موضوع تعیین تکلیف خطوط مرزی دریایی بین لبنان و رژیم متجاوز صهیونیستی از مدتها پیش مطرح بوده و به دلایل گوناگون که مهمترین آن زیادهخواهی این رژیم بود، به تعویق میافتاد. اما پس از کشف چاههای نفت دریایی در فلات قاره لبنان و در سواحل مدیترانه که با تعدادی از چاههای نفت کشف شده در فلسطین اشغالی مشترک بود، درگیریهای لفظی بین دو کشور افزایش پیدا کرد و قرار بر این شد با نظارت سازمان ملل متحد، تعیین تکلیف خطوط مرزی دریایی کلید بخورد. در این مورد از شامگاه سهشنبه مذاکرات گروههای کارشناسی لبنان و رژیم صهیونیستی آغاز شد. اما نکتهای که حائز اهمیت است، مخالفت دو گروه مؤثر و قدرتمند حزبالله و جنبش امل درباره افراد شرکتکننده در هیئت مذاکرهکننده از طرف دولت لبنان است. این دو حزب بر این عقیدهاند برای حل و فصل این موضوع باید افراد آشنا به مسائل مرزی و امنیتی مانند نیروهای نظامی هم در این تیم حضور داشته باشند و این امکان وجود ندارد بدون حضور کارشناسان نظامی هیئت لبنانی بتواند به نتیجه برسد. در حقیقت ساختار هیئت مذاکرهکننده، مطلوب این دو حزب نیست. هیئتی که اکنون انتخاب شده، افرادی از شخصیتهای سیاسی و اقتصادی هستند. حزبالله بر این عقیده است چون موضوع مرتبط با مرزهای ملی لبنان است و سرنوشت حدود دریایی را برای سالیان سال مشخص میکند، لازم است شخصیتهای آشنا و متخصص مرزی، امنیتی و دفاعی هم در تیم مذاکرهکننده حضور داشته باشند. گویا احتمال این را میدهند که به دلیل عدم آشنایی اعضای این هیئت با مسائل امنیتی، منافع ملی مردم لبنان به گونهای تحت تأثیر قرار گیرد و این هیئت نتواند در نهایت منافع ملی لبنان را تأمین کند. البته این دو حزب با اصل گفتوگوها که با میزبانی چادرهای آبی سازمان ملل در منطقه ناقوره در جنوب لبنان انجام میشود، مشکلی ندارند و میشل عون، رئیس جمهور لبنان نیز به تیم مذاکرهکننده دستور داده مذاکرات صرفاً فنی و مربوط به ترسیم مرزهای دریایی است و موضوع دیگری را شامل نمیشود. نکته دیگر هم آنکه دولت لبنان تنها بر سر مرزهای دریایی گفتوگو میکند و این مذاکرات ارتباطی با مرزهای زمینی نخواهد داشت.
دور نخست این مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل و هیئت لبنانی و نمایندگان رژیم صهیونیستی انجام شده و هنوز نتیجه خاصی دریافت نشده و در جلسه اول، دیدگاهها و نظرات دو طرف مطرح شده است. موضوع مهمی که به چشم میخورد، این است که هیئت لبنانی حاضر به گرفتن عکس مشترک که در مذاکرات رسمی امر معمولی است، نشده است. این هیئت حتی مطالب خود را به زبان عربی مطرح کرده و مترجمی آمریکایی صحبتهای آنان را به عبری برای تیم صهیونیست ترجمه میکند. ترکیب این هیئت مذاکره که البته برای نخستین بار هم بوده، از طریق ریاست جمهوری انتخاب شده است. ممکن است پس از پایان دور اول، پارلمان ورود کرده و یا اینکه گروهها و احزاب سیاسی نسبت به این مسئله واکنش نشان دهند و ترکیب آن تغییر کرده و تکمیل شود. هنوز چیزی مشخص نیست و تازه این مذاکرات آغاز شده است.
برخی از کارشناسان نیز در این زمینه معتقد هستند صهیونیستها با هدف بسترسازی و زمینه ورود بیروت به روند عادیسازی روابط ممکن است تلاشهایی داشته باشند و از چارچوب یاد شده که همان مسائل فنی مرز دریایی است، خارج شوند و موضوعاتی مانند مسائل دیپلماتیک و روابط دوجانبه را مطرح کنند. با تأکیدی که رئیس جمهور لبنان داشت، بعید به نظر میرسد هیئت لبنانی درباره این موضوع حاضر به مذاکره شود. اما نگرانی حزبالله و جنبش امل همچنان پابرجاست. این امکان از طرف هیئت لبنانی اصلاً وجود ندارد، اما ممکن است هیئت مذاکرهکننده رژیم صهیونیستی بخواهد به این موضوع ورود کرده و مقاصد شوم خود را از این مذاکرات و نشست پیش ببرد که این بعید نیست. اما در هر صورت حتماً با ممانعت هیئت لبنانی روبهرو خواهد شد. از سوی دیگر، تیم مذاکرهکننده لبنانی حد و وزنشان به گونهای نیست که در مسائل دیپلماتیک و عادیسازی روابط نقشی داشته باشند؛ چرا که حدود و ثغور وظایف و اختیارات این هیئت کاملاً روشن و مشخص است چه مسئولیتی داشته و چه اختیاراتی دارند.
در مجموع، پیشبینیها بر این است که این موضوع طولانی خواهد شد؛ چرا که معمولاً رژیم صهیونیستی نگاهی غاصبانه و تجاوزگرانه دارد و ملت لبنان و نمایندگان آنها اجازه تجاوز جدیدی را در پوشش مذاکراتی به آنها نخواهند داد. مقاومت هم نسبت به این مسئله کاملاً حساس است و از سال گذشته شخص سیدحسن نصرالله با دقت موضوع مرزها و چاههای نفت فلات قاره لبنان را رصد کرده و توجه داشته و اعلام کرده بود ما اجازه هیچ گونه دخل و تصرفی را در دارایی ملت لبنان نخواهیم داد. به نظر میرسد این گفتوگوها مقداری طولانی خواهد شد اما بالاخره موضوعی است که باید تعیین تکلیف شود و به نفع لبنان است که بتواند از چاههای نفت دریایی استفاده کند؛ چرا که نیاز این کشور به انرژی کاملاً محسوس است.
نظر شما