اوایل هفته جاری بود که ایالات‌متحده در میانه مذاکرات وین، معافیت‌های تحریمی علیه برخی تأسیسات هسته‌ای کشورمان را بازگرداند. این معافیت‌های تحریمی به کشورها و شرکت‌های خارجی اجازه می‌دهد تا در پروژه‌های غیرنظامی نیروگاه هسته‌ای بوشهر، نیروگاه آب‌سنگین اراک و رآکتور تحقیقاتی تهران کار کرده و فعالیت کنند. براساس اعلام مقامات دیپلماتیک آمریکایی، بازگرداندن معافیت این تحریم‌ها از سوی دولت جو بایدن به‌منظور تسهیل گفت‌وگوها طراحی شده است.
هرچند این معافیت‌ها در عمل هیچ تأثیر خاصی در مسئله هسته‌ای کشورمان ندارد، اما در سمت مقابل زمانی‌که به‌جزئیات و ابعاد این اقدام واشنگتن دقت می‌کنیم، مسائل دیگری نیز به‌چشم می‌خورد که از جوانب مختلف دارای اهمیت بسیار بیشتری هستند. به‌طور مشخص، اقدام اخیر آمریکا بازی پیچیده‌ای است که اهداف ذیل را دنبال می‌کند.
قرار دادن چین و روسیه مقابل جمهوری اسلامی نخستین هدفی است که از این امر ممکن است حاصل شود. ازآنجا که این دو کشور در شورای امنیت هم حق وتو دارند، عموماً موضع مثبتی را در قبال پرونده هسته‌ای کشورمان اتخاذ می‌کردند، این امر می‌تواند شکافی را میان نظرات تیم ایرانی در مقابل تیم چینی و روسی ایجاد کند.
در سمت مقابل نیز ایالات‌متحده با گرفتن ژست رفع محدودیت از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، این القا را نیز تثبیت می‌کند که فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی، بخش نظامی هم دارد و براساس این اقدام، صرفاً بخش غیرنظامی از تحریم‌ها معاف شده است.
در همین حال، یکی دیگر از مواردی که به‌خصوص پس از اعلام این مسئله در فضای داخلی به چشم خورد، افت قیمت در برخی بازارهای وابسته نظیر ارز بود. اعلان یک مسئله بی‌اهمیت از سوی واشنگتن می‌تواند فشاری بر تیم مذاکره‌کننده برای پذیرفتن هرچه زودتر توافق و کوتاه آمدن از شروط نظام ایجاد کند و فضای داخلی را نسبت به نزدیک بودن به توافق شرطی کند.
از سوی دیگر، پس‌ازآنکه وزارت خارجه آمریکا معافیت‌های تحریمی هسته‌ای را اعلام کرد، این کشور در بسیاری از رسانه‌های وابسته‌به غرب به‌عنوان اقدام‌کننده اول شناخته و به‌تبع آن، فشاری رسانه‌ای بر ایران به‌عنوان اعمال قدم واکنشی ایجاد شد. این مسئله به‌خصوص زمانی اهمیت مضاعف می‌یابد که در صورت به هم خوردن مذاکرات و عدم توافق، بازی مقصرنمایی ایران کلید زده شده و در پمپاژهای خبری اعلام خواهد شد دلیل این شکست، ایران بود؛ چراکه ایالات‌متحده اقدام خود را انجام داد، اما ایران اقدام متقابل اتخاذ نکرد. همه این موارد و پیامدها در حالی شکل گرفته که اقدام ایالات‌متحده، نه‌تنها فایده خاصی نداشته، بلکه عمدتاً تا زمان حصول توافق احتمالی، باعث شکل‌گیری همکاری هسته‌ای خاصی نخواهد شد. اقدام ادعایی واشنگتن در بهترین حالت خود یک سوء‌نیت است.
نظر شما