ایشان فرمودند: «تخریب جنگل‌ها، تخریب محیط زیست و نابود کردن رویش‌های گیاهی و درخت و سبزه روی زمین، تخریب منابع ملی است و ضربه به منافع عمومی جامعه است».
این در حالی است که هر ساله شاهد آتش‌سوزی‌های گسترده در مراتع و رویشگاه‌های جنگلی کشور هستیم؛ حریق‌هایی که به گفته مسئولان، بیشتر آن‌ها ناشی از عوامل انسانی است.بررسی چگونگی مدیریت آتش‌سوزی‌ها را بهانه‌ای برای گفت‌وگو با سرهنگ رضا اکبری، فرمانده یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری قرار داده‌ایم.
آقای اکبری، از تعداد آتش‌سوزی‌های امسال در عرصه‌های طبیعی و چگونگی مدیریت آن‌ها برایمان بگویید.
وقوع حریق به نسبت سال گذشته به لحاظ تعداد ۴۶درصد و از نظر مساحت نیز ۴۶درصد کاهش داشته، که این اتفاق به دلیل مدیریت مناسب آتش‌سوزی‌ها در چهار مرحله بوده است. در واقع در سال جاری از نظر پیش‌بینی، با همکاری سازمان‌های دیگر اقدامات خوبی انجام دادیم. مثلاً تهیه نقشه ریسک و پتانسیل حریق کمک کرد خیلی از حریق‌ها را ۲۴ ساعت پیش از وقوع پیش‌بینی کنیم.
همچنین مرکز مانیتورینگ و هشدار مخاطرات منابع طبیعی کمک کرد نقاط بحرانی را شناسایی نماییم. در بخش پیشگیری نیز مجموع عرصه‌های طبیعی کشور را که ۱۳۷میلیون هکتار است به ۱۱۰ بلوک تقسیم‌بندی کردیم و برای مراقبت از آن‌ها هزارو۲۵۰ واحد گشت خودرویی، هزارو۵۰۰ واحد موتورسوار و ۶هزار نفر فعالیت می‌کنند. برای هدف یاد شده از ۵۰هزار همیار طبیعت نیز کمک گرفته و در زمینه چرای دام سبک و آتش‌برها نیز اقداماتی انجام داده‌ایم.
در حوزه اطفای حریق، هم اطفای هوایی و هم زمینی داشتیم. برای عملیات اطفای هوایی از۳۰ بالگرد و دو هواپیما با توان حمل ۴۰هزار لیتر آب استفاده می‌کردیم. از سوی دیگر در اطفای زمینی اقدام به افزایش تجهیزات کردیم به طوری که امسال ۱۰هزار قلم تجهیزات اطفای حریق بین یگان حفاظت و ثمن‌ها توزیع شده که با این تعداد مجموع اقلام توزیعی بین یگان حفاظت در چهار سال اخیر به ۱۱۰هزار رسیده است. علاوه بر این‌ها ۱۰ پایگاه اطفای حریق و بیش از ۵۰ حوضچه بالگرد احداث کردیم.
منشأ حریق‌های امسال چه بوده است؟
دلیل ۹۸ درصد حریق‌ها عامل انسانی و ۲درصد عامل طبیعی بوده است. اما از آن ۹۸درصد عامل انسانی ۹۵درصدش سهوی و ۵درصد عمدی بوده که در این زمینه از ابتدای سال تاکنون ۴۶ نفر دستگیر و پرونده این مجرمان برای رسیدگی تحویل دستگاه قضایی شده است.
در آتش‌سوزی‌ها و درگیری با متصرفان اراضی ۶۵ نفر از نیروهای سازمانی و ۱۷ نفر از همیاران طبیعت مجروح و یک نیروی سازمان و چهار نفر از همیاران طبیعت شهید شده‌اند.
به نظر می‌رسد آتش‌سوزی‌های عمدی روند افزایشی دارد؛ سازمان منابع طبیعی برای مقابله با این نوع حریق‌ها چه برنامه خاصی دارد؟
برای این منظور بلافاصله پس از هر حریق، یک تیم متشکل از عوامل استانداری، مدیریت بحران، آتش‌نشانی، سازمان محیط زیست و سازمان منابع طبیعی به منطقه حریق اعزام می‌شوند و نخستین اقدام این است که علت حریق را احصا کنند؛ اگر سهوی باشد که هیچ، اما اگر عمدی باشد موضوع پیگیری می‌شود.
با توجه به همکاری که با دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی داریم و خود نیروهای یگان حفاظت نسبت به شناسایی و دستگیری عامل یا عوامل آتش‌سوزی اقدام می‌شود که براساس ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع طبیعی ۳ تا ۱۰ سال حبس در انتظار این افراد است.
برای استفاده بهتر از ظرفیت مردمی چه برنامه‌ای را در دستور کار دارید؟
منابع طبیعی سرمایه ملی، راهبردی و میراث گرانبهای ما و حفاظت از این منابع مستلزم نگاه ملی و فراملی است، بنابراین مشارکت مردم و فرهنگ‌سازی، نخستین رویکرد ما در حفاظت از منابع طبیعی است که البته در این زمینه نوآوری، خلاقیت و اصلاح فرایندها از شاخصه‌های ضروری محسوب می‌شود.
سال گذشته رئیس سازمان منابع طبیعی یکی از دلایل طولانی شدن اطفای حریق در عرصه‌های طبیعی را نداشتن بالگرد اطفای حریق عنوان کرده و خواستار تأمین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه برای تهیه بالگرد توسط وزارت دفاع شده بود، آیا این مشکل حل شده است؟
تأمین بالگردها از طریق قراردادی است که با وزارت دفاع، مرکز کنترل و پشتیبانی اطفای حریق انجام می‌گیرد و اگر تأمین اعتبار انجام نشود، وزارت دفاع هم باوجود تعاملاتی که با سایر دستگاه‌ها مثل سپاه پاسداران، هلال احمر و ارتش دارد نمی‌تواند بالگردهای اطفای حریق را برای سازمان فراهم کند. البته با تعاملاتی که با وزارت دفاع داشته‌ایم تا الان به هر طریقی این مشکل حل شده است.
اما حقیقت این است که با تأخیر در تأمین اعتبارات در این حوزه همچنان مشکلاتی داریم. بنابراین از سازمان برنامه و بودجه انتظار داریم اعتبارات را حداکثر به صورت فصلی در اختیار سازمان منابع طبیعی قرار دهد تا سازمان آن را برای پشتیبانی عملیات به وزارت دفاع بدهد.
جایگاه شبکه مهار و اطفای حریق ایران در منطقه و جهان چگونه است؟
در سال جاری خیلی از کشورهای منطقه و اروپایی حریق‌های گسترده‌ای داشتند که چندین روز و حتی یک ماه هم به طول انجامید. اما در ایران فقط ۳درصد آتش‌سوزی‌ها بیشتر از چند ساعت طول می‌کشد و حریق گسترش می‌یابد و نیاز به اطفای هوایی می‌شود. در واقع ۹۷درصد حریق‌ها در ایران از طریق زمینی و توسط نیروهای حفاظتی و همیاران طبیعت اطفا می‌شود. خیلی از کشورهای منطقه تجهیزات و امکاناتی را که ما برای اطفای حریق داریم مانند ناوگان اطفای حریق هوایی ندارند.
نظر شما