به گزارش قدس خراسان آنلاین، تاریخچه شکل‌گیری تاکسی‌های اینترنتی امروزی در دنیا به سال ۲۰۰۹ بازمی‌گردد. فعالیتی که مانند امروز آن هم به دلیل نبود گوشی‌های هوشمند، اینترنت و گستردگی ارتباطات خیلی آسان نبود. اما شکل‌گیری تاکسی‌های اینترنتی در کشور ما به سال‌ها بعد اختصاص دارد. در سال ۹۳ بود که شرکت اسنپ و پس از آن شرکت تپسی پا به میدان گذاشتند و تحولی عظیم در حمل ‌و نقل مسافر پدید آمد.

البته پس از آن برخی دیگر از شرکت‌های داخلی و خارجی مانند ای‌تاکسی، دینگ، کارپینو، ماکسیم و... به این جمع اضافه شدند که نتوانستند مورد اقبال مسافران قرار بگیرند. اما تاکسی‌های اینترنتی از همان ابتدا قیمت‌های نجومی نداشتند. آن‌ها در شروع، قیمت‌ها را کم و به صرفه به مخاطب عرضه می‌کردند؛ اما کم‌کم که کارشان گرفت و مشتری‌های ثابت جذب کردند، دیگر خبری از آن قیمت‌ها نیست و در ساعات مختلف قیمت‌های زیاد و به نوعی نجومی نمایان می‌شود.

سیاست دو سر برد

قیمت‌های غیرمنصفانه تاکسی‌های اینترنتی در برخی از ساعات روز به قدری زیاد می‌شود که سفر با این تاکسی‌ها دیگر به صرفه نیست و یک کد تخفیف ۵ هزار تومانی آن هم برای دو یا سه روز دردی از این قیمت‌ها دوا نمی‌کند.

بارش باران، کمبود خودرو در ساعات خاص از روز یا در یک منطقه و... حتی مسیرهای پر ترافیک همه و همه برای فرد درخواست کننده در یک مسیر مشخص گاهی هزینه‌ای دو برابر روزهای معمول دارد.

از همان ابتدای ظهور تاکسی‌های اینترنتی قرار بر این بود مسافران با پرداخت هزینه کمتر و البته با کمترین معطلی، بتوانند بهترین خدمت را دریافت کنند. در حالی که این روزها از این قضایا خبری نیست و گاهی مجبوریم برای استفاده از این تاکسی‌ها مدت نسبتاً زیادی را معطل بمانیم.

ایجاد اشتغال تاکسی‌های اینترنتی یکی از مواردی است که اما و اگرهای زیادی را به همراه دارد. البته نباید از حق گذشت که ظهور تاکسی‌های اینترنتی توانست ایجاد اشتغال گسترده‌ای بکند؛ ولی در این میان هم نمی‌شود از کسادی بازار تاکسی‌های شهری و آژانس‌ها چشم پوشید.

اسنپ و تپسی امنیت دارند؟

روابط عمومی شرکت اسنپ در گفت‌وگو با خبرنگار ما و در پاسخ به نوسانات قیمتی این دو شرکت و تله‌ای به نام گزینه «عجله دارم» که در اپلیکیشن‌ها تعبیه شده است، توضیح داد: قیمت‌گذاری در تاکسی‌های اینترنتی ثابت نیست، بلکه به‌ صورت هوشمند و بر اساس چندین معیار انجام می‌شود. در این نوع قیمت‌گذاری که پویا نامیده می‌شود، ممکن است گاهی برای یک مسیر یکسان در ساعات مختلف قیمت متفاوتی در نظر گرفته شود. عواملی مانند قیمت پایه، مسافت، مدت زمان سفر و نسبت عرضه و تقاضا قیمت‌ها را تغییر می‌دهند.

افزایش قیمت به دلیل درخواست زیاد

وی ادامه داد: شیوع کرونا و لزوم رعایت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی موجب شد بسیاری از افراد ترجیح دهند به جای استفاده از وسایل حمل ‌و نقل عمومی مثل تاکسی، اتوبوس و مترو از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند. در قیمت‌گذاری پویا با افزایش تقاضا یا کاهش عرضه، قیمت‌ها افزایش می‌یابند تا تعداد بیشتری از درخواست‌ها به سفر تبدیل شوند. در چنین شرایطی سعی می‌کنیم قیمت‌ها به‌ گونه‌ای تعیین شوند که هم قبول سفر برای راننده اقتصادی باشد و هم کاربر مسافر بتواند از خدمات حمل‌ و ‌نقل آنلاین استفاده کند. از آنجا که قیمت‌گذاری اسنپ پویاست، این نکته را نباید فراموش کرد که در برخی ساعات کاهش درخواست و متأثر از آن کاهش قیمت نیز داریم.

روابط عمومی اسنپ در ادامه افزود: در خصوص گزینه «عجله دارم» باید بگویم پیش از اضافه شدن این گزینه، بر اساس بررسی‌های ما، بسیاری از مردم برای اینکه شانس درخواست قبولی سفرهایشان افزایش یابد، از گزینه‌هایی مانند «توقف در سفر» استفاده می‌کردند. مطالعه‌ رفتار کاربران و درخواست‌های مکرر سبب شد اسنپ گزینه «عجله دارم» را به سرویس درخواست خودرو خود اضافه کند. وی اضافه کرد: این گزینه همان طور که از نامش برمی‌آید برای مواقعی است که مسافر عجله دارد و می‌خواهد شانس پذیرفته شدن درخواست سفرش بالاتر برود.

