در اتفاقی غرورآفرین و مهم، نیروی هوافضای سپاه یک بار دیگر در حوزه فضایی خوش درخشید و روز سه‌شنبه ۱۷اسفند ماه سال۱۴۰۰ برای یک پرتاب موفق فضایی دیگر، در تاریخ علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران ثبت شد.
به گزارش مشرق، سپاه پاسداران با اقدام جدید خود، رکوردی خاص را ثبت کرد که بر اساس آن، از دو پرتاب فضایی دو حرکت موفق و رساندن کامل محموله به مدار زمین خلق شد و تا به اینجای کار موفقیت صددرصدی را چه در حوزه حامل و چه ماهواره ثبت کرده است.
پرتاب قبلی مربوط به ماهواره نور۱ در تاریخ سوم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ انجام شد، البته پیش از آن نیز یک تست زیرمداری انجام شده بود که آن هم موفق بود و با ثبت تصاویری از فضا، به پایان رسید، اما نکات مهم و قابل توجه این پرتاب جدید چه بود؟
در سال‌های اخیر و با توسعه برنامه فضایی کشور، سایت پرتاب اصلی جمهوری اسلامی ایران که در استان سمنان قرار دارد، مورد رصد تقریباً همیشگی ماهواره‌ها بوده است و در بسیاری از موارد، قبل از هر پرتاب فضایی ما از آن، توسط شبکه‌های غربی اطلاع‌رسانی می‌شده و رسانه‌های بیگانه زودتر از این آماده‌سازی خبر می‌دادند، اما حالا سپاه پاسداران با توسعه یک حامل و پرتابگر متحرک برای ماهواره جدید خود چه در پرتاب اول و چه در پرتاب اخیر، اصل مهم غافلگیری را رعایت و اثبات کرده و در زمان و مکان انتخابی خود، دست به پرتاب زده است. این مسئله، خصوصاً با سنگین شدن جنگ روانی علیه برنامه فضایی ایران در سال‌های اخیر یک اقدام بسیار مثبت و قابل تحسین است و طبیعتاً امکان تکرار در سایر پرتاب‌های کشورمان در حوزه‌های نظامی و غیرنظامی را نیز دارد.
نور۲ چقدر بالاتر از نور۱ رفت؟
در خصوص ویژگی‌های ماهواره نور۲ باید گفت که این محصول جدید ایرانی موفق شده با سرعت ۷/۶کیلومتر بر ثانیه و ۴۸۰ثانیه پس از پرتاب، در مدار ۵۰۰کیلومتری قرار بگیرد. وقتی در بحث بهبود در مقایسه با ماهواره نور۱ صحبت می‌کنیم، باید به این مسئله اشاره شود که اولین ماهواره سپاه در مدار ۴۲۵کیلومتری قرار گرفته و این به این معناست که در پرتاب جدید، سپاه موفق شده است ماهواره جدید خود را ۷۵کیلومتر به نسبت پرتاب اول بالاتر بفرستد. در خصوص این ارتقای مهم باید گفت که اولاً حتی یک کیلومتر افزایش ارتفاع هم در فضا، مسئله‌ای مهم و راهبردی به حساب می‌آید. هر چه بالاتر- خصوصاً در سناریوهای شناسایی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت- یعنی داشتن دید بهتر روی مساحت و فضای بیشتری از سطح زمین.
این مسئله که چطور به این افزایش ۷۵کیلومتری دست پیدا کرده‌ایم نیز می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. بحث حذف برخی ابزارهای اندازه‌گیری در این پرتاب به نسبت پرتاب اول به دلیل عدم‌نیاز، افزایش قدرت پیشران یا سبک کردن محموله از جمله دلایلی است که می‌توان برای این افزایش ارتفاع در نظر گرفت.

حامل ماهواره نور۲ چه بود؟
ماهواره‌بر قاصد، اولین ماهواره‌بر سه مرحله‌ای ساخت ایران با پیشران کامپوزیتی الیاف کربن است که این نوع پیشران موجب کاهش شدید وزن حامل نسبت به حامل‌های فلزی شده است. این پرتابگر در مرحله اول خود از سوخت مایع و در دو مرحله دیگر نیز از سوخت جامد بهره می‌برد.
پیشران‌های کامپوزیتی و استفاده از مواد ساخته‌شده از الیاف کربن در حقیقت جزو علوم و دستاوردهای بسیار راهبردی کشور هستند که ابتدا در حوزه موشک‌های بالستیک به دست آمده و سپس سرریز آن‌ها در حوزه فضایی موفقیت‌های امروز را موجب شده است. مزایای استفاده از این مواد در حوزه‌های مختلف از جمله هوافضا بسیار است ولی اگر بخواهیم به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کنیم، بدون شک مسئله کاهش وزن و در عین حال حفظ قدرت سازه است که رسیدن به ارتفاع‌های بیشتر با داشتن یک پیشران ثابت را ممکن می‌کند.

