یورونیوز در این گزارش که بر پایه داده‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تنظیم شده، گفته است این نمودارها نشان می‌دهد استفاده از داروهای ضدافسردگی بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ در ۱۸ کشور اروپایی ۵/۲ برابر شده است. ابتلا به افسردگی و اضطراب به طور قابل‌توجهی در جریان همه‌گیری ویروس کرونا افزایش یافت. 
در این میان یکی از پرسش‌هایی که مطرح می‌شود این است آیا کشورهایی که ساکنان شادتری دارند داروهای ضدافسردگی کمتری مصرف می‌کنند؟ 
از سوی دیگر دلیل افزایش چشمگیر استفاده از داروهای ضدافسردگی از نظر پژوهشگران چیست؟
بالاترین میزان افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در بین ۱۸ کشور اروپایی در جمهوری چک به ثبت رسیده است. دز تعریف‌شده روزانه مصرف داروهای ضدافسردگی در این کشور طی ۲۰ سال ۵۷۷درصد افزایش یافت. 
این در حالی است که در فرانسه افزایش مصرف دز تعریف‌شده روزانه بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ تنها ۳۸ درصد بود. افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در همین بازه زمانی در پرتغال ۳۰۴درصد، بریتانیا ۲۵۶درصد، اسپانیا ۲۰۸درصد و در آلمان ۲۰۰درصد بود. مقایسه میزان افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در پنج کشور فرانسه، آلمان، پرتغال، اسپانیا و سوئد نشان می‌دهد وضعیت این کشورها تا چه حد با یکدیگر در این زمینه متفاوت است. در حالی که افزایش میزان مصرف این داروها در فرانسه به ویژه طی ۱۵ سال گذشته چندان قابل توجه نیست، اما پرتغال با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است. از سوی دیگر مقایسه سال به سال میزان افزایش مصرف داروهای ضدافسردگی در کشورهای اروپایی نشان می‌دهد در ۱۴ کشور مصرف این داروها بیش از دو برابر شده است.

میزان مصرف دارو در کدام کشورها بیشتر است؟ 
داده‌های مربوط به ۲۴ کشور اروپایی در زمینه میزان مصرف داروهای ضدافسردگی طی یک دهه اخیر موجود است.  میزان مصرف دز تعریف‌شده روزانه این داروها در سال۲۰۲۰ به ازای هر هزار نفر در لتونی ۲۰دز بود. این رقم در ایسلند بالاتر از دیگر کشورها بود و به ۱۵۳دز می‌رسید. پس از ایسلند پرتغال (۱۳۱ دز تعریف‌شده روزانه)، بریتانیا (۱۰۸ دز تعریف‌شده روزانه در سال ۲۰۱۷)، سوئد (۱۰۵ دز تعریف شده روزانه) و اسپانیا (۸۷ دز تعریف شده روزانه) داشتند.  میانگین مصرف دز تعریف‌شده روزانه داروهای ضدافسردگی در ۲۴ کشور اروپایی در سال۲۰۲۰ میلادی ۶۸ دز بود. در پرجمعیت‌ترین کشورها در میان این ۲۴ کشور یعنی ترکیه، فرانسه و آلمان به ترتیب میانگین ۴۹، ۵۵ و ۶۲ دز به ثبت رسید که از میانگین کلی کمتر است.

شادی کاذب اروپا در سایه افسردگی 
داده‌های موجود در کشورهای اروپایی نشان نمی‌دهد که مردم کشورهایی که شادتر هستند کمتر از دیگران داروی ضدافسردگی مصرف کنند. ایسلند در گزارش منتشرشده از شادی مردمان جهان در سال ۲۰۲۰، به عنوان دومین کشور شاد جهان معرفی شده بود. این در حالی است که این کشور بالاترین میزان مصرف داروهای ضدافسردگی در میان کشورهای اروپایی را دارد.  سوئد که در جایگاه ششم گزارش منتشرشده از میزان شادی مردمان جهان قرار داشت چهارمین کشور مصرف‌کننده داروهای ضدافسردگی در اروپاست. شادترین کشور جهان براساس گزارش منتشرشده در سال ۲۰۲۰ فنلاند بود. این در حالی است که فنلاندی‌ها در بین ۲۴ کشور اروپایی جایگاه هفتم را در زمینه مصرف داروهای ضدافسردگی دارند. از سوی دیگر لتونی که پایین‌ترین میزان مصرف داروهای ضدافسردگی را در بین کشورهای اروپایی دارد در گزارش منتشرشده از میزان شادی مردمان جهان در رتبه ۳۴ قرار گرفته است. دانمارک تنها کشور اروپایی که سطح مصرف داروهای ضدافسردگی در آن کاهش یافته است.

