قدس آنلاین: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی یکی از قدیمی‌ترین مؤسسه‌های فرهنگی آستان قدس رضوی پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران است. این مؤسسه در سال ۱۳۶۲ تأسیس شد و هم اکنون با بیش از سه دهه فعالیت، بیش از ۶۷ میلیون جلد کتاب در ۱۴هزار و ۶۵۰ عنوان تا پایان سال گذشته به چاپ رسانده است. از طرف دیگر پس از تأسیس مرکز بین‌المللی چاپ و نشر قرآن کریم زیر نظر این مؤسسه، از اوایل سال ۱۳۸۹ تا تیر سال جاری، نزدیک به یک میلیون و ۱۰۰هزار جلد قرآن کریم و حدود ۲میلیون و ۳۰۰ هزار جلد کتاب ادعیه، برای استفاده در حرم مطهر امام هشتم(ع) و مجموعه آستان قدس رضوی توسط این مؤسسه چاپ و منتشر شده است. به مناسبت یازدهم شهریور ماه، «روز صنعت چاپ» با مدیرعامل مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی درباره فعالیت‌ها، اقدام‌ها و برنامه‌های پیش روی این مؤسسه به گفت‌وگو نشستیم. مهندس «مسعود فرزانه» در فضایی صمیمی پاسخگوی پرسش‌های ما بود. وی معتقد است تلاش‌های زیادی در شرایط کرونایی در این مؤسسه صورت گرفته تا فعالیت‌های چاپی و انتشاراتی این مؤسسه به نحو مطلوب در این شرایط خاص انجام شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید برش‌هایی از این گفت‌وگو است.
۶۰۸هزار زیارت‌نامه و ادعیه تک‌برگی منتشر کرده‌ایم
همان طور که از آغاز شیوع بیماری کرونا از سوی مسئولان مربوط اعلام شد، به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از «قرآن و کتب ادعیه حرم» برای زائران میسر و مقدور نبود و متناسب با سیاست‌های جدید آستان قدس رضوی مؤسسه چاپ و انتشارات از اسفند سال ۹۸ تاکنون در چندین مرحله زیارت‌نامه‌های تک‌برگی، زیارت امین‌الله، زیارت رجبیه، شرح دعای هفتم صحیفه سجادیه، دعاهای ماه مبارک رمضان و... و. را در حدود ۶۰۸هزار عدد چاپ و تحویل بارگاه مطهر رضوی داده است. از طرف دیگر این مؤسسه تولیدات ویژه در شرایط کرونایی هم داشته است. مطابق با مصوبات و سیاست‌های آستان قدس رضوی این مؤسسه اقدام به تولید و چاپ زیارت‌نامه‌های اشاره شده در سه قطع ۴A، بروشوری و دفترچه‌ای نیز کرده است. بخش دیگر فعالیت‌های مؤسسه در روزهای کرونا، تأمین محصولات فرهنگی مورد نیاز حرم مطهر در مناسبت‌های ویژه این دوران بوده است، مناسبت‌هایی مانند: دهه کرامت، دهه ولایت، عید سعید غدیر خم و دهه اول ماه محرم که چندین کتاب، پوستر، کارت پستال تبریک و... تقریباً در تعداد بیش از یک میلیون و ۱۳۷ هزار عدد چاپ و برای رفع نیازهای چاپی زائران تحویل معاونت‌های تبلیغات اسلامی و اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی شده است.
از آغاز بحث کرونا تاکنون، تأمین نیازهای چاپی این مؤسسه‌ها در قالب کتاب، پوستر و... طی این مدت حسب نیاز مؤسسه‌های مزبور انجام شده است و خللی در تأمین نیازهای این مؤسسه‌ها در دوران کرونا به وجود نیامده است به گونه‌ای که تقریباً بیش از ۶۵۸هزار عدد از محصولات چاپی و فرهنگی مورد درخواست این مؤسسه‌ها تاکنون چاپ و تحویل داده شده است. خدمات به سایر مشتریان هم حسب روال قبلی مؤسسه در دوره شیوع کرونا تاکنون انجام شده و با رعایت مشتری‌مداری، تأمین نیازهای چاپی آنان صورت گرفته و از آغاز شرایط کرونایی تاکنون تقریباً بیش از ۳۴میلیون و ۲۳۰هزار عدد محصولات و سفارشات چاپی برای مشتریان مربوط توسط این مؤسسه چاپ و تحویل داده شده است.
