تحولات منطقه

۱۳ فروردین بود که هانس گراندبرگ، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در مسئله یمن از توافق عربستان سعودی و دولت صنعا جهت برقراری آتش‌بسِ دوماهه در چارچوب جنگ یمن(و اجرای آن از تاریخ فوق) خبر داد.

بن بست سعودی در باتلاق یمن
زمان مطالعه: ۷ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، ۱۳ فروردین بود که هانس گراندبرگ نماینده ویژه سازمان ملل متحد در مسئله یمن از توافق عربستان سعودی و دولت صنعا جهت برقراری آتش‌بسِ دوماهه در چارچوب جنگ یمن(و اجرای آن از تاریخ فوق) خبر داد.

آتش‌بسی که حالا ۲۰روزی از اعلام آن می‌گذرد و بنا بر آنچه اعلام شده سعی دارد تا از شدت درگیری‌ها میان دو طرف اصلیِ جنگ یعنی عربستان و ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بکاهد و زمینه را جهت تسهیل روند گفت‌وگوهای صلح هموار سازد. با این حال، این‌طور به‌نظر می‌رسد این آتش‌بس، به دلایلی، حامل اعتراف رژیم سعودی به شکست خود در چارچوب معادله جنگ یمن است. مسئله‌ای که وقوع آن پس از حدود هشت سال از آغاز جنگ (جنگی که به باور مقام‌های سعودی به‌ویژه «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان قرار بوده ظرف چند هفته خاتمه یابد)، حامل پیام‌های ویژه‌ای است و حاکی از ناکامی کامل ریاض و ائتلاف تحت رهبری آن در محقق ساختن اهداف خود در چارچوب جنگ یمن است.

به‌منظور بررسی اهداف آتش‌بس دو ماهه در یمن، دلایل پذیرش آن از سوی عربستان، کارهای ضروری برای پایدار بودن آتش‌بس و آخرین تحولات یمن با «منیر اسماعیل الشامی» نویسنده و تحلیلگر یمنی گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه جزئیات آن را می‌خوانید:

 این بار به‌نظر می‌رسد آتش‌بس در یمن کمی پایدارتر شده. نظر شما در ارتباط با این آتش‌بس و آغاز مذاکرات چیست؟

رهبری سیاسی یمن به ریاست مهدی محمد حسین المشاط رئیس دولت نجات ملی در سخنرانی خود به‌مناسبت هفتمین سال پایداری ملی در ۲۶ماه مارس، خطاب به ائتلاف سعودی به‌صورت یک‌جانبه طرحی سه‌روزه را اعلام کرد که شامل توقف حملات نظامی علیه تأسیسات دشمن سعودی و توقف تمام عملیات نظامی در جبهه‌های داخلی، آمادگی برای آزادی تمام اسرای دشمن در قبال آزادی تمام اسرای ارتش و کمیته‌های مردمی، درخواست از فرستاده سازمان ملل برای ساماندهی اقدامات لازم و نیز درخواست از ائتلاف متجاوز و در رأس همه عربستان سعودی برای تعامل مثبت با این طرح از طریق پایبندی به تعهدات خود در اجرای شروط سه‌گانه اعم از توقف حملات هوایی، رفع محاصره هوایی، زمینی و دریایی، رفع محاصره فرودگاه بین‌المللی صنعا، توقف راهزنی دریایی و توقیف کشتی‌های حامل مشتقات نفتی، دارو و غذا و خروج تمام نیروهای نظامی وابسته به ائتلاف از تمام سرزمین‌های یمنی بوده است.

مهدی المشاط این طرح را پس از عملیات سوم نیروهای مسلح یمن برای شکستن محاصره مطرح کرد؛ این عملیات در آستانه هفتمین سالروز پایداری مردم یمن اجرا و طی آن مناطق نظامی و حیاتی عربستان در استان‌های مختلف سعودی مورد هدف قرار گرفت. هدف رئیس دولت یمن از ارائه این طرح، ابتدا تأکید بر تمایل شدید رهبری و ملت یمن به برقراری صلح عادلانه و شرافتمندانه‌ای بود که حقوق ملت یمن در حاکمیت بر سرزمین‌ها و حق تصمیم‌گیری و آزادی در تعیین سرنوشت خود بدون دخالت طرف خارجی را تضمین کند.