نور۲ و مأموریت اطلاعاتی
بر اساس اعلام فرمانده بخش فضایی نیروی هوافضای سپاه، مأموریت این ماهواره (نور۲) سنجشی و اطلاعاتی است و اطلاعات جمع‌آوری شده توسط آن می‌تواند کاربرد دفاعی و عمومی داشته باشد. علاوه بر این، ماهواره می‌تواند در مقیاس بزرگ و با دید بسیار وسیع از فاصله ۵۰۰کیلومتری حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله را هم رصد کند. مشخصاً ماهواره نور۲ هم مانند مدل اولیه این سری، ادامه عملیات‌های سنجشی و تصویربرداری از سطح زمین را انجام خواهد داد. بحث تصاویر ماهواره‌ای و ارزش آن‌ها برای کارهای اطلاعاتی، از زمان جنگ سرد بسیار مشخص شد و حالا در دهه سوم از قرن جدید اهمیت این تصاویر بیش از پیش مشخص شده است. جمهوری اسلامی ایران مشخصاً در این حوزه و برای حفظ دست بالا در حوزه اطلاعاتی و رصد تهدیدات و ایضاً مسائل غیرنظامی نیازمند توسعه این توانایی خواهد بود.
برنامه فضایی جمهوری اسلامی ایران که از اواخر دهه۱۳۸۰شمسی وضعیت عملیاتی به همراه پرتاب را به خود گرفت، در سال‌های دهه۹۰ شمسی روزهای خوبی را طی نکرد. شاید بتوان گفت پرتاب موفق ماهواره نور۱ در سال۹۹ بعد از مدت‌ها شکست در حوزه پرتاب‌های فضایی یک موفقیت مهم نه فقط در بحث فنی بلکه در حوزه روحیه‌بخشی و کارکرد مثبت روانی برای فعالان این بخش در کشور بوده است.
به نظر می‌رسد سپاه با ماهواره‌بر قاصد و ماهواره‌های سری نور، در حال تلاش برای تثبیت خود در مدار لئو است و مشخصاً بعد از آن، گام به گام به سمت هدف‌های بزرگ‌تر یعنی مدار ۳۶هزار کیلومتر حرکت خواهد کرد و با توجه به روند خارق‌العاده و تحسین‌برانگیزی که پاسداران انقلاب در برنامه‌های دیگر خود در حوزه‌های موشکی و پهپادی طی کرده‌اند، این بار نیز باید منتظر یک توانایی مستحکم و قابل اتکا در بعد فضایی باشیم.

بازتاب پرتاب «نور۲» در رسانه‌های بین‌المللی
رسانه‌های جهان به طور ویژه‌ای به بازنشر خبر پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نور۲ به فضا پرداختند.
روزنامه صهیونیستی جروزالم‌پست در گزارشی با اشاره به پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواه نور۲ نوشت که این ماهواره در فاصله حدود ۳۱۱مایلی (۵۰۰کیلومتری) در مدار زمین خواهد چرخید.
خبرگزاری رویترز به نقل از رسانه‌های داخلی نوشت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دومین ماهواره نظامی را با موفقیت در مدار قرار داد. این خبرگزاری انگلیسی تلاش کرد پرتاب این ماهواره را به مذاکرات هسته‌ای ایران در وین ارتباط دهد. این خبرگزاری به ادعای مقام‌های نظامی امریکا پرداخت که مدعی هستند فناوری موشک‌های دوربردی که می‌تواند ماهواره‌ها را در مدار قرار دهد، می‌تواند به تهران این امکان را بدهد تا به شلیک موشک‌های دوربرد بالستیک بپردازد.
عاروتص شوع، پایگاه خبری صهیونیستی نیز نوشت: ماهواره نور۲ توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ماهواره‌بر سه‌مرحله‌ای قاصد از سکوی پرتاب خود در صحرایی در شمال شرق ایران به فضا پرتاب شد.
سی‌بی‌اس نیوز، شبکه خبری امریکایی در پایگاه اینترنتی خود نوشت: ایران روز سه‌شنبه دومین ماهواره نظامی خود را در مدار زمین قرار داد، این در حالی است که مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ میان تهران و قدرت‌های جهانی به مرحله حساسی رسیده است. این شبکه خبری در ادامه گزارش خود به تعدادی از آزمایش‌های پیشین ایران در پرتاب ماهواره اشاره کرد.
دویچه‌وله آلمان نیز نوشت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دومین ماهواره نظامی خود را به فضا پرتاب کرد، این در حالی است که امریکا معتقد است پرتاب ماهواره توسط ایران نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل به شمار می‌آید. تایمز اسرائیل نیز در خبری به پرتاب این ماهواره نظامی اشاره کرد و نوشت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی این ماهواره را از صحرای شاهرود در شمال شرق ایران به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین پرتاب کرده است.
خبرگزاری روسی اسپوتنیک نیز خبر پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نور۲ را پوشش داد و نوشت: تهران نخستین ماهواره نظامی ساخت داخل خود را با نام نور۱ در آوریل ۲۰۲۰ به فضا پرتاب کرده بود. شبکه خبری CGTN چین نیز در پایگاه اینترنتی خود نوشت: ایران با موفقیت یک ماهواره نظامی را با نام نور۲ از صحرایی در شاهرود به فضا پرتاب کرد. این شبکه خبری چینی به سوخت ترکیبی ماهواره‌بر قاصد اشاره کرد و نوشت: ماهواره نور۲ در مدار ۵۰۰کیلومتری زمین به چرخش خواهد پرداخت.

منبع: روزنامه جوان