مجموعه تلویزیونی «آقای قاضی» درامی دادگاهی با نقش‌آفرینی بهزاد خلج است که همه اتفاق‌های آن در دادگاه رقم می‌خورد و همه قسمت‌های آن از موضوعات واقعی و پرونده‌های حقوقی اقتباس شده‌ است. هر قسمت از این سریال، دو اپیزود دارد که در هر اپیزود ماجرایی از مسائل و مشکلات حقوقی مردم مطرح می‌شود و با قضاوت آقای قاضی، پرونده آن مسئله بسته یا به جای دیگری ارجاع می‌شود. درباره جزئیات بیشتر ساخت «آقای قاضی» و احتمال ساخت سری دوم آن با سجاد مهرگان، کارگردان جوان این مجموعه تلویزیونی گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید.

موضوعاتی که در این سریال به آنها پرداختید بخشی از معضلات حقوقی مردم است که کمتر کسی گمان می کند ممکن است روزی با آن مواجه شود، اکنون که به قسمت های پایانی سریال نزدیک می شویم بازخوردهای پخش سریال آقای قاضی را در سطح جامعه چطور دیدید؟
ما در این سریال سعی کردیم به موضوعاتی بپردازیم که مسائل روز و مبتلابه جامعه است یعنی مردم در زندگی روزمره با آن مواجه شده اند. تلاش ما این بود چنین موضوعاتی را از دایره ادبیات پیچیده حقوقی خارج کنیم و تا جایی که امکان دارد به فضای قصه گویی نزدیک شویم. خوشبختانه مخاطبان شبکه هم با سریال همراهی کردند و آمارهای تماشای سریال خوب بوده است.

بازخوردها از سوی جامعه حقوقی و وکلا نسبت به سریال چطور بوده است؟
ما به عمد در فصل اول سریال آقای قاضی، وکلا را حذف کردیم چون می‌خواستیم مردم به صورت مستقیم روبه‌روی قانون قرار بگیرند. در فصل دوم، نقش وکلا را بیشتر کردیم چون می‌خواهیم فرهنگ‌سازی شود که در موضوعات حقوقی نیاز به وکیل است. ما در فصل اول آقای قاضی، پنج حقوقدان در کنار تیم تولیدمان داشتیم که به مسائل حقوقی فیلم‌نامه نظارت می‌کردند. هر بار که فیلم‌نامه را می‌نوشتیم، این حقوقدان‌ها در حوزه‌های تخصصی خودشان، ایرادهای حقوقی فیلم‌نامه را می‌گرفتند. ضمن اینکه در نهایت دو قاضی، فیلم‌نامه را از منظر آیین دادرسی و حقوقی بررسی کرده و به ما پیشنهاداتی می‌دادند. فیلم‌نامه هر قسمت، سه بار از نظر آیین دادرسی و حقوقی بررسی شده اما مدعی نیستیم که خالی از ایراد است چون با یک اثر نمایشی مواجه هستیم و در اثر نمایشی ممکن است جایی، درام به گره بخورد و مجبور شویم از نظر حقوقی، تخفیف‌هایی بدهیم ولی سعی کردیم آموزش اشتباه حقوقی به مردم ندهیم. در واقع ما به دنبال آگاهی‌بخشی به مردم نسبت به امور حقوقی عمومی‌شان بودیم. در «آقای قاضی» بنا داشتیم که آموزش را با سرگرمی همراه کنیم، یعنی در عین حال که سریال می‌بینند، آگاهی هم پیدا کنند.

پس فصل دوم سریال هم ساخته خواهد شد؟
بله، اکنون مشغول ساخت فصل دوم سریال هستیم که قرار است با عنوان «آقای قاضی، شعبه ۱۲۱» ساخته شود. چون در سری دوم سریال، شعبه ۱۲۱ به قصه اضافه می‌شود. از لحاظ درام‌نویسی و فضاسازی، اتفاق‌های جدیدی در شعبه ۱۲۱ رخ می‌دهد، از این بابت نیاز به فضاسازی جدید، قصه‌های نو و کاراکترهای جدید داشتیم. داستان از این قرار است که آقای قاضی به شعبه جدیدی منتقل می‌شود و در این شعبه، قضاوت‌هایش را انجام می‌دهد.

بهزاد خلج، بازیگر نقش آقای قاضی نقش‌آفرینی قابل قبولی در این سریال داشت به طوری که الان با همین کاراکتر در بین مخاطبان تلویزیون شناخته می‌شود، چطور به گزینه بهزاد خلج برای این نقش رسیدید؟
من چند ویژگی ظاهری از شخصیت قاضی برای سریال داشتم که صدایش نزدیک به صدای معروف در سینما باشد و از نظر فطری، عدالت در فطرتش داشته باشد مثلاً در جایی وسواس به قرینگی، نشانه‌ای از عدالت در فطرت است ضمن اینکه می‌خواستم چهره حجیم و خشنی نداشته باشد. در ابتدا می‌خواستیم یک قاضی واقعی را بازیگر کنیم با چند قاضی هم تمرین کردیم ولی نشد، در نهایت به این نتیجه رسیدیم که از گزینه بازیگر استفاده کنیم. چهره‌های متعددی کاندیدای این نقش بودند از چهره‌های مطرح تا کمتر شناخته شده که طی تمرین‌هایمان به بهزاد خلج رسیدیم و او از پس این نقش به خوبی برآمد.

