سفر امروز نخست وزیر قزاقستان به تهران، آن هم در صدر یک هیئت عالیرتبه و دیدار و مذاکره با معاون اول رئیس جمهور و مقامات بلندپایه کشورمان را میتوان جلوهای دیگر از اثربخشی سیاست منطقهگرایی در دهه سوم روابط دو کشور و اراده جمعی برای تحقق معاهدات و قراردادهای امضا شده بین طرفین دانست. به گفته جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور برنامهریزی و هماهنگی برای ارتقای سطح همکاریهای تهران–آستانه در حوزه حمل و نقل، صادرات، خدمات فنی و مهندسی، ترانزیت، همکاری در حوزه انرژی و مناسبات بانکی از مهمترین محورهای گفتوگوهای دو هیئت در این برنامه خواهد بود.
قزاقستان به عنوان یک کشور محصور در خشکی منطقه با دسترسی واسطهای به آبهای آزاد که نسبت به مساحت خود جمعیت کمی دارد، در سالهای گذشته سعی کرده تا فارغ از بازیهای سیاسی در روابط خارجی به عنوان بازیگر مثبت تحولات بینالمللی شناخته شود و در رابطه با جمهوری اسلامی ایران نیز شاهد آن بودیم که در دوران تصدی دکتر جلیلی بر پرونده هستهای آغاز مذاکرات از آلماتی بود و دولت این کشور در دورههای مختلف به ویژه در یک دهه گذشته تلاش خود را بر حمایت از حل چالشهای موجود بر سیاست خارجی کشورمان متمرکز کرده است.
از سوی دیگر مسئله ظرفیتهای قزاقستان مطرح است که با توجه به درگیر شدن روسیه در جنگ اوکراین و قطع ارتباط آن با اروپا شاهد پایان مضیقه تراشیهای مسکو بر کشورهای حاشیه دریای شمال ایران هستیم و جمهوری اسلامی ایران میتواند نقشی اساسی در اتصال پنج کشور حوضه دریای کاسپین به آبهای گرم و صادرات انرژی و محصولات نفتی قزاقستان داشته باشد.
اگر به روابط تهران-آستانه از منظر دیپلماسی انرژی نگاه کنیم، قزاقستان از جمله کشورهای تولیدکننده انرژی و مهمتر از همه تولیدکننده نفت است که تمایل دارد نفت خود را از طریق ایران صادر کند زیرا تا پیش از این تحریمهای آمریکا این اجازه را نمیداد اما امروز با توجه به خیز ایران برای عبور از محدودیتهای بینالمللی این امکان فراهم شده و تنها نیازمند تقویت زیرساختها و اعطای تضامین و عقد قرارداد با طرف مقابل است. قزاقستان نظر مثبتی نسبت به انجام سوآپ نفتی و گازی دارد و سابقه آن به دوران دولت نهم و دهم برمیگردد.
مسئله کریدورها یکی از اولویتهای اصلی روابط ایران و قراقستان است زیرا دولت آستانه میتواند با بهرهگیری از ظرفیت ترانزیتی جمهوری اسلامی ایران به آبهای گرم جنوبی ایران وصل شود و ترانزیت دریایی خود را قوام بخشد. ایران از نظر فرهنگی نیز به تمام پنج کشور آسیای مرکزی از جمله قزاقستان نزدیک است و مشکلی در زمینههای فرهنگی، سیاست، اقتصاد و... نداریم. ضمن اینکه قزاقستان علاوه بر وسیع و ثروتمند بودن علاقهمند است با ایران کار کند. همچنین از نظر کشاورزی تولیداتی مانند گندم و جو دارد که ما هم به آنها نیازمند هستیم.
یکی از مشکلاتی که متوجه روابط ایران با قزاقستان است، به ضعف جمهوری اسلامی در توسعه خطوط ریلی به خصوص در محور کریدور شمال-جنوب برمیگردد. در دولت سیزدهم با توجه به ظرفیتهای منطقهگرایی شاهد استمرار روابط و تلاشهای چندجانبه برای گسترش روابط به ویژه در حوزه ترانزیت و تجارت و فعالیتهای دانشبنیان و همین طور مسئله کشت فراسرزمینی هستیم. در مسئله کشت فراسرزمینی باید به فاکتورهای صلاحیت قزاقستان توجه ویژه شود و در کارگروههای ویژهای هر چه سریعتر ظرفیتهای این فرصت بالفعل شود زیرا این کشور در زمینه آب و خاک موقعیت بسیار ویژهای دارد و باید نسبت به بهرهوری از تولیدات غله و خوراکی این کشور توجه داشت.
به عنوان جمعبندی نکتهای که حائز اهمیت است فرصتهایی است که تحولات امروز آسیای مرکزی در اختیار سیاست خارجی جمهوری اسلامی قرار داده به ویژه نقش طلایی ایران در رفع دغدغههای ترانزیتی و تجاری به خصوص در حوزه حمل و نقل ریلی که در آینده بسیار از آن خواهیم شنید.
۶ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۰:۴۷
کد خبر: 866979
همزمان با سفر نخست وزیر قزاقستان به تهران بررسی میشود
فرصت طلایی ایران برای ترانزیت آستانه
احمد قاسمزاده، کارشناس مسائل اوراسیا
سفر امروز نخست وزیر قزاقستان به تهران، آن هم در صدر یک هیئت عالیرتبه و دیدار و مذاکره با معاون اول رئیس جمهور و مقامات بلندپایه کشورمان را میتوان جلوهای دیگر از اثربخشی سیاست منطقهگرایی در دهه سوم روابط دو کشور دانست.
نظر شما