هر چند سردار سرلشکر «محمد باقری»، هدف انجام این سفر و دیدارش با ژنرال «قمر جاوید باجوا» فرمانده ارتش پاکستان را توسعه همکاری‌های دفاعی و امنیتی با همسایه شرقی عنوان کرده، ولی قدر مسلم آن است که در پس این اقدام ناگهانی، اهداف مهم‌تری وجود دارد.

بررسی مناسبات مرزی و پرونده‌های پیرامونی

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عصر روز گذشته با «عمران خان» نخست‌وزیر پاکستان نیز دیدار داشت. سخنگوی سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مورد اهداف این سفر معتقد است: ایران و پاکستان روابط متنوع و در حوزه‌های مختلف دارند و سفر سرلشکر باقری به پاکستان هم در ادامه همین رایزنی‌ها قابل بررسی است. ابوالفضل عمویی می‌گوید: از این جهت سفر سرلشکر باقری اقدامی مهم در مستحکم‌تر شدن همکاری‌های دفاعی و امنیتی می‌تواند به حساب آید که هم به دلیل همسایگی و هم به خاطر اشتراکات تاریخی، زبانی و مذهبی انجام شده است.

وی افزود: در این سفر بررسی مناسبات مرزی و نیز همکاری‌های امنیتی در مناسبات پیرامونی و به‌ویژه موضوع افغانستان مطرح بود. برداشت من از همکاری‌های دو طرف این است که روابط دوستانه برقرار است و اگر چنانچه اقدامات طرف‌های سومی بر این روند اثر گذارد در گفت‌وگوهای جاری قابل طرح و حل است.

بازی ناخواسته در رویکرد احساسی باکو

اما سیدرضا میرابیان هم ضمن اشاره به همین دو موضوع، معتقد است سفری که صورت گرفته در چارچوب همکاری و هماهنگی منطقه‌ای درباره بحران افغانستان است. این کارشناس سیاسی توضیح می‌دهد: پرونده افغانستان نخستین تأثیر و پیامد را بر این دو کشور دارد، بنابراین ضرورت دارد همسایگان دائماً در حال رایزنی و گفت‌وگو و مانع دخالت کشورهای دوردست و بیگانه در این مقوله باشند. وی افزود: آمریکا اگرچه ظاهراً از این جغرافیا رفته اما می‌خواهند از راه‌های دیگر به دخالت‌های ناگوار خود ادامه دهند. حتی گزارش‌هایی از اقدام واشنگتن در انتقال عناصر تروریست داعش از سوریه و عراق به افغانستان طی چند هفته اخیر منتشر شده است. اتفاق اخیر و انفجار فاجعه‌بار در مسجد شیعیان قندوز هم نشان می‌دهد آن‌ها توطئه جنگ مذهبی و بحران افزونی داخلی در افغانستان را هدف گرفته‌اند تا یک منطقه ناآرام و ناامن ایجاد کنند؛ بنابراین این مسئله هوشیاری بیشتر تهران و اسلام‌آباد را می‌طلبد.

این تحلیلگر سیاسی دیگر هدف این سفر را رایزنی درباره سوء تفاهمات ایجادشده در مرزهای شمال غربی کشورمان پس از اجرای مانور مشترک میان جمهوری آذربایجان، ترکیه و پاکستان با نام «سه برادر» دانست و گفت: مشارکت پاکستان در این مانور پرسش‌برانگیز و به نوعی بازی ناخواسته اسلام‌آباد در رویکرد احساسی باکو و آنکارا بود. ولی حال که باکو با باز کردن جای پای رژیم صهیونیستی در منطقه به دنبال تنش‌آفرینی است، ضرورت دارد اسلام‌آباد که روابط بسیار دیرینه و برادرانه‌ای با ایران دارد، وارد این بازی سیاسی تحریک آمیز و خطرناک نشود.

میرابیان تصریح کرد: البته باید توجه داشت پاکستان قطعاً ترجیح می‌دهد پیوندهای برادرانه با ایران را حفظ کند و کنار همسایه خود بماند و هیچ‌گاه حاضر نخواهد شد تهران را به باکو و آنکارا بفروشد. بهترین دلیل بر این مدعا این است که باوجود همه تلاش‌های عربستان سعودی در چند سال گذشته برای وارد کردن پاکستان به جنگ با یمن، اما این کشور هیچ‌گاه حاضر نشد به‌صورت جدی در این پازل که به‌طور ضمنی منافع جمهوری اسلامی را هدف گرفته بود، نقش‌آفرینی کند و از اعزام نیروها به این جنگ خودداری کرد.

وی در انتها همکاری را بیش از رقابت، عامل تأمین منافع دولت‌های منطقه دانست و با بیان اینکه تهران، اسلام‌آباد و آنکارا پیش‌تر در قالب کریدور تجاری اکو همکاری‌های خوبی را تجربه کرده‌اند، اظهار کرد: اکنون هم این موضوع وجود دارد که سه کشور با خروج آمریکا از منطقه و با توجه به ترتیبات جدید همکاری‌های سه‌جانبه را در جهت صلح و ثبات منطقه‌ای گسترش دهند.