حدود ۳۰۰ نفر در این سریال نقش‌آفرینی می‌کنند یعنی در هر قصه با چهره‌های جدیدی مواجهیم، این نقش‌آفرینان چطور انتخاب شدند؟
برای من مهم بود که مخاطب نسبت به نقش‌آفرینان سریال هیچ ذهنیتی نداشته باشد یعنی فکر کند شهروندی است که با مشکل حقوقی مواجه شده در حالی که ذهنیتی که مخاطبان از بازیگران شناخته شده دارند ممکن بود باورپذیری قصه‌ها را کم کند. می‌خواستم از بازیگرانی در این سریال استفاده کنم که تا به حال جلو دوربین نیامده بودند. کیومرث پورمرادی مسئولیت انتخاب بازیگران را در سریال بر عهده داشت و حدود ۳۰۰ بازیگر را در فصل اول داشتیم که این تعداد در فصل دوم به ۵۰۰ نفر می‌رسد. این نقش‌آفرینان از بچه‌های تئاتری و هنرجوهای بازیگری هستند. خدا را شکر انتخاب‌های خوبی صورت گرفت و تمرین‌های خوبی با آن‌ها داشتیم به طوری که با هر گروه بازیگر، حدود هفت بار تمرین قبل از رفتن به جلو دوربین داشتیم. این تمرین‌های مکرر و استعداد بچه‌ها سبب شد بازی‌های خوبی ببینیم.

ضمن اینکه واقع‌پذیری قصه‌ها هم بیشتر می‌شد؟
همین طور است. می‌خواستم تا جایی که ممکن است به رئالیسم نزدیک شویم ولی در رئالیسم حل نشویم به بیان دیگر، قصه‌های سریال مماس بر واقعیت باشد یعنی نه خود واقعیت باشد و نه از واقعیت، جدا. سعی کردیم در این سریال فضایی را ایجاد کنیم که مردم در مواردی بخشندگی و گذشت داشته باشند و در مواردی هم با امور حقوقی و قضایی مربوط به خودشان آشنا شوند.

اولویت شما برای انتخاب پرونده‌های قضایی و پرداخت دراماتیک به آن‌ها چه بود؟
پیش از ساخت سریال آقای قاضی، پژوهش مفصلی انجام دادیم و موضوعاتی که مردم در شوراهای حل اختلاف و دادگاه‌ها با آن مواجه هستند را استخراج کردیم. کار پژوهشی گسترده‌ای بود و به ۳۰۰ موضوع پرونده‌ای رسیدیم مثلاً در مورد مشکل وراثت، بیشترین پرونده‌های حقوقی وجود داشت، موضوعات خانوادگی مربوط به طلاق و موضوعات مربوط به کودکان و نوجوانان در فضای مجازی هم از پرونده‌های شایع بود. در نهایت به ۱۲۵ پرونده موضوعی خوب رسیدیم که ۸۴ داستان سریال را تشکیل داد.

آیا در پرداختن به موضوعات و پرونده‌ها، محذوریت و محدودیتی هم داشتید؟
محذوریت و محدودیت به معنای سانسور، نه. قوه قضائیه در این باره خیلی به ما کمک کرد ولی موضوعاتی بود که به لحاظ حقوقی و آیین دادرسی با پیچیدگی‌هایی مواجه بود. از آنجا که داشتیم فصل اول سریال را می‌ساختیم، حساسیت‌هایی وجود داشت که شاید از نظر آیین دادرسی نتوانیم حق مطلب را ادا کنیم به ویژه در موضوعات مربوط به پرونده‌های قتل یا جرایم سازمان یافته مثل قاچاق اعضای بدن یا مواد مخدر، چون این پرونده‌ها پیچیدگی‌های حقوقی بالایی دارند. از سوی دیگر شکل سریال را طوری طراحی کرده بودیم که در هر قسمت دو اپیزود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه‌ای داشته باشیم، قاعدتاً پرداختن به این موضوعات پیچیده در این مدت کوتاه ممکن نبود. خوشبختانه پس از دیدن این سریال و جلب نظر مخاطب، اعتماد قوه قضائیه هم برای دادن پرونده‌های موضوعی متنوع‌تر به ما بیشتر شد و دست ما را برای انتخاب پرونده در تولید فصل دوم سریال، بازتر گذاشتند.

خبرنگار: زهره کهندل