روز گذشته جو بایدن چهل و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده در فضایی کاملاً پادگانی مراسم تحلیف خود را برگزار کرد و رسماً ساکن کاخ سفید شد. این در حالی است که برخلاف عرف همیشگی، دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس جمهور قبلی در مراسم انتقال قدرت حضور نداشت.

جدا از حاشیه‌های فراوان مراسم تحلیف و بحران‌های سیاسی جدی درزمینه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا، تحلیلگران معتقدند دولت جدید در آمریکا با بحران‌های متعدد داخلی و بین‌المللی روبه‌رو است که بسیاری از آن‌ها میراث به جای مانده از دوران ترامپ است. در یادداشت پیش رو تلاش خواهیم کرد در دو سطح داخلی و بین‌المللی نگاهی به این چالش‌ها داشته باشیم.

در سطح داخلی مهم‌ترین چالش، مشروعیت سیاسی است. بر اساس آخرین نظرسنجی‌های منتشر شده، بیش از نیمی از رأی‌دهندگان آمریکایی معتقدند جو بایدن و معاون وی کاملا هریس با بهره‌گیری از تقلب توانسته‌اند پیروز انتخابات ۲۰۲۰ باشند و مشروعیت لازم را برای حضور در کاخ سفید ندارند. از سوی دیگر همان‌گونه که روز گذشته روزنامه وال‌استریت‌ژورنال نوشته، ترامپ تلاش دارد با ایجاد یک حزب سیاسی جدید از شکاف‌ها و گسل‌های موجود بهره بگیرد. از سوی دیگر شکاف‌های داخلی در میان دموکرات‌ها موجب می‌شود توانایی دولت در بازسازی اجتماعی این کشور و ترمیم بحران مشروعیت داخلی کاهش یابد. چالش داخلی دیگر که حتی بیش از بحران مشروعیت می‌تواند برای دولت بایدن سرنوشت‌ساز باشد، مقابله با بحران کروناست. امری که به دلیل رفتار دولت قبلی و همچنین سوگیری برخی از فرمانداران جمهوری‌خواه تبدیل به یک بحران امنیت ملی در این کشور شده و تا کنون بیش از ۴۰۰ هزار آمریکایی را به کام مرگ کشانده است. سومین چالش داخلی دولت بایدن بحث اقتصاد و نرخ بالای بیکاری است که با وجود بحران کرونا امکان مهارش بسیار سخت می‌نماید. در عرصه خارجی نیز دولت جدید آمریکا تلاش دارد به احیای جایگاه آمریکا به‌عنوان رهبر جهان غرب در فضای بین‌الملل بپردازد. در این مسیر تأکید بر چند جانبه‌گرایی و بهره‌گیری از نهادهای بین‌المللی در دستور کار قرار دارد که البته روندهای موجود جهانی به‌ویژه رشد ناسیونالیسم و عقب‌نشینی از دموکراسی در جهان مانع‌های جدی خواهند بود. از همین رو است که نخستین اقدام دولت بایدن بازگشت به پیمان پاریس است. اقدامی که قرار است احیاکننده دیپلماسی آسیب دیده واشنگتن باشد.

از جمله چالش‌های دیگر دولت بایدن در عرصه بین‌الملل کنترل چین به‌عنوان یک رقیب راهبردی، اعمال محدودیت‌های بیشتر برای مسکو از طریق پیمان کاهش تسلیحات راهبردی جدید، احیای روند مذاکرات چندجانبه با کره شمالی، بازگشت به برجام و تداوم سیاست ترامپ در زمینه عادی‌سازی روابط با اسرائیل در غرب آسیاست. در پایان باید یادآور شد در عرصه سیاسی آمریکا همواره چالش‌های داخلی بر چالش‌های بین‌المللی اولویت دارند و چگونگی تعامل با این چالش‌ها تحت تأثیر نیروهای مختلف و شرایط تغییر می‌کند.