اما به اذعان مسئولان آموزش عالی، بودجه‌ای که برای این حوزه لحاظ می‌شود اندک است و بدتر اینکه بخشی از همین بودجه کم نیز گاهی اوقات در سایر حوزه‌ها مثل عمرانی، آموزشی، پژوهشی و رفاهی دانشگاه هزینه می‌شود و این‌گونه اجرای بسیاری از برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی لنگ می‌مانند.
پیش از این عبدالحسین کلانتری، معاون اجتماعی و فرهنگی وزارت علوم پیشنهاد داده بود برای جبران این موضوع، ردیف بودجه فرهنگی به‌گونه‌ای باشد که قابلیت مصرف در کدهای دیگر را نداشته باشد. از این رو تخصیص اعتبار فرهنگی باید به طور دقیق، مستقل و تخصصی پایش شده و در نظر گرفته شود.
برنامه‌های فرهنگی باید نتیجه‌بخش باشند
حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان در گفت‌وگو با قدس هرچند از ایده مستقل شدن بودجه بخش فرهنگی دانشگاه‌ها استقبال می‌کند و آن را گامی بلند در راستای تحقق بهتر برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی می‌بیند، اما در کنار آن، بودجه فرهنگی را وابسته به برنامه فرهنگی می‌داند و می‌گوید: اگر می‌خواهیم برنامه‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها را تقویت کنیم باید بخش‌های فرهنگی ما برنامه‌های مناسب و جامع و کارنامه مشخصی داشته باشند تا بتوانند بر اساس مستندات پیش بروند. چون برنامه‌های فرهنگیِ تکراری، بی‌روح و بی‌نتیجه معمولاً کمک‌کننده نیستند. برنامه‌های فرهنگی باید نتیجه‌بخش باشند، اما اگر برنامه‌های فرهنگی به کپی سال‌های پیش تبدیل شد و فقط تاریخش را به‌روز کردیم قطعاً در یک دور بسته قرار می‌گیریم.
وی با بیان اینکه بودجه فرهنگی دانشگاه‌ها از جمله بودجه فرهنگی دانشگاه فرهنگیان به هیچ وجه پاسخگوی فعالیت‌های فرهنگی نیست، تصریح می‌کند: در واقع ما به کمک خیران و با صرفه‌جویی، استفاده از محل درآمدهای اختصاصی و سایر بودجه‌ها کمبود بودجه بخش فرهنگی را جبران می‌کنیم و برنامه‌های این بخش را پیش می‌بریم. به طوری که 80 درصد برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی ما محقق می‌شود.
خنیفر با اشاره به حضوری شدن دانشگاه‌ها از نیمسال تحصیلی آینده می‌گوید: در این صورت انجام فعالیت‌های فرهنگی هزینه‌های بیشتری می‌برد بنابراین باید بودجه این بخش را به صورت ویژه در نظر بگیریم.
مسئله اصلی چیز دیگری است
اما سعدالله قیداری نیز که تا همین چند روز پیش ریاست دانشگاه اهواز را بر عهده داشته است نگاه دیگری به موضوع دارد و به قدس می‌گوید: اعتبارات برای دانشگاه‌ها درست پیش‌بینی نمی‌شود یا اگر این اتفاق می‌افتد به صورت کامل تخصیص پیدا نمی‌کند و اگر کامل تخصیص می‌یابد با رشد تورم در کشور همخوانی ندارد. در نتیجه بودجه‌ای که برای دانشگاه‌ها لحاظ می‌شود پاسخگوی نیازهای این مراکز نیستند و همین مسئله اصلی است که باید حل شود.
وی در همین زمینه می‌افزاید: دانشگاه یک مجموعه پیچیده است و نمی‌شود خیلی بخش‌های آ ن‌را جدا از هم دید. مثلاً گاهی اوقات نیاز است غذاخوری‌ها و یا خوابگاه‌های دانشجویی را تجهیز و فعال کرد که در این صورت شاید مجبور شویم از بودجه بخش‌های دیگر استفاده کنیم و به هر شکل ممکن باید امور را اداره کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد بودجه دانشگاه معمولاً به بخش فرهنگی اختصاص می‌یابد، می‌گوید: بودجه، سرفصل‌های مختلف دارد و کاملاً مشخص است باید در کدام بخش‌ها هزینه شود. اما دانشگاه‌ها آن‌قدر مشکل دارند که موضوع بودجه فرهنگی آن تحت‌تأثیر دیگر مسائل و مشکلات قرار می‌گیرد. ضمن اینکه درصد بودجه‌ای که معمولاً به بخش فرهنگی تخصیص می‌یابد معلوم نیست.
قطعاً بدتر از حالا می‌شود
مهناز ملانظری، رئیس دانشگاه‌الزهرا نیز چندان نگاه مثبتی به ایده یاد شده ندارد و به قدس می‌گوید: بودجه فرهنگی فرع ماجرا نیست، بلکه در دل بودجه دانشگاه است؛ اما موضوع این است که در لایحه بودجه سال آینده کل بودجه دانشگاه‌ها را در دل وزارت علوم بردند و دانشگاه‌ها دیگر ردیف بودجه مستقل ندارند. با وجود این می‌خواهد در حوزه فرهنگی چه اتفاقی بیفتد؟ آن موقع که دست دانشگاه‌ها توی جیب خودشان بود و بر بودجه‌ها تسلط کامل داشتند بخش فرهنگی در دریافت بودجه همواره مظلوم‌ترین بخش‌ها بود حالا که کل بودجه از دستش خارج شده و در اختیار وزارت علوم قرار می‌گیرد باید دید چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. البته بودجه دانشگاه‌ها و بودجه بخش فرهنگی این مراکز قطعاً بدتر از حالا می‌شود چون دانشگاه‌ها، دیگر هیچ اختیاری بر پول یا بودجه‌شان ندارند.
وی در همین زمینه می‌افزاید: با حذف کد ردیف بودجه دانشگاه‌ها باید فاتحه دانشگاه‌ها را خواند، چون قبلاً خودمان امور مختلف را دنبال می‌کردیم و کم و زیاد می‌توانستیم برای انجام آن‌ها از جمله در بخش فرهنگی برنامه‌ریزی کنیم اما الان یک پله جدیدی به نام وزارت علوم آمده و باید بودجه را از آنجا دریافت کنیم، این درحالی است که بدنه وزارت علوم برای این کار ساخته نشده و به لحاظ اجرایی به خوبی نمی‌تواند این کار را انجام بدهد.
بودجه فرهنگی را به معاونت فرهنگی اختصاص دهند
عباس احمدی، مدیر کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران نیز با اشاره به اینکه عدم شفافیت در بودجه فرهنگی وزارت علوم، به دانشگاه‌ها نیز سرایت کرده، اضافه می‌کند: واقعاً نمی‌دانیم چند درصد بودجه مصوب دانشگاه، به حوزه فرهنگی مرتبط است و چند درصد تخصیص می‌یابد. به طور مثال اگر بودجه دانشگاه تهران ۲-۳هزار میلیارد تومان بوده اما ۳۰ درصد آن فقط تخصیص یافته، اعلام شود از این ۳۰ درصد چه میزان به فرهنگ اختصاص یافته است.
در این صورت بهتر می‌توانیم مدیریت کنیم و اگر بدانیم واقعاً بودجه ناچیز است به سمت تأمین اعتبار از کانال‌های خارج از دانشگاه می‌رویم. به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم حداقل بودجه فرهنگی را به طور کامل و به صورت متمرکز به بخش معاونت فرهنگی اختصاص دهند تا خودمان آن را به دانشکده‌ها تخصیص دهیم.
نظر شما