قدس آنلاین-گروه استان‌ها: منطقه آزاد اینچِه برون طرحی است که دومرتبه  در مجلس نهم مطرح شد و موفق به کسب رأی مثبت مجلس نشد.

این طرح بار نخست در مجلس مطرح شد و می‌بایست دوسوم آرا را به خود اختصاص می‌داد که نمایندگان این طرح را مغایر با برنامه پنجم توسعه ‌دانستند لذا رأی نیاورد.

البته یک‌بار دیگر نیز منطقه آزاد اینچِه برون در مجلس به رأی گذاشته شد و این بار باید نصف بعلاوه یک از آرای مجلس را به خود اختصاص می‌داد که این بار هم  نمایندگان به آن رأی ندادند.

اواخر سال ۹۲ بود که از دل جلسات کارشناسی استان گلستان زمزمه‌های ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی در شرق استان ( اینچه برون ) به گوش ‌رسید، زمزمه‌هایی که امید می‌رفت جایگزین طرح ناکام منطقه ویژه اقتصادی یعنی شهرک ۱۰۰۰ هکتاری اترک در منطقه محروم ترکمن‌صحرا بشود.

درنهایت آذرماه سال ۹۳ بود که ابتدا اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور و دبیر شورای هماهنگی منطقه آزاد، خبر ایجاد منطقه آزاد تجاری در نقطه صفر مرزی (اینچه برون) را رسانه‌ای کرد و چند روز بعد حسن روحانی رئیس‌جمهور در سفر به استان گلستان ، وعده داد و اظهار کرد: با ایجاد منطقه آزاد اینچه برون ، گلستان شاهراه توسعه کشور می‌شود.

با تصویب مجلس این طرح پس از بررسی مجدد، به شورای نگهبان ارسال شد و این شورا دو ایراد بر آن گرفت و دوباره این طرح را به مجلس ارجاع داد.

فرصت یا تهدید

گلستان- شهرستان گنبدکاووس با ۳۵۰ هزار نفر جمعیت به‌عنوان دومین شهرستان بزرگ استان گلستان است که بسیاری از مردم و مسئولان این منطقه سال‌هاست در آرزوی راه‌اندازی منطقه اقتصادی اینچه برون برای کمک به اقتصاد مردم هستند.

علاوه بر تأثیر این منطقه بر روی اقتصاد مردم محلی مسئولان بر این باور هستند تا با تصویب منطقه آزاد اینچه برون ارتباط تجاری بین ایران و ترکمنستان را رونق  دهند و بیش از گذشته ارتباط بین اقوام ترکمن گلستان و ترکمنستان را مستحکم‌تر کنند.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که این منطقه موقعیتی بکر برای توسعه و ایجاد منطقه آزاد تجاری دارد زیرا هم‌جواری با کشورهای آسیای میانه و ظرفیت‌های بالای این کشورها به‌ویژه قزاقستان و ظرفیت‌های کشاورزی و معدنی آن و نیز آماده بودن خط ریلی متصل به این کشورها در اینچه برون می‌تواند تحول‌آفرین باشد.

این در حالی است که طی سال‌های گذشته نظر مخالفی هم تحت عنوان تهدیدهای اینچه برون مطرح است زیرا بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که رصد و بررسی اهداف مناطق آزاد نشان می‌دهد که متأسفانه این مناطق به‌جای صادرات تبدیل به مرکز واردات شده‌اند.

اهدافی که محقق نشد

فرزاد چراغ علی یکی از فعالان اقتصادی گلستان در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: اگر اهداف مربوط به تأسیس مناطق آزاد نظیر رشد و توسعه اقتصادی، رشد صادرات، سرمایه‌گذاری، حضور فعال در بازارهای منطقه‌ای و جهانی و اشتغال جوانان میسر نشود تأسیس یک منطقه آزاد دردی از مشکلات اقتصادی این منطقه و کشور درمان نمی‌کند.

وی ادامه می‌دهد: تاکنون تجربه مناطق آزاد به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم نشان داده که این مناطق در تولید به‌عنوان محور اصلی توسعه تجارت ناموفق بودند.

وی عنوان می‌کند: از سویی آمار منتشرشده از حجم صادرات و واردات مناطق آزاد نشان می‌دهد میزان واردات به‌مراتب از صادرات بالاتر بوده و عمده صادرات نیز در خصوص کالاهایی است که به‌صورت خام صادرشده و ارزش‌افزوده چندانی را برای کشور به دنبال نخواهد داشت.

وی بابیان اینکه در سایر مناطق آزاد کشور میزان ورود سرمایه‌گذاری خارجی بسیار نامحسوس است و جذابیت‌های مناطق آزاد برای سرمایه‌گذاران داخلی و رونق تجارت بیشتر از تولید است لذا اگر اینچه برون هم بخواهد همین مسیر را طی کند و ساکنانش به خریداری خودروهای خارجی ارزان‌قیمت ویا شغل‌های خدماتی در این منطقه دل‌خوش کنند باید گفت از اهداف ایجاد مناطق آزاد بازهم دور می‌شویم.

در انتظار رأی مجمع تشخیص مصلحت

در همین حال نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی اینچه برون گلستان به همراه هفت منطقه آزاد دیگر در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است و به‌احتمال‌زیاد همین هفته در مورد آن رأی‌گیری می‌شود.

امان قلیچ شادمهر اظهار کرد: تصویب منطقه آزاد اینچه برون به دوسوم رأی ۴۵ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیاز دارد که امیدواریم این موضوع بارأی مثبت اعضای این نهاد به تصویب برسد.

نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: تصویب منطقه آزاد تجاری اینچه برون در توسعه روابط اقتصادی ایران و استان گلستان با کشورهای آسیای میانه و حتی چین بسیار مؤثر است.

شادمهر افزود: وجود گمرک اینچه برون و پایانه صادرانی آن، خط ریلی بین‌المللی اینچه برون - ترکمنستان - قزاقستان و فراهم بودن زمینه برای اتصال این خط ریلی به کریدور شمال به جنوب با احداث راه‌آهن اینچه برون - گنبدکاووس - آزادشهر - شاهرود ازجمله ظرفیت‌های موجود گلستان است که در صورت تصویب منطقه آزاد تجاری - صنعتی اینچه برون، به توسعه اقتصادی این استان شتاب بیشتری خواهد داد.