چاپ ۱۵ عنوان کتاب برای عتبه مقدسه علوی
این مؤسسه در سال۹۸ توانست نسبت به صادرات محصولات چاپی به ویژه در حوزه کتاب به کشورهای همجوار اقدام کند به گونه‌ای که میزان رشد ریالی صادرات محصولات چاپی نسبت به سال پیش از آن حدود ۹۶ درصد افزایش داشته است. از طرف دیگر در مورد صادرات کتاب نیز در سال گذشته حدود ۴۰۰ هزار جلد کتاب دانشگاهی و آموزشی برای مراکز تحصیلی کشور افغانستان تولید و ارسال شد و علاوه بر این، برای عتبه مقدس علویه در شهر نجف اشرف در کشور عراق نیز حدود ۱۵ عنوان کتاب در سال گذشته چاپ و تحویل آن عتبه مقدس شد.
طرح تعویض قرآن‌های مستعمل مساجد کشور
ما در این بیکار ننشسته‌ایم. چندین کار مهم و قابل توجه در همین روزها در این مؤسسه انجام شده است. یکی از این فعالیت‌ها، «طرح تعویض قرآن‌های مستعمل مساجد کشور» است که بر اساس این طرح که از اسفندماه ۹۸ آغاز و همچنان نیز ادامه دارد با هماهنگی و همکاری مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی مقرر شده است که قرآن‌های فرسوده و مستعمل مساجد کشور با استفاده از ظرفیت خادمیاران رضوی موجود در استان‌های مختلف، جمع‌آوری و متناسب با وضعیت قرآن‌های مربوط، قرآن جدید چاپ و به مساجد اهدا شود. در همین راستا، حدود ۹۰هزار جلد قرآن کریم در قطع رقعی با خط عثمان طه و ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان از طریق عقد قرارداد با واقف مربوط، از ابتدای سال ۹۹ تاکنون (یعنی در چهار ماهه ابتدایی سال جاری) چاپ و تحویل مرکز قرآن کریم آستان قدس رضوی برای توزیع در مساجد سراسر کشور شده که این روند نیز همچنان ادامه دارد.
چاپ یک قرآن نفیس در قطع رحلی بدون ترجمه روی کاغذ گلاسه ۱۳۵ گرمی به صورت هفت رنگ با کیفیت فاخر و با رعایت تمامی موارد کیفی از جمله تأمین مواد مصرفی مرغوب و نیز رعایت تمام استانداردهای لازم تعریف شده در صنعت چاپ، یکی دیگر از این فعالیت‌هاست که عقد قرارداد این کار با سرمایه‌گذاری مربوط در خارج از کشور انجام و تست‌های لازم نیز صورت پذیرفته و عملیات چاپ هم در این مؤسسه در حال انجام است. چاپ این قرآن از اوایل تیر سال جاری آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان شهریورماه ۹۹ حدود یک هزار جلد از این قرآن نفیس در این مؤسسه چاپ و به طرف قرارداد تحویل داده شود.
چاپ نسخه نفیس «کلیات سعدی» کتابخانه ملک
شروع عملیات چاپ نسخه نفیس کتاب «کلیات سعدی» با کیفیت هشت رنگ یکی دیگر از اقدام‌های این مؤسسه در شرایط کرونایی به حساب می‌آید. نمونه اصلی این کتاب متعلق به کتابخانه و موزه ملی ملک وابسته به آستان قدس رضوی در شهر تهران بوده که با همکاری چندین سرمایه‌گذار، عملیات بازنشر آن به عنوان یک اثر نفیس هنری از ابتدای شهریور سال جاری در این مؤسسه شروع شده و تست‌های اولیه و چاپ جلد آن نیز به اتمام رسیده است و مقرر شد فایل‌های متن بر اساس تست‌های صورت پذیرفته و با رعایت حداکثر تطابق با نمونه اصلی، به زیر چاپ برود. ابعاد این اثر نفیس به صورت رحلی است که با کاغذ گلاسه مرغوب ۱۳۵ گرمی چاپ خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک هزار جلد از این اثر چاپ و تا پایان مهر سال جاری به سرمایه‌گذار مربوط تحویل داده شود.