دوم آنکه این طرح در شرایطی مطرح شده است که دشمن سعودی پس از رسیدن به بن‌بست در جنگ خود علیه یمن، در همه سطوح از ایران خواسته تا نزد رهبران جمهوری یمن برای برقراری آتش بس و توقف عملیات هجومی نیروهای یمنی علیه تأسیسات حیاتی و نظامی آن وساطت کند که ارائه این طرح در این شرایط نشان می‌دهد از موضع قدرت و از باب اتمام حجت با دشمن سعودی مطرح شده است.

چرا عربستان سعودی پذیرفت عملیات نظامی خود در یمن را متوقف کند؟

عربستان در پاسخ به طرح رئیس دولت یمن عملیات نظامی خود را متوقف کرده است و گواه این مسئله آنکه درخواست شورای همکاری خلیج فارس برای گفت‌وگو میان طرف‌های یمنی پس از ارائه این طرح و نه قبل آن مطرح شد و همین درخواست شورای همکاری خلیج فارس هم به‌درخواست عربستان بوده است.

ما در سال‌های گذشته هیچ‌وقت شاهد هیچ‌گونه تحرکی از جانب شورای همکاری برای توقف جنگ علیه یمن نبوده‌ایم، کما اینکه اساساً عربستان بر این شورا سلطه دارد و به‌خاطر غرور، استکبار و پرهیز از اذعان به شکست بود که به این ایده متوسل شد. بنابراین علت اینکه پذیرفت عملیات نظامی خود را متوقف کند این بود که به بن‌بست رسیده و دیگر نمی‌تواند به‌دلیل رشد قدرت بازدارندگی و دفاعی یمن، به این جنگ ادامه دهد.

باتوجه به تحولات میدانی و سیاسی، به نظر شما آتش‌بس در یمن پایدار خواهد بود؟

واضح است که دشمن سعودی در زمینه تجاوز به یمن صرفاً ابزاری بیش نبوده و تصمیم به توقف آن در اختیار این کشور نیست، بلکه آمریکا تصمیم می‌گیرد، اما شکست سامانه‌های پدافندی آمریکا در مقابله با تسلیحات یمنی، باعث شد ریاض به‌خود آمده و متوجه شود آمریکا نمی‌تواند از تأسیسات آن حفاظت کند.

بنابراین مجبور شده تا به نحوی برای نجات خود، به تکاپو بیفتد؛ هرچند هیچ تضمینی وجود ندارد که آتش‌بس ادامه‌دار باشد و همچنین نمی‌توان گفت که پس از اتمام مهلت آتش‌بس دوباره جنگ از سر گرفته خواهد شد یانه؟ این مسئله همچنان نامعلوم است و تمدید یا عدم تمدید آتش بس به مسائل مختلفی بستگی دارد.

کدام یک از طرف‌های درگیر در جنگ یمن می‌توانند در مذاکرات صلح مشارکت داشته باشند و چه موضوعاتی در این مذاکرات مطرح خواهد شد؟

در صورتی که رویکردی واقعی برای تحقق صلح در یمن از سوی عربستان و ائتلاف متجاوز وجود داشته باشد، گفت‌وگوهای یمنی با دو مسیر مواجه خواهد بود: مسیر اول آنکه مذاکرات رهبران صنعا با کشورهای متجاوز خواهد بود که ریاض به‌عنوان فرمانده تجاوز آن‌ها را نمایندگی خواهد کرد تا در مورد توقف دخالت آن در امور یمن و پایبندی به بازسازی کشور و تحمل مسئولیت سال‌های جنگ توسط سعودی توافق شود. اما مسیر دوم آن است که مذاکراتی یمنی-یمنی بین دولت صنعا و بین قبایل مزدور برای برقراری صلح و بازگشت صادقانه به آغوش وطن به استثنای جنایتکاران جنگی شکل بگیرد.

