بر این اساس، آن‌ها دیدار ولید البخاری، سفیر سعودی در بیروت با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان که روز دوشنبه صورت گرفت را نوید آغاز فصل جدیدی از روابط میان دو کشور قلمداد می‌کنند. تحلیلگران معتقدند با توجه به نفوذ و اثرگذاری تهران و ریاض در منطقه، گفت‌وگوی رودرروی طرفین تا حدی در پایان بن‌بست سیاسی در عروس خاورمیانه و تعیین رئیس‌جمهور این کشور مؤثر خواهد بود. 
در همین راستا احمد البوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب که روز گذشته به بیروت سفر کرده بود، پس از دیدار با نبیه‌بری از علاقه به انتخاب سریع رئیس‌جمهور لبنان خبر داد. وی گفت: به‌طور حتم رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود، فقط کمی زمان نیاز داریم؛ گرچه باید در این کار عجله به خرج دهیم چون شرایط خطرناک شده است. گفتنی است مجلس لبنان با وجود برگزاری ۱۱جلسه برای انتخاب رئیس‌جمهور، موفق به اجماع بر یک شخص نشده ولی به نظر شرایط اکنون متفاوت از گذشته است. درباره تحولات اخیر با دکتر محمدعلی حسن‌نیا، کارشناس مسائل منطقه گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

توافق تهران – ریاض فصل جدیدی در تحولات لبنان رقم خواهد زد؟ آیا بحران‌های کنونی لبنان فروکش خواهد کرد؟
توافقی که بین ایران و عربستان شکل گرفت دارای وجوه مختلفی است. وجه نخست اینکه بین طرفین گره‌های امنیتی، سیاسی و اجتماعی وجود دارد که قابل حل است. وجه دوم پرونده‌هایی است که میان دو کشور مطرح است مانند پرونده یمن، بحرین، عراق، سوریه و به‌ویژه لبنان. این دو کشور از نظر نظامی و تأثیرگذاری، قدرت منطقه‌ای محسوب می‌شوند. به همین دلیل پرونده لبنان یکی از پرونده‌های بسیار مهم است که شاید بتوان گفت توافق کنونی تکانه‌ای روی آن داشته باشد. اما نکته اساسی این است که بدانیم در موضوع لبنان فقط ایران و عربستان نقش‌آفرینی می‌کنند یا کشورهای دیگر هم دخیل‌اند؟ پاسخ این است آمریکا و فرانسه و به‌تازگی قطر در حال تأثیرگذاری در لبنان هستند، ولی اساساً توافق میان تهران و ریاض می‌تواند حرکت رو به جلو برای رفع بن‌بست پرونده باشد.
پرونده لبنان در نقطه ریاست جمهوری به بن‌بست خورده و نزدیک ۱۱دوره است که مجلس شکل گرفته اما نتوانسته‌اند رئیس‌جمهور را انتخاب کنند. رئیس‌جمهور انتخاب شود باید نخست‌وزیر را مکلف کند. چون نخست‌وزیری آقای میقاتی هنوز تکلیفی نیست و نخست‌وزیر امور پیشبرد است به این دلیل انتخاب رئیس‌جمهور مهم است. نقطه مهم این توافق این است ایران و عربستان می‌توانند رودررو و بدون واسطه درباره پرونده لبنان صحبت کنند و این مسئله می‌تواند حل برخی مسائل را تسریع کند. ولی به این معنا نیست که این دو کشور کاملاً در یک راستا قرار دارند. پرونده لبنان همواره دچار پیچیدگی‌های زیادی است. ماه‌های گذشته نشستی برگزار شد که قطر، فرانسه، آمریکا، عربستان و لبنان در آن حضور داشتند؛ هرچند برخی گزینه‌ها مطرح شدند اما به دلیل حضور نداشتن ایران، این گزینه‌ها به بن‌بست خورد. به همین علت نقش ایران هم در پازل لبنان بسیار مهم است و چنانچه ایران در این پازل قرار نگیرد به‌طورقطع موانع انتخاب رئیس‌جمهور لبنان برداشته نمی‌شود.

پس از مدت‌ها شاهد دیدار سفیر عربستان با یک مقام بلندپایه لبنانی بودیم. این مسئله را می‌توان بیانگر چرخش سیاست ریاض در قبال بیروت تلقی کرد؟
توافق میان ایران و عربستان یخ روابط برخی مقامات عربی به‌ویژه عربستان را با گروه‌های لبنانی آب کرد. مثلاً در دیدار ولید البخاری با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان در کاخ عین التینه به مسئله ریاست جمهوری اشاره و گزینه‌هایی معرفی شد. یکی از گزینه‌ها ژوزف عون (فرمانده ارتش) است. قطر و فرانسه از این گزینه به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری حمایت می‌کنند تا نگذارند سلیمان فرنجیه، رئیس جریان المرده به عنوان نامزد ریاست جمهوری معرفی شود؛ چرا که در چند روز گذشته شاهد سخنرانی بسیار روشن سیدحسن نصرالله در حمایت از وی بودیم. سیدحسن اذعان کرد گزینه اول و آخر ما برای ریاست جمهوری، سلیمان فرنجیه است. ظاهراً در همین جلسه نبیه بری به سفیر عربستان گفته گزینه اصلی ما آقای سلیمان فرنجیه است و بهترین گزینه برای ریاست جمهوری محسوب می‌شود. آقای فرنجیه فرد بسیار فراجناحی است و رابطه‌ای خوب با فرانسه، سوریه و ایران و رابطه‌ای میانه (متوسط) هم با عرب‌ها به‌ویژه عربستانی‌ها دارد.

مشکل سیاسی کنونی لبنان چیست و چه راهکارهایی برای حل این مسئله وجود دارد؟
مشکل اصلی این است که نظام، نظامی طایفه‌ای است و مشکلات سیاسی، ناشی از قرارداد طائف است که رئیس‌جمهور باید مارونی باشد، نخست‌وزیر اهل سنت و رئیس مجلس شیعه. این نظام طایفه‌ای سبب جدایی حتی بین مسیحی‌هاست. مهم‌ترین نکته در نظام طایفه‌ای این است که همه چیز از پارلمان عبور می‌کند. همه چیز توسط پارلمان تعیین می‌شود ازجمله رئیس مجلس، نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور. جمله معروفی در لبنان وجود دارد که تا سر همه چیز توافق نشود سر هیچ چیزی توافق انجام نمی‌شود.
گزینه ۸ مارس و طیف نزدیک به حزب‌الله در حال حاضر سلیمان فرنجیه است. جبران باسیل و گروه جریان آزاد مسیحی و میشل عون مسائلی را برای روی کار آمدن آقای فرنجیه مطرح می‌کنند اما به نظر می‌رسد اگر ایران و حزب‌الله رایزنی انجام دهند، می‌توانند موافقت آن‌ها را جلب کنند. از طرف دیگر باید دید جریان ۱۴ مارس چه گزینه‌هایی را معرفی می‌کنند که البته گزینه‌ای جدی ندارند.

خبرنگار: زینب اصغریان