همین جا باید به چاپ کتاب «منتخب ادعیه جدید مربوط به حرم مطهر رضوی» با محتوای جدید و در اندازه و قطع رقعی و با استفاده از کاغذ گراماژ پایین (وزن کم) برای سهولت استفاده زائران در حرم مطهر رضوی نیز اشاره کنم که فعلاً در چاپ اول این سفارش که در اسفندماه ۹۸ به پایان رسید، حدود ۲۰ هزار جلد از این کتاب چاپ و تحویل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی داده شده که پس از شرایط کرونا مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این کتاب؛ منتخب ادعیه، آداب و احکام زیارت به اضافه ادعیه جدید چاپ شده و صفحه‌آرایی این اثر نیز متفاوت و چاپ ترجمه متون آن هم در صفحات روبه‌رو و مقابل برای تسهیل استفاده زائران انجام شده است.
تدوین برنامه‌های تاب‌آوری در شرایط اقتصادی کشور
صنعت چاپ، جزو صنایع متأثر با تأثیر بالا از شرایط کرونایی در ایران است، زیرا بخش عمده‌ای از مشتریان که همان ناشران هستند در وضعیت فعلی دچار محدودیت یا تعطیلی واحدهای خود شده‌اند و این موضوع بر روند فعالیت صنعت چاپ کشور تأثیر منفی داشته است. به همین دلیل و به منظور ایجاد توانایی مقاومت در برابر بحران‌ها و ریسک‌های ناشی از دوران کرونا، تدوین برنامه‌های تاب‌آوری در شرایط خاص اقتصادی کشور، مدیریت فعلی بحران کرونا و چگونگی مواجه شدن با تبعات آن، پنج حوزه مهم در این زمینه مورد توجه قرار گرفت که عبارت‌اند از: «سرمایه‌های انسانی»، «حفظ مشتریان و مخاطبان»، «زنجیره تأمین مواد اولیه و مصرفی»، «مدیریت موارد مالی» و «ایجاد شیوه‌های نوین کسب و کار متناسب با شرایط کرونایی».
در حوزه سرمایه انسانی؛ تضمین تداوم اشتغال کارکنان تا زمان تغییر شرایط کرونا، برنامه‌ریزی برای جانشین‌سازی افراد مبتلا به کرونا، انجام برنامه‌های حمایتی معیشتی، اجرای مصوبات دورکاری کارکنان، تأمین اقلام بهداشتی (ماسک، دستکش، محلول‌های ضدعفونی کننده و...)، تعریف شیفت‌ها و نوبت‌های کاری شناور و... انجام پذیرفت. در حوزه حفظ مشتریان و مخاطبان نیز تمرکز بر تأمین نیازهای مشتریان و مخاطبان کلیدی و مؤثر از جمله آستان قدس رضوی و به ویژه حرم مطهر امام هشتم(ع) و مؤسسه‌های فرهنگی این نهاد مقدس، اولویت‌بندی خدمات و محصولات برای پاسخگویی سریع و بهنگام به مشتریان، پیش‌بینی تغییرات ایجاد شده در حوزه کسب و کار صنعت چاپ و رفتار و انتظارات مخاطبان، انجام فعالیت‌های تبلیغی برای حفظ فروش با توجه به شرایط کرونایی و... صورت گرفت. توجه به زنجیره تأمین مواد اولیه و مصرفی نیز برای این مؤسسه مهم بوده است و در این زمینه، طراحی، برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل عملیات مرتبط با زنجیره تأمین متناسب با فضا و شرایط جدید صنعت چاپ کشور، بررسی امکان دسترسی به تأمین‌کنندگان جدید، همکاری و ارتباط نزدیک‌تر با تأمین‌کنندگان برای کاهش موانع تأمین کالا، یافتن راهکارهای جدید با هدف جلوگیری از وقفه در تأمین کالا و... از جمله موضوعات مهم این حوزه است که به آن‌ها توجه جدی شد. در کنار این موضوع، مدیریت موارد مالی به عنوان چهارمین حوزه در فعالیت‌های این مؤسسه با کاهش هزینه‌های غیرضروری، توقف سرمایه‌گذاری در فعالیت‌ها با اولویت پایین و... انجام شد و در زمینه پنجمین حوزه یعنی ایجاد شیوه‌نامه‌های نوین کسب و کار با شرایط کرونایی هم کشف فرصت‌های جدید در کنار بهره‌برداری از مزیت‌های فعلی و تدوین سناریوهای مختلف برای مدیریت شرایط کرونا در این مؤسسه مورد توجه اساسی قرار گرفت.
به زبان دیگر این مؤسسه با تدابیر اندیشیده شده که به آن‌ها اشاره شد، موضوع مدیریت شرایط کرونایی برای فعالیت‌های چاپی تا پایان سال جاری را به طور جدی، مورد توجه قرار داده است.
نظر شما