آنچه در این میان از اهمیت قابل توجهی برخوردار است، چگونگی پیگیری این مطالبات فارغ از گرایش به گروه‌های داخلی و خارجی است.

چرا نهاد دانشجویی؟

زهره حسنی سعدی، دبیر کارگروه زنان و خانواده انجمن مستقل دانشگاه تهران در خصوص اهمیت حضور دانشجویان در موضوع مطالبه‌گری از مسئولان می‌گوید: دانشجو برای داشتن فعالیت اجتماعی مؤثر، باید مسئله‌محور باشد و با هدف حل مشکلات جامعه کار کند. به این ترتیب اگر دانشجویی بخواهد گرفتار جناح‌های سیاسی نشود باید از مسائل شخص‌محور بپرهیزد و دغدغه‌های او مطالبه حقوق جامعه و حل مشکلات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مردم باشد. همچنین تشکل‌ها و جنبش‌های دانشجویی نباید برای پیشبرد اهداف خود وابسته به منابع مالی باشند، چرا که در غیر این‌صورت به طور ناخودآگاه باید براساس اهداف و خواسته‌های آن منبع عمل کنند و به طور حتم اهداف منابع سرمایه‌گذار روی مطالبه دانشجویان تأثیرگذار خواهد بود. بنابراین دانشجویان باید به عنوان یک نهاد نخبگانی و علمی وارد صحنه مطالبه شوند و بکوشند از قرار گرفتن زیر چتر جناح‌های سیاسی خودداری کنند.

هر دانشجو صدای بخشی از جامعه

حسن راستی، فعال دانشجویی نیز در خصوص اهمیت مطالبه‌گری از مسئولان می‌گوید: متأسفانه گسترش فضای مجازی، دانشجویان مطالبه‌گر را از بسیاری از عرصه‌ها دور کرده است و باید این مطالبه‌گری دوباره در رگ و خون دانشجویان جریان پیدا کند و هر کس بر اساس توان خود در این عرصه فعالیت کند.

به گفته «راستی» شاید مطالبه‌گری دانشجویان از مسئولان در لحظه تأثیر چندانی نداشته باشد، اما به طور حتم به مرور زمان تأثیر خود را نشان خواهد داد. بنابراین جنبش دانشجویی از این منظر در جامعه اهمیت بسیاری دارد که هر دانشجو و هر قلم می‌تواند صدای بخشی از جامعه باشد و زمانی که مسئولان، دانشجویان را به عنوان قشر مطالبه‌گر جامعه ناظر بر اعمال و رفتار خود بدانند با جدیت بیشتری وظایف خود را دنبال می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: دانشجویان باید با توجه به خط ولایت و رهبری از افتادن در چالش‌های حزبی و سیاسی خودداری کنند و با آگاهی و درایت دربرابر هیچ یک از اتفاقات جامعه بی‌تفاوت نباشند.   

حفظ پویایی جامعه

مهدی محمدصادقی، قائم‌مقام سابق کانون دانشجویی مهر دانشگاه تهران نیز معتقد است: از آنجا که دانشجویان، اقشاری با انگیزه و پیگیر هستند و میل به فهم مسئله در آنان وجود دارد، مطالبه‌گری آنان می‌تواند پویایی جامعه را حفظ کند؛ چرا که اگر دانشجو دربرابر مسائل کشور بی‌تفاوت شود، مسئولان نیز به پاسخگویی در قبال جامعه بی‌اعتنا خواهند شد. همچنین مطالبه‌گری سبب می‌شود دانشجویان برای پذیرش مسئولیت و تعهد کاری در آینده قاعده‌مند شوند؛ در نتیجه این موضوع می‌تواند به نوعی بازی با نقش تلقی شود.

وی با بیان اینکه یکی از رویکردهای سازنده در مطالبه‌گری دانشجویی، مسئله‌محوری است خاطرنشان می‌کند: این موضوع سبب می‌شود تشکل‌های دانشجویی به دور از وابستگی‌های حزبی و جناحی نسبت به مسائل کشور موضع‌گیری کنند. بحمدالله نزدیک یک دهه است که مطالبه‌گری دانشجویان رنگ‌وبوی مسئله‌محوری به خود گرفته است و این نکته می‌تواند فضای نخبگانی را ارتقا دهد. همچنین زمانی که تفکر حل مسئله در راه مطالبه‌گری دانشجویی شکل بگیرد، دانشجویان فراتر از بازی‌های سیاسی به‌دنبال رفع مسائل و گره‌گشایی از آن می‌روند.

چالش‌های پیش روی جنبش دانشجویی

حمید محمدپور، دبیر انجمن عدالت‌خواه دانشجویی به عمده چالش‌های پیش روی جنبش دانشجویی در طرح مطالبات اجتماعی اشاره می‌کند و می‌گوید: عمده مشکل جنبش دانشجویی برای یکی دو سال آینده کمبود نیرو خواهد بود؛ چون پس از شیوع کرونا در کشور دانشگاه‌ها تعطیل شده و کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار می‌شوند، بنابراین تشکل‌های دانشجویی عملاً نمی‌توانند جذب نیرو داشته باشند. 

وی در پاسخ به این پرسش که چه باید کرد تا از مطالبه‌گری دانشجویی به حضور در یک جناح سیاسی تعبیر نشود، می‌گوید: اگر یک تشکل دانشجویی  وامدار هیچ یک از جناح‌های سیاسی نباشد و از سوی آن‌ها تأمین مالی نشود می‌تواند آرمان‌های جنبش دانشجویی را فریاد بزند؛ این گونه تشکل‌ها همیشه می‌توانند منتقد باشند و مطالبه‌گری کنند.

جنبش دانشجویی برای مردم

مقصود درودی، دبیر شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور درباره میزان توفیق تشکل‌های دانشجویی در طرح مطالبات اجتماعی و پیگیری آن‌ها می‌گوید: در برخی از دهه‌ها تشکل‌های دانشجویی توانستند مطالبات مردم را به صورت شایسته از مسئولان مطالبه کنند و در بعضی سال‌ها هم یا درگیر آسیب‌های درون‌تشکلی خود شده و یا بیشتر به مبانی تئوریک پرداختند و از بطن مردم دور شدند، در نتیجه نتوانستند چندان مطالبات مردم را مطرح و آن‌ها را پیگیری کنند.

با وجود این باید گفت هر زمان که تشکل‌های دانشجویی به بطن و متن مردم راه پیدا کرده و مسائل آن‌ها را پیگیری کردند هم خودشان موفق بودند و هم توانستند تا حدی مسائل و مشکلات مردم را برطرف کنند و یا دست‌کم آن‌ها را به گوش مسئولان برسانند.