گروه ترجمه قدس آنلاین - مرزهای بلندبالای پاکستان و ایران با افغانستان با ارزش های تاریخی، زبانی و فرهنگی در هم آمیخته شده تا این دو کشور بتوانند نقش مهمی در روابط داخلی افغانستان ایفا کنند. بر خلاف این، سه کشور دیگر آسیای مرکزی و همینطور چین تقریبا هیچ تاثیر خاصی بر افغانستان ندارند. چین بر روی ایران و پاکستان حساب کرده که بتوانند طالبان را مدیریت کنند و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز بر روی پاکستان حساب می کنند تا بتوانند از طریق این کشور منافع خود در افغانستان را حفظ کنند. بعد از خروج آمریکا، این ایران و پاکستان خواهند بود که برای شکل دادن به افغانستان تحت کنترل طالبان با یکدیگر رقابت خواهند کرد. البته نباید فراموش کرد که هم ایران و هم پاکستان با وجود این رقابت و تمامی تفاوت هایشان، به دنبال برقراری ثبات و امنیت در کشوری هستند که برای دو نسل است در جنگ به سر می برد. این دو کشور مجبور به همکاری هایی در افغانستان خواهند شد که پیش از این هیچگاه آن را انجام نداده اند.
ایران و پاکستان، احتیاج دارند که طالبان دولتی تشکیل دهد تا بتواند حداقل های ثبات در افغانستان را برآورده کرده و گروه داعش و دیگر گروه های مانند آن را در کنترل داشته باشد. ایران بعد از اینکه موفق شد تهدیدات داعش را در غرب کشور خود در عراق خنثی کند، دیگر نمی خواهد دوباه چنین مشکلی را اینبار در شرق کشور خود داشته باشد. از طرف دیگر پاکستان نگران این است که با قدرت گرفتن داعش، آن ها در مرزهای این کشور نیز اوج بگیرند. اما با اینکه بیشتر نیروی نظامی افغانستان در اختیار طالبان است، اما آن ها از نظم و قدرت کافی برای در کنترل گرفتن داعش فعلا عاجز هستند و حتی اگر کنترل را نیز به دست بگیرند، بسیاری از نیروهای خود و گروه های رادیکال طرفدار این گروه را نیز از دست خواهند داد.
ایران و پاکستان به خاطر مشکلات اقتصادی که در داخل کشور خود دارند به هیچ عنوان نمی خواهند اوضاعشان با بحرانی که افغانستان به وجود می آورد بدتر شود. ضمن اینکه ایران و پاکستان به افغانستان به عنوان کریدوری برای دستیابی به کشورهای آسیای مرکزی نگاه می کنند و همینطور نمی خواهند مسیر ارتباطی شان با چین دائما به خاطر افغانستان در خطر باشد.
برای قرن ها کشورهایی که در غرب افغانستان و در فلات ایران وجود داشتند و کشورهایی که در مرکز دشت پنجاب در شرق افغانستان حضور داشتند، در رقابت با یکدیگر برای قلمرو بودند. کشورهای دوران مدرن یعنی پاکستان و ایران دقیقا مانند گذشته بازیگرهایی هستند که در این فرآیند قرار می گیرند. در این رقابت، پاکستان شرایط بهتری نسبت به ایران دارد. مرز آن ها با پاکستان تقریبا سه برابر بزرگتر از مرز افغانستان با ایران است؛ که باعث می شود این کشور دست بالاتر را برای تاثیرگذاری در افغانستان که راهی به دریا ندارد در اختیار داشته باشد. ایران از لحاظ سنتی با گروه های اقلیت موجود در افغانستان مانند تاجیک ها، ازبک ها، آیماق ها، ترکمن ها و بلوچ ها ارتباط خود را حفظ کرده و همینطور از لحاظ زبانی نیز نزدیکی بیشتری با زبان دری که برگرفته از زبان فارسی است دارد که این اجازه را به تهران می دهد که نه فقط با آن گروه های اقلیت بلکه با پشتوها نیز رابطه محکمی برقرار کند.
پاکستان و ایران بیشترین تاثیر را در هر نتیجه ای که افغانستان تحت رهبری طالبان داشته باشد ایفا خواهند کرد. روسیه و چین حساب ویژه ای بر دوستان خود در تهران و اسلام آباد باز کرده اند که نا امنی و بی ثباتی در افغانستان منجر به از دست رفتن نقشه های استراتژیکشان در مرکز و جنوب آسیا نشود. اگر تصور کنیم که افغانستان در آینده ای نزدیک می تواند به میزانی از ثبات دست یابد، آن زمان ایران و اسلام اباد تلاش خواهند کرد تا اهرم تاثیر خود را بر افغانستان گذاشته تا بتوانند منافع اقتصادیشان را در این کشور و در منطقه افزایش دهند. اما فعلا برای آینده نزدیک هر دو کشور ایران و پاکستان با نگرانی تلاش خواهند کرد تا همسایه استراتژیک پر از هرج و مرجشان برای امنیت داخلی آن ها مشکلی به وجود نیاورد.
*بازنشر مطالب دپارتمان ترجمه به منزله تأیید یا رد محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان قدس آنلاین منتشر می‌شود.
نظر شما