آتش‌بس در یمن چه تأثیری می‌تواند بر روند گفت‌وگوهای بین ایران و عربستان و نیز روند مذاکرات توافق هسته‌ای داشته باشد؟

توقف جنگ و برقراری صلح به مفهوم پیروزی محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران خواهد بود؛ بنابراین به‌طور قطع تأثیر مثبتی بر پرونده توافق هسته‌ای خواهد گذاشت؛ چراکه پایان جنگ و تجاوز به‌معنای کاهش دخالت آمریکا در منطقه و پذیرش و اذعان بحق جمهوری اسلامی ایران در توسعه برنامه هسته‌ای خود است.

کناره‌گیری عبدربه منصور هادی از همه اختیارات خود و تشکیل شورای ریاستی در ریاض برای انجام مذاکرات یمنی-یمنی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اعلام استعفای عبدربه منصور هادی از ریاست جمهوری یمن، یک نمایش تمسخرآمیز بود که قهرمان آن ریاض و مزدوران هتل‌نشین معرفی شدند. اما در حقیقت آن یک کودتای کامل علیه ادعای دولت مشروع و مستقر در صنعا بود که عربستان برای حمله وحشیانه علیه مردم یمن آن را دستاویز قرار داد. تشکیل آنچه شورای ریاستی نامیده شده، اقدامی جز برای متحد کردن همه گروه‌های مزدور که بایکدیگر از لحاظ فکری و ایدئولوژیک اختلاف دارند، نبوده است که به نظر من موفقیت‌آمیز نخواهد بود؛ زیرا آنچه در هفت سال گذشته محقق نشده امروز نیز موفق نخواهد شد.

هر یک از گروه‌های مزدور با دیگری دشمنی شدید دارد و پول و خیانت است که آن‌ها را گرد هم جمع کرده است. رژیم سعودی دلبستگی زیادی به موفقیت این تلاش خود دارد که اگر در آن موفق شود به جنگ علیه مردم یمن ادامه خواهد داد و از طریق آن می‌کوشد تا خود را از باتلاق یمن برهاند که به اذن خدا این مسئله محقق نخواهد شد.

آزمون واقعی و اساسی برای موفقیت‌آمیز بودن هرگونه مذاکره یا فرایند صلح در یمن چیست؟

آزمون واقعی و اساسی در هر مذاکره، فراهم بودن نیت واقعی نزد رژیم ریاض برای تحقق صلح و درک این موضوع است که پس از این، خواه تجاوز ادامه یابد یا متوقف شود، دیگر قادر به دخالت در امور یمن نخواهد بود. این تجاوز از سوی واشنگتن انجام شده و توقف آن نیز جز به دستور آمریکا نخواهد بود.

در خبرها آمد ائتلاف سعودی باوجود برقراری آتش بس همچنان به محاصره فرودگاه و بنادر یمن ادامه داده و با انجام حملات هوایی آتش بس را نقض می‌کند؛ نظر شما در مورد این خبرها چیست؟

باوجود گذشت روزها از اجرایی شدن آتش بس، ائتلاف متجاوز سعودی همچنان از پروازها به فرودگاه صنعا و برعکس جلوگیری می‌کند و این در واقع نقض مفاد آتش‌بس است که سازمان ملل متحد که این آتش بس را اعلام کرده، مسئول جلوگیری از آن است. مقامات صنعا در دیدار اخیر خود با فرستاده سازمان ملل نگرانی‌های خود در مورد نقض آتش‌بس از سوی دشمن سعودی و مزدوران آن‌ها در جبهه‌های مختلف را متذکر شدند و از این‌رو سازمان ملل باید ضامن اجرای بندهای توافق آتش‌بس باشد.

قطعاً رهبران صنعا فرصت لازم را به سازمان ملل و ائتلاف سعودی برای اجرای مفاد توافق آتش‌بس خواهند داد، اگر به اجرای آن عمل کردند، یمنی‌ها نیز به آتش‌بس ادامه خواهند داد و اما اگر سازمان ملل از تضمین اجرای آتش‌بس درماند، ملت و ارتش یمن برای همه گزینه‌ها آمادگی دارد و با قدرت به صحنه نبرد بازخواهد گشت.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.