روابط عمومی اسنپ در پاسخ به این سؤال که آیا اسنپ از قوانین تاکسیرانی برای رانندگانش در خصوص قیمت‌گذاری، امنیت مسافران و… تبعیت می‌کند، گفت: تاکسی‌های اینترنتی براساس «دستورالعمل نظارت بر چگونگی فعالیت ارائه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر» که از سوی وزارت کشور تدوین و ابلاغ شده، فعالیت می‌کنند. همچنین همه مجوزهای اسنپ از سوی اتحادیه‌ کشوری کسب‌ و کارهای مجازی از زیرمجموعه‌های اتاق اصناف ایران و با نظارت وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده است.

وی در توضیح اعتبار ماهانه اسنپ به مسافران نیز گفت: ابتدا از روش‌های مختلف از جمله پیامک، تماس تلفنی، پوش‌نوتیفیکیشن و... به کاربرهایی که تسویه‌حسابشان به تعویق افتاده، یادآوری می‌شود تا صورتحسابشان را در بازه مقرر پرداخت کنند؛ اما اگر با وجود پیگیری‌های متعدد و اطلاع‌رسانی‌های انجام شده در خصوص پرداخت نکردن صورتحساب سرویس اعتباری، بازپرداخت توسط کاربر اتفاق نیفتد، اطلاعات عدم پرداخت کاربر به سامانه اعتبارسنجی با نظارت بانک مرکزی ارسال می‌شود و در اختیار سیستم بانکی کشور قرار می‌گیرد.

تاکسی زرد؛ حقی که تضییع شده است

احمد محبی، مدیر عامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری مشهد با ابراز ناراحتی از نظارت نداشتن سازمان تاکسیرانی بر چگونگی عملکرد تاکسی‌های اینترنتی در سطح شهر گفت: تاکسی‌های اینترنتی بر اساس ماده ۹ قانون حمل و نقل باید زیرمجموعه شهرداری و تحت نظارت آن باشند؛ چون مدیریت شهری اقتضا می‌کند هر گونه حمل و نقل شهری از شهرداری مجوز داشته باشد که متأسفانه این اتفاق در خصوص تاکسی‌های اینترنتی تا کنون نیفتاده است.

محبی ادامه داد: پس از اینکه ما این ادعا را در گذشته داشته‌ایم، به یک دستورالعمل منتهی شده است که توسط وزیر کشور و وزیر صمت امضا و بر اساس آن یک‌سری شرایط برای تاکسی‌های اینترنتی وضع شده است. اینکه تاکسی‌های اینترنتی به جای شهرداری از اتحادیه کسب و کارهای فضای مجازی مجوز گرفته‌اند، مورد دیگر بحث نرخ است که نرخ و نظارت بر این تاکسی‌ها برای ما همچنان مبهم است.

وی ادامه داد: نرخ این شرکت‌ها شناور است و خودشان آن را تعیین می کنند. در حالی که ما همچنان معتقدیم کسی نظارتی بر عملکرد تاکسی‌های اینترنتی ندارد. در جایگاهی که ما الان سازمان‌های تاکسیرانی و سازمان‌های حمل و نقل همگانی را در کلانشهرها داریم؛ ولی هیچ‌کدام از سازمان‌های حمل و نقل مسافری بر نحوه عملکرد این شرکت‌های اینترنتی نظارتی ندارند. این در حالی است که این خلأ ممکن است در جایی سبب تضییع حقوق شهروندی شود.

مدیر عامل سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری مشهد افزود: دردستورالعمل ابلاغی قرار بر این بود که این خودروها علائم و نشانه داشته باشند در صورتی که به هیچ عنوان تاکنون به این ابلاغیه عمل نشده است. به این ترتیب این تاکسی‌ها از نظر ما با خودرو شخصی که در سطح شهر مرتکب خلاف می‌شود، یکسان بوده و از نظر سازمان تاکسیرانی به هیچ عنوان مورد تأیید نیستند.

وی ادامه داد: اگر این تاکسی‌ها زیر نظر ما باشند، برایشان ساز و کار داریم و بر عملکردشان نظارت خواهیم کرد. نمونه‌اش سختگیری‌ای است که روی استخدام راننده تاکسی‌ها داریم.

محبی در پاسخ به این سؤال که آیا حضور تاکسی‌های اینترنتی بر درآمد تاکسی‌های شهری تأثیرگذار بوده، گفت: بله به شدت بر میزان درآمد تاکسی‌های مشغول در سطح شهر تأثیرگذار بوده است. رانندگی برای یک راننده تاکسی زرد، شغل است در حالی که راننده اسنپ ممکن است کارمندی باشد که عصر یکی دو ساعت به این کار مشغول شده و در واقع شغل دوم او محسوب می‌شود. این‌ها با هم خیلی متفاوت هستند. من از شهروندان می‌خواهم این‌ها را با هم مقایسه نکنند. نرخ یک تاکسی زرد از چندین فیلتر می‌گذرد تا تأیید شود و در طول یک سال هم با توجه به افزایش نرخ تورم تغییری نمی‌کند در حالی که نرخ تاکسی‌های اینترنتی متغیر است. پس می‌بینید حق تاکسیران ما تنها در همین یک مورد چقدر تضییع شده است.

خبرنگار: تکتم بهاردوست