۱۰ سال گذشته و افزایش ۴۰ درصدی افسردگی اروپا 
مصرف داروهای ضدافسردگی بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ در ۲۴ کشور اروپایی ۳۶/۵درصد افزایش یافت. میانگین مصرف دز تعریف‌شده روزانه از ۴۹/۸ به ۶۸ دز رسید. دانمارک تنها کشوری است که شاهد کاهش میزان مصرف داروهای ضدافسردگی بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ بود. مصرف این داروها در این کشور اروپایی ۴درصد در این بازه زمانی کاهش یافت. 

استونی رکورد دار مصرف داروهای افسردگی 
بالاترین میزان افزایش مصرف بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ با رشد ۱۳۳درصدی در استونی به ثبت رسید. این در حالی است که در این یک دهه میزان مصرف در فرانسه تنها ۲درصد افزایش یافته بود. در مقابل میزان مصرف داروهای ضدافسردگی در بریتانیا دو برابر شد و در ترکیه ۵۰درصد افزایش یافت. 

اروپا چقدر برای داروهای ضدافسردگی هزینه می‌کند؟
هزینه داروهای ضدافسردگی در اروپا سنگین است. آلمان در سال۲۰۲۰ حدود ۸۱۲ میلیون دلار برای داروهای ضدافسردگی هزینه کرده بود. پس از آلمان کشورهای اسپانیا و ایتالیا با هزینه ۶۴۹ و ۴۵۶ میلیون دلاری در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. نسبت هزینه داروهای ضدافسردگی به کل هزینه‌های دارویی در برخی از کشورهای اروپایی قابل توجه است. داروهای ضدافسردگی حدود ۴درصد از کل هزینه‌های دارویی پرتغال را در سال ۲۰۲۰ تشکیل می‌داد. این رقم در اسپانیا ۲/۷درصد، اتریش۲/۲درصد، ترکیه ۱/۹درصد و در آلمان۱/۴ درصد بود.

میزان شیوع افسردگی مزمن در اروپا
آمار رسمی درباره شمار افرادی که در اروپا از افسردگی مزمن رنج می‌برند یا به روان‌شناس، روان‌پزشک و روان‌درمانگر مراجعه می‌کنند وجود ندارد. با این حال نتیجه تحقیقی که یورواستات (اداره آمار اتحادیه اروپا) انجام داده است نشان می‌دهد ۷/۲ درصد جمعیت اروپا در سال۲۰۱۹ مدعی شده‌اند از افسردگی مزمن رنج می‌برند. این رقم در مقایسه با سال۲۰۱۴ اندکی افزایش یافته است. در میان کشورهای اتحادیه اروپا پرتغال در سال۲۰۱۹ بالاترین میزان افراد مبتلا به افسردگی مزمن را داشت. سوئد، آلمان و کرواسی پس از پرتغال بیشترین میزان افسردگی‌های مزمن در این تحقیق را داشتند. نکته قابل توجه اینجاست که دو کشور پرتغال و ایسلند هم بالاترین میزان ابتلا به افسردگی مزمن و هم بالاترین سهم در زمینه مصرف دز تعریف‌شده روزانه داروهای ضدافسردگی را به خود اختصاص داده‌اند. 

تأثیر همه‌گیری کرونا بر سلامت روان
پژوهش‌های اخیر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان داده است سلامت روان انسان‌ها به شکل قابل‌توجهی تحت تأثیر همه‌گیری ویروس کرونا قرار گرفت. میزان ابتلای افراد به اضطراب و افسردگی از ماه مارس سال۲۰۲۰ به بعد در ۱۵ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی افزایش یافت. چند کشور اروپایی در میان این ۱۵ کشور بودند.

تشدید مصرف داروی ضدافسردگی در دوران شیوع کرونا 
شیوع بیماری‌های روح و روان ازجمله افسردگی و اضطراب در جریان همه‌گیری ویروس کرونا به طور چشمگیری افزایش یافت. مصرف داروهای ضدافسردگی بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ در ۱۴ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ۱۰درصد افزایش پیدا کرد. به عنوان مثال مصرف این داروها در لتونی ۲۲درصد بالا رفت، اما در مجارستان تنها یک درصد افزایش یافت. 

چرا مصرف داروهای ضدافسردگی رو به افزایش است؟
محققانی که روند تجویز داروهای ضدافسردگی در بریتانیا را بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۱ بررسی کرده‌اند بر این باورند که بخشی از افزایش موارد تجویز داروهای ضدافسردگی به تشخیص بهتر بیماری افسردگی، دسترسی بیشتر به داروهای این بیماری، تغییر رویکرد بیماران، دسترسی بیشتر به درمانگران و تغییر دستورالعمل‌های بالینی بر می‌گردد.

خبرنگار: محمدی اصل