طرح مذکور از چندین سال پیش به جریان افتاده و اخیراً نسخه اصلاحشدهای از آن منتشر شده که برخی ایرادات پیشین در آن حذف شده. با این وجود منتقدان درباره ادامه فعالیت پیامرسانهای خارجی در کشور، نحوه مدیریت ترافیک و استفاده کاربران از فیلترشکن مواردی را مطرح میکنند که به گفته آنها در این طرح مبهم به نظر میرسد. در گفتوگو با مجید نصیرایی سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس حواشی پیرامون این طرح را به بحث گذاشتهایم.
مخالفان مدعی هستند طرح «صیانت از فضای مجازی» به دنبال فیلترکردن پیامرسانهای خارجی است. نظر شما در اینباره چیست؟
در کشور ما تا صحبت از ساماندهی فضای مجازی میشود، دستها و زبانهایی در پشت پرده شروع به هوچیگری میکنند و مدعی میشوند که مجلس به دنبال فیلترینگ و بستن همه پیامرسانهاست و فضا را مسموم میکنند. امروز مرزهای فرهنگی ما از سوی کشورهای غربی مورد خدشه قرار گرفته و آنها بدون محدودیت میتوانند در فضای مجازی چارچوب زندگی مردم ما را تعیین کنند. در هیچ جای دنیا فضای مجازی رها نیست ولی عدهای در ایران افتخار میکنند که فضای مجازی رها باشد. ۷۰درصد پهنای باند کشور مورد استفاده پلتفرمهای خارجی مثل تلگرام و اینستاگرام است. بنای این طرح، حمایت از پیامرسانهای داخلی است.
پاسخ شما به انتقادات مطرحشده چیست؟
به نظرم اظهارنظرها مطابق با واقعیت نیست. آنان یا طرح را ندیدهاند یا بر اساس گفتههای دیگران موضعگیری میکنند. بنای ما در این طرح فیلترینگ نبوده و نیست. پایه و اساس آن مدیریت و ساماندهی فضای مجازی و در عین حال حمایت از پیامرسانها و نخبگان و دانشمندان ایرانی است. این طرح حدود ۱۴ ماه بررسی شده و بیش از دو هزار ساعت نفر بر روی آن کار کارشناسی و فنی انجام گرفته و دستگاههای مختلفی آن را بررسی کردهاند.
بطور نمونه برخی انتقادات ناظر بر این بود که این طرح ممکن است تجربه فیلترینگ تلگرام را تکرار کند. به این معنی که تصمیمات غیر واقعبینانهای اتخاذ شود و در نهایت کسب و کارهای خرد که در فضاهای مجازی ایجاد شدهاند آسیب ببینند و بازار فیلترشکنها رونق بیشتری پیدا کند. ولی در تبصره ۲ ماده ۲۸ خدمات پایه کاربردی خارجی در بحث پلتفرمهای پرطرفدار نظیر تلگرام یا اینستاگرام که اکنون کاربران زیادی دارد، در ابتدا دیده شده که ضوابط ما را بپذیرند و چه بسا اگر این ضوابط را پذیرفتند شاهد رفع فیلتر تلگرام و یا توییتر باشیم. اگر نپذیرفتند نیز تا زمانی که یک پلتفرم جایگزین برای آن تعیین نشود مسدود نخواهند شد. از سوی دیگر ما در این طرح برای استفاده کاربر از فیلترشکن، جرم انگاری نکردهایم. همچنین بحث مسدودسازی هم عنوان نشده است.
آیا برای رفع ابهامات کاربران برنامهای هم دارید؟
طرح ساماندهی فضای مجازی حتماً در دستور کار مجلس قرار میگیرد و تحت تأثیر جوسازیها قرار نخواهیم گرفت. اشکالات و ابهامات طرح را برطرف می کنیم و راه برای شنیدن حرف های کارشناسان بسته نیست. در صورت موافقت نمایندگان این فرصت برای کمیسیون فرهنگی ایجاد میشود که به صورت تخصصی طرح صیانت مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این اگر این طرح طبق اصل ۸۵ -که بر اساس آن مجلس در موارد ضروری میتواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتادودوم به کمیسیونهای داخلی خود تفویض کند- بررسی شود، در ابتدا برای یک دوره سه تا پنجساله به صورت آزمایشی اجرا و ایرادات آن رفع میشود. در این فرصت میتوان ضمن ارزیابی قانون در زمان اجرا، در فرصت کافی نسبت به تهیه و تصویب قانون جامعتر در این زمینه اقدام کرد.
نظر شما