آیت‌الله روح‌الله ایلکا، استاد حوزه علمیه در مورد ابعاد شخصیتی امام جواد(ع) و ویژگی‌های این امام همام گفت: یکی از القابی که برای این امام همیشه مرسوم بوده است باب الحوائجی است. بسیاری برای کسب رزق و روزی فراوان به این امام متمسک می‌شوند. عرب‌های بغداد رسم دارند که برای انتخاب عروس یا داماد خوب برای پسران و دختران خود به این امام متوسل می‌شوند.

وی ادامه داد: این موضوع یا مسائلی این چنینی نشان می‌دهد که جدای از مسائل مادی، خیلی از مسلمانان برای حاجات روزمره خود به ویژه برای جوانانشان به این امام مراجعه می‌کنند. به هرحال امام جواد(ع) پس از حضرت فاطمه زهرا(س) که در جوانی به شهادت رسیدند تنها امامی هستند که در سنین جوانی یعنی ۲۵ سالگی به شهادت رسیدند. به این منظور خیلی به جوانان خود را به جوان اهل‌بیت(ع) می‌سپارند.

آیت‌الله ایلکا یادآور شد: تمامی معصومین به خودی خود باب‌الحوائج هستند و برایشان دوست و دشمن هم فرقی ندارد، برای نمونه امام صادق(ع) شب‌ها کوله باری از مواد غذایی را با خود حمل می‌کرد و در یبن فقرا سقیفه بنی‌ساعد که از دشمنان ایشان بودند توزیع می‌کرد.

این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه امام در سنین بسیار کمی به مقام امامت رسید و این موضوع برای جامعه آن روز قابل پذیرش نبود، خاطرنشان کرد: برخی بر این باور بودند که چون امام جواد(ع) در سنین کودکی به مقام امامت نائل شده است پس علم کافی را ندارد در حالی که مقام امامت سرشار از ذات الهی است و خداوند تمام علوم را بر اهل‌بیت(ع) وارد کرده است.

وی افزود: دستگاه حکومت وقت به منظور اینکه امام در سنی کم بود تصور می‌کردند با برپایی جلسات بحث و مناظره می‌توانند مقام امام را پایین بیاورند در حالی که امام پاسخ تمام سوالات بزرگان را می‌داد. به همین منظور دختر مامون که به اجبار همسر امام شده بود به پیش پدر رفت و گفت همسر من(جواد الائمه) سرشار از علوم، فضائل و مقامات الهی است. مامون از شنیدن این حرف‌ها بسیار خشمگین شد و از روی حسادت به منزل امام رفت و بدون بیان حرفی با شمشیر امام را تا مرز شهادت ضربه زد. مأمون پس از بازگشت به کاخ خود به دخترش گفت کار همسرت را تمام کردم، دختر مامون زمانی که به منزل بازگشت دید امام سالم و در حال کارهای روزمره خود است. سریع به پیش پدر رفت و ماجرا را تعریف کرد و مامون سریعا به خانه امام آمد و با تعجب از امام پرسید شما چگونه زنده هستید؟، امام پاسخ داد من حرزی بر گردن دارم که محافظ من است و هرگاه شما بر من مشیر می‌زدید بر این حرز اصابت می‌کرد و من چیزی متوجه نشدم.

این استاد حوزه ابراز کرد: در این لحظه مامون از امام خواست تا حرزش را به او بدهد و امام جواد(ع) در کمال بخشندگی حرز خود را به دشمنش هدیه داد، این حرز همان دعایی است که این روزها ما نیز با عنوان حرز امام جواد(ع) از آن استفاده می‌کنیم.

سه خصلت مومن از زبان امام جواد(ع)

وی در ادامه با بیان حدیثی از امام جواد(ع) «الْمُؤْمِنُ یَحْتَاجُ‌ إِلَی‌ ثَلَاثِ‌ خِصَالٍ‌ تَوْفِیقٍ مِنَ اللَّهِ وَ وَاعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ وَ قَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ»، تصریح کرد: امام جواد(ع) در این حدیثی می‌فرمایند مؤمن به سه خصلت احتیاج دارد: اول، توفیق الهی؛ دوم، واعظ درونی و سوم، پذیرش نصیحت از دیگران.

آیت‌الله ایلکا ادامه داد: انسان برای ادامه زندگی و عبودیت احتیاج به توفیقات خداوند دارد، هرکسی ریسمان توفیقات خداوند بر گردن او بیافتد به مسیر درست می‌رود. بنابراین توفیق الهی یکی از مواردی است که باید به آن دقت کرد.

این استاد حوزه خاطرنشان کرد: دومین خصلت مومن از نظر امام جواد(ع) رجوع به درون خود انسان است. ایشان معتقدند هر انسانی دارای نفس اماره، لوامه و مطئنه است. به اعتقاد ایشان انسان باید از هوس‌های روزانه دوری کند تا به نفس لوامه برسد. در اینجا باید در پایان هر روز خود را از درون قضاوت کند و چهره خود در روزمرگی ببیند تا آنگاه بفهمد که آیا انسان درستی بوده است یا خیر. اگر انسان به این مرحله برسد آن وقت می‌توان گفت او به نفس مطمئنه دست پیدا کرده است.

وی با اشاره به ظرفیت انتقادپذیری از سوی دیگران به عنوان سومین توصیه امام جواد(ع) برای یک مومن گفت: هر انسانی به اعتقاد امام باید هرشخصی نظر دیگران را اعم از خانواده و اجتماع در مورد خود بشنود و ظرفییت نقدپذیری را داشته باشد زیرا در جهت اصلا شخصیتش بسیار کمک‌کننده است.از نگاه امام جواد(ع) هر کسی سه خصلت ذکر شده را داشته باشد زندگی او سرشار از رزق معنوی و مادی خواهد شد.