در بیانیه‌ای که سازمان جهانی بهداشت در همین خصوص منتشر نموده، آمده است: «شواهد اولیه حاکی از خطر بالای عفونت است و اینکه تغییرات زیانباری در اپیدمیولوژی کووید ۱۹ روی داده است».

 محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت کشورمان نیز گفته است: اگر این سویه جدید کرونا منتشرشود با نگرانی که در این خصوص وجود دارد ممکن است برخورد با آن سخت باشد و چند هفته طول می‌کشد تا شخصیت سویه جدید کرونا با جهش‌هایی که داشته مشخص شود تا بتوان با قطعیت نظر داد.
مسعود مردانی، مدیرگروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو کمیته علمی کشوری کرونا در گفت‌وگو با ما به نکاتی در همین خصوص اشاره می‌کند. 

اصولاً سویه‌های کرونا چرا و چگونه به وجود می‌آید؟

ویروس کرونا به دلیل انتقال آن از فرد بیمار به افراد غیربیمار، تکثیر شده و به این ترتیب ویروس در سطح جامعه انتشار می‌یابد. در زمان‌هایی که ویروس احتمال انتقال بیشتری پیدا می‌کند، ممکن است دچار استحاله ژنتیکی شود و سوش تازه‌ای پیدا کند که به آن سویه جدید می‌گویند. البته بسیاری از سویه‌های جهش یافته ممکن است اهمیت زیادی نداشته باشند، اما برخی از این سویه‌ها قدرت تکثیر بسیار بالا و علائم شدیدتری دارند و به سرعت انتقال پیدا می‌کنند که سازمان جهانی بهداشت از آن‌ها به عنوان ورینت‌هایی که حتماً باید مورد توجه قرار گیرند یاد می‌کند، اما در مورد برخی از سویه‌ها فقط اطلاع‌رسانی می‌شود و نیازمند اقدام خاصی نیست. 

سویه اُمیکرون ابتدا در آفریقای جنوبی و پس از آن به سرعت مواردی در هنگ‌کنگ، انگلستان و برخی کشورهای اروپایی مشاهده شد، آمریکا نیز اعلام کرده به احتمال زیاد مواردی از کرونای اُمیکرون در این کشور وجود دارد اما هنوز تشخیص داده نشده است. به همین دلیل با اعلام سازمان جهانی بهداشت تمام کشورها اقدامات احتیاطی لازم را برای پیشگیری از ورود سویه اُمیکرون به کشورشان انجام داده‌اند.

گفته می‌شود دلایل شروع سویه جدید از آفریقا آن است که تنها ۲۶ درصد آن‌ها واکسن زده‌اند و همچنین نبود عدالت در توزیع واکسن در این منطقه است.

بله. نه تنها ما بلکه سازمان جهانی بهداشت نیز در اعلامیه‌ای عنوان کرده بسیاری از کشورهای آفریقایی بین سه تا ۴۰ درصد پوشش واکسن دارند، درحالی که آمارهای منتشر شده در کشورهایی مثل انگلستان، استرالیا، آمریکا و اروپای غربی از واکسیناسیون بیش از ۸۰ درصد جمعیت آن‌ها خبر می‌دهد و این موضوع نشان می‌دهد بی‌عدالتی گسترده‌ای به دلیل وضعیت اقتصادی حاکم بر جهان در توزیع واکسن وجود دارد. همین موضوع موجب شده سازمان جهانی بهداشت از کشورهای متمول درخواست کند ذخیره واکسن‌های خود را که تاریخ انقضای آن‌ها نزدیک است در اختیار کشورهای آفریقایی قرار دهند تا ایمنی جمعی کشورهای مختلف افزایش یابد و بیماری در سطح کره زمین کنترل شود. 

در کشور ما چگونه می‌توان تشخیص داد یک بیمار به سویه اُمیکرون مبتلا شده یا سویه دلتا؟ آیا آزمایش‌های تخصصی برای تشخیص سویه اُمیکرون در کشور وجود دارد؟

کشورهایی می‌توانند به سرعت این سویه را تشخیص دهند که در سامانه تشخیصی آن‌ها رده‌بندی ژنتیکی کامل ویروس وجود داشته باشد که خوشبختانه ما نیز این رده‌بندی را داریم. اما با توجه به اینکه آزمایش تشخیصی هر نمونه اُمیکرون بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان هزینه دارد، ابتدا باید از سایر روش‌های تشخیصی استفاده کنیم و تنها برای مواردی که خیلی مشکوک به اُمیکرون هستند این آزمایش را تجویز نماییم. 

یکشنبه این هفته در کمیته کشوری کرونا مصوب و مقرر شد هر چه سریع‌تر آزمایشگاه‌های داخلی به امکانات تشخیصی تست اُمیکرون تجهیز شوند، اما برای پیشگیری از تحمیل هزینه‌های گران تشخیصی قرار شد برای موارد مشکوک ابتدا میانبر بزنیم و با استفاده از یک روش آزمایشی که برای بررسی گونه‌های خاصی از جهش‌های ژنتیکی ویروس کرونا چک می‌شود، اقدام کنیم و در صورتی که نتیجه مثبت شد آزمایش تشخیصی اُمیکرون را که گرانقیمت است تجویز می‌کنیم.  

با اطلاعاتی که تا امروز وجود دارد، سویه اُمیکرون بیشتر در چه افرادی دیده شده است؟

با توجه به اینکه کمتر از دو هفته از شیوع و شناسایی این سویه در دنیا می‌گذرد، اطلاعاتی که در مورد اُمیکرون بدست آمده بسیار ابتدایی و محدود است و تا زمانی که علائم و عوارض آن شناسایی و دسته‌بندی نشود و سازمان جهانی بهداشت اطلاعات این سویه جدید را اعلام نکند نمی‌توان در مورد آن نظر قطعی داد. 

اما براساس اطلاعاتی که وزیر بهداشت آفریقای جنوبی داده، این سویه بیشتر در افرادی مشاهده شده که واکسیناسیون را انجام نداده‌اند و اغلب مبتلایان نیز جوانان مبتلا به HIV مثبت بوده‌اند، با این حال هنوز این موضوع نیازمند اطلاعات تکمیلی است.

برای پیشگیری از ورود یا تأخیر در ورود این ویروس چه اقداماتی انجام شده است؟

اطلاعاتی از سوی بلژیک، آلمان، روسیه، اوکراین، استرالیا، کانادا و هنگ‌کنگ مبنی بر اینکه قدرت سرایت این بیماری بالاست گزارش شده است؛ به همین دلیل بیشتر کشورهای دنیا پروازهای مستقیم هشت کشور آفریقایی را ممنوع کرده‌اند. 

خوشبختانه ما پرواز مستقیم از این کشورها نداریم اما این موضوع در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفته که در مرحله نخست برای افرادی که از کشورهای آفریقایی (از طریق امارات یا قطر) می‌خواهند وارد ایران شوند ویزا صادر نشود و در مرحله بعد افرادی که تبعه ایرانی هستند و وارد ایران می‌شوند ابتدا باید قرنطینه شوند و پس از انجام دو مرحله تست PCR منفی می‌توانند از قرنطینه خارج شوند. 

آیا تا امروز موردی از کرونای اُمیکرون در ایران مشاهده شده است؟ 

تاکنون موردی که رسماً مثبت اعلام شده باشد مشاهده نشده؛ اما مانند سایر کشورهای دنیا احتمال وجود مواردی از این سویه جدید در کشور وجود دارد.