مهدی کاهانی مقدم
سرانجام پس از ماه‌ها بحث و بررسی پیرامون استخدام‌های فامیلی در شورای شهر و شهرداری مشهد، رئیس شورای شهر مشهد دیروز به استناد آمار تهیه شده توسط یکی از اعضای شورا اعلام کرد: ۸۰۰ ارتباط فامیلی در فضای شهرداری کشف شده است. وی همچنین با بیان اینکه انتصاب فامیلی در گذشته هم وجود داشته و در این دوره اگر بوده در حداقل بوده است، اضافه کرد: این موارد کاملاً جنبه موقتی دارد؛ یعنی هیچ‌کدام از افراد، استخدام شهرداری نمی‌شوند بلکه نیروهایی در قالب حجمی و شرکتی برای دوره‌ای معین هستند و این تلقی که آن‌ها استخدام شهرداری شده‌اند، صحت ندارد.
این در حالی است که با توجه به دشوار بودن شناسایی تمام استخدام‌های فامیلی و شبهه‌ناک نه‌تنها در شهرداری که در بسیاری دیگر از دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و عمومی، به‌درستی نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد افرادی که به این شکل به‌کارگیری شده‌اند، بدست آورد. درعین حال آنچه مسلم است اینکه به تأیید محمدرضا حیدری، شهرداری مشهد در یکی دو دهه اخیر -شاید به واسطه همین استخدام‌های بدون ضابطه- به شدت فربه شده و تعداد کارکنان آن از ۵ هزارنفر به بیش از ۱۵ هزار نفر رسیده است که تأمین منابع مالی برای پرداخت حقوق و مزایای این تعداد افراد، انرژی زیادی را گرفته و شهرداری را با چالش جدی روبه‌رو کرده است.
در حالی امروز با استخدام دست‌کم ۸۰۰ نفر از بستگان و اعضای فامیل دور و نزدیک برخی از مدیران شهرداری یا اعضای دوره‌های مختلف شورای شهر در شهرداری و مؤسسات وابسته به آن مواجهیم که در مقابل جوانانی هستند که از تخصص بالایی برخوردارند، اما نتوانسته‌اند در سال‌های اخیر براساس شایستگی‌شان وارد این مجموعه شوند.
علاوه بر این، این قبیل استخدام‌ها همانند سم مهلکی در بدنه و ساختار شهرداری رسوخ کرده و گسترش یافته و موجب ناامیدی و بی‌انگیزگی در دیگر کارکنان شده است؛ چون وقتی کارمندی می‌بیند پس از سال‌ها تلاش، فردی بدون صلاحیت صرفاً به دلیل روابط فامیلی، در سطوح ارشد مدیریتی قرار گرفته، طبیعی است انگیزه‌اش را از دست بدهد و بازدهی چندانی برای سیستم نداشته باشد.
درعین حال شهرداری نهادی عمومی و شبه‌دولتی است و استخدام در آن باید در چارچوب قوانین استخدامی کشور باشد. قانون‌گذار در بحث‌های استخدامی تصریح کرده که «استخدام» باید طی مراحل مشخصی از جمله نیازسنجی پست‌های موردنیاز، انتشار آگهی عمومی، برگزاری آزمون استخدامی، مصاحبه‌های تخصصی، گزینش و ... باشد.
هر چند ممکن است کشف استخدام‌های رابطه‌ای و فامیلی در شهرداری به راحتی امکان‌پذیر نباشد، اما باید با استخدام‌های فامیلی در هر دستگاه چه عمومی و چه دولتی برخورد و تمهیداتی اندیشیده شود تا شایسته‌سالاری و توجه به تخصص، تجربه و لیاقت، به عنوان شاخص‌های انتصاب و استخدام‌ها به جای فامیل‌بازی و رابطه‌سالاری رویه حاکم شود.
اینکه به اذعان رئیس شورای شهر مشهد، استخدام فامیلی رویه معمول شهرداری مشهد در دو دهه گذشته بوده است، نمایانگر مشکلی جدی در تأمین نیروی‌انسانی شهرداری‌های کشور است و به همین دلیل هم هست که در اکثر قریب به‌اتفاق شهرها اخبار ناگواری ازاین دست را بسیار می‌شنویم. این موضوع نیازمند رسیدگی هر چه سریع‌تر و تدوین قوانین و مقرراتی کارشناسانه برای اصلاح فرایند معیوب استخدام نیروی‌انسانی در شهرداری است و برخلاف نظر آقای حیدری که معتقد به برخورد تعاملی به جای برخورد کیفری با این مسئله است، باید مجازاتی متناسب و بازدارنده برای متخلفان پیش‌بینی شود تا کسی جرئت ارتکاب تخلف را نداشته باشد.
نظر شما