به گزارش قدس خراسان، سیدکیوان حسینی ضمن اشاره به گسل‌های جنوب و شمال شهر مشهد اظهار کرد: مشهد مثل شهرهای دیگر ایران لرزه‌خیز است و باید برای گسل‌هایی که این شهر را محدود و یا از داخلش عبور کرده‌اند فکری بشود چون این گسل‌ها لرزه‌زا هستند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زمین‌شناسی دانشگاه فردوسی گفت: آخرین مطالعات انجام شده در بحث گسل‌های مشهد مربوط به سال ۹۶-۹۵ است. فرونشست مشهد و برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی می‌تواند لرزه‌خیزی‌های منطقه را تغییر دهد.
وی درباره تأثیر فرونشست در میزان زلزله‌خیز شدن مشهد عنوان کرد: در زمینه فرونشست و برداشت از آب‌های زیرزمینی و تأثیر آن بر زلزله مطالعاتی انجام شده است و اینکه آیا فرونشست تأثیر مستقیمی بر زلزله دارد هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم اما به طور غیرمستقیم این تأثیر مسلماً وجود دارد. برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی می‌تواند لرزه‌خیزی‌های منطقه را تغییر دهد ولی اینکه در گسل‌های اصلی و زلزله‌های بزرگ آیا تأثیر دارد یا نه هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم، اما ممکن است در طولانی‌مدت تأثیر داشته باشد.
غفلت مسئولان از انجام مطالعات زمین‌شناسی
حسینی ضمن تأکید بر به‌روز نبودن مطالعات زمین‌شناسی در مشهد متذکر شد: آخرین مطالعات انجام شده در بحث گسل‌های مشهد مربوط به سال ۹۶-۹۵ است که در آن زمان هم خیلی عجولانه به این مبحث وارد شدند و قرار بود حریم گسل‌ها با دقت بالاتری مطالعه شود که این اتفاق نیفتاد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زمین‌شناسی دانشگاه فردوسی تصریح کرد: در مطالعه گسل‌های فعال و زلزله‌خیز، دنیا خیلی پیشرفت کرده است. این پیشرفت‌ها تا حدی در ایران آمده ولی از آنجایی که این مسئله اولویت مطالعاتی برخی از مسئولان نیست به آن کمتر پرداخته می‌شود، ولی اگر واقعاً این اهمیت و اولویت در دستور کار قرار گیرد، می‌توان مرکز تجمع تنش‌های زلزله‌زا را مشخص کرد و براساس آن محل وقوع زلزله تا حدود مناسبی پیش‌بینی شود اما این مهم زمانی اتفاق می‌افتد که از فناوری روز دنیا استفاده کنیم و مهم‌تر اینکه در اولویت و دستور کار مسئولان باشد.
وی با تشریح ضرورت تحلیل مطالعات زلزله‌شناسی عنوان کرد: در مطالعات زلزله‌شناسی از زاویه‌های مختلفی در بحث فناوری وارد می‌شوند. یکی از بارزترین این فناوری‌ها ابزارهای سنجش حسگرهای لرزه‌نگاری است. این حسگرها می‌توانند گسترش و پراکندگی بیشتری داشته باشند و براساس آن‌ها داده‌هایی را جمع‌آوری کرد که در این زمینه تا حدی کار شده است. آنچه پس از جمع‌آوری این داده‌ها مهم است ترکیب این اطلاعات است، دنیا به سمت تحلیل داده‌ها می‌رود.
