در بیاید. 
ملازم‌الحسینی یکی از بسترهای حفظ آثار هنری مجموعه را امانت‌داری مجموعه نسبت به حفظ و نگهداری آثار تاریخی دانست و گفت: در توسعه فضاها به این نکته توجه می‌شود که فضاهای تاریخی اگرچه به لحاظ عصری که ایجاد شده، مختلف هستند و نیز از نظر معماری کمی تفاوت دارند، اما در کنار فضاهای جدید با همان سبک و سیاق خود باقی بمانند که این ناشی از اصالت و حفظ میراث فرهنگی گذشته است.
وی ضمن تاکید بر این نکته که توسعه فضا در مجموعه حرم مطهر رضوی با دغدغه‌های مختلفی همراه است و باید تمامی ملاحظات مورد توجه قرار گیرد، اظهار کرد: در بخش‌های قدیمی که اطلاعات کاملی به لحاظ وضعیت مقاومتی از آن نداریم، ابتدا لازم است مقاوم‌سازی صورت گیرد تا بعد بتوانیم در این فضا دخل و تصرف کنیم. ضمن این که باید به موضوعات میراثی و کارهای فاخر هنری توجه کنیم که این امر کار را دوچندان سخت می‌کند.
مدیرعامل سازمان عمران و توسعه حریم حرم، یکی از شاخص‌ترین اقدامات انجام شده در مجموعه حرم مطهر را توسعه فضاها با حضور زائران خواند و افزود: این امر هم کار را شیرین می‎کند و هم بسیار دشوار. زائران در فضاهای همکف به زیارت می‌پردازند، در حالی که افرادی در فضاهای زیرسطحی مشغول ایجاد و یا تغییر فضاهای کالبدی در این مجموعه هستند و حتی زائران هم گاهی متوجه این حضور نمی شوند.
ملازم‌الحسینی حرم منور رضوی را موجودی زنده توصیف کرد و گفت: در حرم مطهر به صورت ۲۴ ساعته به زائران و مشتاقانی که به این آستان ملکوتی مشرف می‎شوند، خدمات ارائه می‌شود و باید متناسب با آن برنامه‌ریزی کرد. 
وی با بیان اینکه بیش از ۷۰۰ نفر در مجموعه سازمان به امر نگهداری حرم مطهر رضوی می‌پردازند، یادآور شد: بخش عمده‌ای از نیروهای سازمان عمران و توسعه حریم حرم به عنوان نیروهای شیفتی در فضاهای تأسیساتی به صورت شبانه‌روزی خدمات ارائه می‌کنند تا این فضا متناسب با نیاز زائران بتوانند خواسته‌ها و نیازهای آن‌ها را برآورده کند.

منبع: آستان نیوز