این نگاه، یک نگاه عمیق است. نگاهی که زندگی را جاودانه میبیند و بر این اساس به کارهایش و حتی قدم های خیرش از همین سمت و سوی جاودانگی نظر می اندازد و اینطوری است که کارهای خیرش می شوند باقی الصالحاتی که عمری بعد از رفتنش هم اثر و نتیجه اش هم برا ی خودش هم برای مردم باقی مانده است. نگاهی معنا دار به این موضوع که این دنیا مزرعه آخرت است و چه خوب فهمیدند آنهایی که بذری همیشگی کاشتند. بذری که همه ماههای سال بار دارد و از بیم ویرانی در امان است. نگاه عمیقی که گاه با زیرکی زنانه و محبت مادرانه گره خورده است و نتیجه اش موقوفاتی شده که خیر و برکتش تا روزگار ما باقی مانده اند.
راه و رسم وقف در بین مردمان از گذشته بوده است. درست است که کار خیر مردانه و زنانه ندارد با این وجود نام زنان در حوزه وقف از این رو ارزشمند است که نشان دهنده حضور موثر زنان ایرانی در حوزه گسترش ابنیه مذهبی و همچنی امران و آبادنی شهرها است. در مجموعه موقوفات آستان قدس رضوی زنان واقف به عنوان بخشی از جامعه همواره با وقف بخشی از املاک و داراییهای خود در این امر خیر مشارکت داشتهاند.
این زنان معمولا از اموال و اثاثی که ارث خودشان بوده، وقف میکردهاند. بطور مثال در دوره صفویه زنان واقفی بوده اند که بخشی از املاک و مزارع خود را برای مصارف حرم مطهر وقف کردهاند که از محل مصرف این موقوفات، برای روشنایی حرم مطهر، مطبخ، تلاوت قرآن و مصالح آستان قدس رضوی هزینه میشود. بنابر اسناد باقیمانده، عمل به نیت واقفان در طول تاریخ در تشکیلات آستان قدس وجود داشته و سهم بانوان در دوره افشاریه با یک وقف برای مصارف زائران و مطبخ حرم مطهر ادامه داشته است.
همچنین در دوره قاجار، بانوان خیر املاک و مستغلاتی را وقف آستان قدس رضوی کرده اند. نوع مصارف تعیینشده از سوی واقفان در این دوره بیشتر متمرکز بر روشنایی حرم، دارالشفا، تعزیهداری، فقرا و ... است. به جز پرداختن به امور حرم برخی واقفان اموال و دارایی خود را صرف مراسم عزاداری و روضه کرده اند. به جز این بانوان به ساخت مساجد و کاروانسراها و مراکز درمانی نیز توجه داشته اند.
در دوره پهلوی مصارف موقوفات بانوان شامل تامین هزینههای بیماران، تاسیس بیمارستان، هزینههای مربوط به پرورشگاه، اطعام زائران در روز میلاد امام رضا(ع)، روضه خوانی و ذکر مصیبت اهل بیت(ع) و گاهی نیز به صورت مطلق بوده است.
تامین هزینه ازدواج افراد بیبضاعت، اطعام فقرا در شب میلاد امام رضا(ع)، تهیه دارو و درمان بیماران نیازمند، تامین هزینههای امور فرهنگی، تامین هزینههای مربوط به کتابخانه، کمک به محصلان بی بضاعت، تاسیس کتابخانه، پرداخت وام به کارکنان آستان قدس رضوی، ترویج شعائر اسلامی، احداث دارالقرآن و... از جمله دیگر مصارف وقف نامه بانوان است.
در سال های پس از انقلاب دامنه موقوفات گسترش پیدا کرده و به مواردی چون تاسیس مدرسه، تامین هزینه مسافران زائر، کمک به اشخاص کم درآمد و برپایی مجلس جشن میلاد امام رضا(ع)، تامین هزینه ازدواج افراد بیبضاعت، اطعام فقرا در شب میلاد امام رضا(ع)، تهیه دارو و درمان بیماران نیازمند، تامین هزینههای امور فرهنگی، تامین هزینههای مربوط به کتابخانه، کمک به محصلان بی بضاعت، تاسیس کتابخانه، ترویج شعائر اسلامی، احداث دارالقرآن و... از جمله مصارف وقف نامه بانوان از سال ۱۳۵۷ به بعد بودهاست.
نظر شما