جانمایی جی‌پی‌اس‌ها نامناسب است
حسینی افزود: برای رسیدن به مطالعات بهتر هم باید تعداد داده‌های جی‌پی‌اس‌ها بیشتر شود و هم پراکندگی این جی‌پی‌اس‌ها تصحیح شود. به نظر من با اینکه هزینه زیادی هم شده است اما ایستگاه‌های جی‌پی‌اس ما پراکندگی مناسبی ندارند. این‌جی‌پی‌اس‌ها در اختیار سازمان نقشه‌برداری کشور است ولی باید براساس نشست‌هایی به این نتیجه رسید که موقعیت ایستگاه‌ها تغییر کند تا به شرایط مطلوب برسد. در کل ایران و اغلب در اطراف شهرهای بزرگ این ایستگاه‌ها به صورت مجتمع کار شده و حدوداً بیشتر از ۱۰۰ ایستگاه است و تا چند سال پیش در محدوده شمال شرق در حدود ۲۰ایستگاه جی‌پی‌اس قرار داشت. هرچند این اتفاق خوب است اما از نظر پراکندگی و فاصله بین ایستگاه‌های کار گذاشته شده باید تدبیر بهتری انجام شود که این اتفاق نیفتاده است. ایستگاه‌های جی‌پی‌اس بیشتر در اطراف مشهد مستقر است و نوع پراکندگی این ایستگاه‌ها باید براساس ساختارهای زمین‌شناسی باشد.
تأثیر زلزله بر مناطق آبرفتی بیشتر است
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زمین‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به این پرسش که از مناطق دوازده‌گانه مشهد کدام یک بیشترین خطر زلزله را دارد، تشریح کرد: یک پهنه‌بندی لرزه‌خیزی انجام شده که به آن ریزپهنه‌بندی می‌گویند و براساس آن می‌توان گفت کدام مناطق مستعد خطر بیشتری در زمان زلزله هستند. به این معنا که ساختگاه شهر مشهد متفاوت است و به این معنی نیست که یک زلزله بیاید فقط یک تأثیر را در تمام شهر دارد، تأثیر موج یک زلزله در بخش‌های مختلف شهر مشهد متفاوت است و این موارد در آن نقشه‌ها آمده و می‌توان به آن‌ها مراجعه کرد هرچند که باید این مطالعات به‌روزرسانی شود و با داده‌های بیشتر دقت نقشه‌ها را بالاتر برد.
وی یادآور شد: ساختمان‌هایی که مقاوم هستند اثر تخریب زلزله بر آن‌ها کمتر است و در مشهد ما ساختمان قدیمی کم نداریم. ساختمان‌های جدید با قوانین جدید ساخته می‌شوند و ما انتظار داریم اگر ساختمانی براساس قوانین ساخته شود در برابر زلزله تخریب کامل اتفاق نیفتد که شرط آن نظارت دقیق در هنگام ساخت است.
حسینی با اشاره به تنوع بستر زمین در شهر مشهد گفت: بخش‌های جنوبی مشهد ساخت و سازها روی کوه قرار گرفته و بستر این منطقه سنگی است. هر چه به سمت مرکز و شمال شهر می‌آییم بستر زمین آبرفتی می‌شود و ضخامت آبرفت زیاد است. ساختمان‌های روی آبرفت بیشتر تحت تأثیر زلزله قرار می‌گیرند. وقتی موج زلزله وارد منطقه‌ای می‌شود تأثیر موج زلزله بر اساس طبقات ساختمان متفاوت خواهد بود. اشکالی ندارد در بخش‌های مرکزی مرتفع‌سازی داشته باشیم اما حتماً باید تأثیر نیروی زلزله دیده شود چون تأثیر زلزله بر ساختمان‌های بلند در مناطق آبرفتی بیشتر است و باید در محاسبات ساخت سازه دیده شود.
زلزله ۷ ریشتری بیخ گوش مشهد
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زمین‌شناسی دانشگاه فردوسی درباره پیش‌بینی بیشترین شدت زلزله در مشهد اظهار کرد: اطلاعات ما از شدت زلزله‌ها به اتفاق‌های تاریخی برمی‌گردد چون مطالعات دیگری نداریم. گسل‌هایی که در اطراف مشهد قرار دارند زلزله‌هایی با بزرگی ۷ و بالای ۷ ایجاد نمی‌کنند اما چیزی که می‌تواند نگران‌کننده باشد گسل جنوب رشته کوه بینالود در نیشابور است که به گسل نیشابور معروف است، این گسل ظرفیت ایجاد زمین‌لرزه با بزرگی ۷ و بالاتر را دارد که با مشهد فاصله زیادی ندارد.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما