کتاب «من عباس کیارستمی هستم؛ گندم‌زارهای من» همزمان با هفتمین سالگرد درگذشت این هنرمند فقید توسط انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شد. این کتاب که یکی از ۱۰جلد منتشر شده از مجموعه «کودکی نامداران» ۱۰۰ سال اخیر ایران است به قلم پرویز امینی و تصویرگری پروانه نعمتی مناسب گروه سنی بالای ۱۲ سال (نونهال) از زبان شخصیت اصلی به کودکی عباس کیارستمی می‌پردازد. پرویز امینی که دکترای پژوهش هنر دارد از نویسندگان کودک و نوجوان است که بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب به رشته تحریر درآورده و قرار است مجموعه «کودکی نامداران» را به ۱۰۰ جلد برساند؛ داستان‌هایی که بچه‌ها را به دنیای کودکی مشاهیر ۱۰۰سال گذشته می‌برد. کتاب «من عباس کیارستمی هستم» داستان آشنایی و رفاقت کیارستمی با آیدین آغداشلو را روایت می‌کند.
هنوز ۹۰ شخصیت برجسته و مهم دیگر مانده است
پرویز امینی درباره ایده نگارش مجموعه کتاب‌های کودکی نامداران و نقش کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شکل‌گیری این پروژه این طور می‌گوید: نزدیک ۱۰ سال است برای مجموعه کودکی نامداران کار پژوهشی انجام می‌دهم. سال ۱۳۹۸ طرح آن را نوشتم و به کانون ارائه دادم. در مرحله نخست ۱۰ جلد را در نظر گرفتیم که از پروین اعتصامی آغاز می‌شد و در ادامه به شخصیت‌های برجسته‌ای همچون مصطفی چمران و... می‌رسید. کانون هم به شایستگی این مجموعه ۱۰جلدی را صفحه‌آرایی کرد و نقاشی‌های بسیار زیبایی برای آن کشیده شد که آن را به یک مجموعه غنی تبدیل کرد. ۹۰ شخصیت برجسته و مهم دیگر هم در پروژه ۱۰۰ کودک نامدار هستند و امیدوارم بتوانیم این پروژه را ادامه دهیم.
دعوای کیارستمی و آغداشلو بهانه نوشتن کتاب شد
امینی با اشاره به اینکه این کتاب نزدیک به ۳۷ بار ویرایش شده، درباره شیوه روایت و منابع مورد استفاده آن با بیان اینکه زاویه روایت اول شخص است، تصریح می‌کند: زنده‌یاد کیارستمی خاطرات خودش را در سخنرانی‌های مختلفی مطرح کرده است و برای من نیز نزاع او و آیدین آغداشلو در مدرسه بهرام دستمایه نوشتن کتاب شد. همچنین مهاجرت پدرش که کارگری ساده بود و به بخش دیگری از تهران رفت، برای من یک فضای فکری و هنری خاصی خلق کرد که بتوانم با زبانی روان و سلیس این دعوای بزرگ بین عباس و آیدین را که البته نخستین و آخرین نزاع زندگی‌اش بود دستمایه نوشتن کتاب کنم.
امینی با بیان اینکه زنده‌یاد عباس کیارستمی شخصیتی داشت که وارد هیچ نزاعی نمی‌شد، تأکید می‌کند: او در کودکی گوشه‌گیر بود، اما یک بار وارد نزاعی بزرگ در دبستان بهرام می‌شود و همان نزاع هم او را در آینده از هر نزاعی دور می‌کند. حتی اگر به فیلم‌هایی که ساخته توجه کنید می‌بینید در هیچ کدام از آن‌ها دعوا و نزاعی وجود ندارد. حتی زمانی هم که با خانواده همسرش به مشکلی برمی‌خورد، به سمت گندمزارهایی در قلهک می‌رود و آنجا برای خودش کلبه‌ای درست می‌کند.
جامعه بزرگ دانش‌آموزی فراموش شده‌اند
وی در ادامه به اهمیت پرداختن به مشاهیر و آشنایی کودکان و نوجوانان با آن‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: تولید چنین کتاب‌هایی موجب می‌شود کودکان ایرانی بفهمند چه آدم‌های بزرگی در این سرزمین زیست کرده‌اند و کنارشان بوده‌اند اما متأسفانه حوزه رسانه‌ای به خصوص رادیو و تلویزیون اصلاً به این موضوع توجهی ندارد و جامعه بزرگ دانش‌آموزی که افزون بر ۱۰ میلیون نفر هستند به نوعی فراموش شده‌اند.
چوب کم‌کاری‌ها را ۱۰سال دیگر می‌خوریم
این نویسنده در ادامه با مطرح کردن این پرسش که امروز سینمای کودک در چه جایگاه و سطحی از سینمای ایران و جهان ایستاده است، ادامه می‌دهد: بر پایه پژوهشی که من در ۱۵ سال اخیر انجام داده‌ام به جرئت می‌توانم بگویم سینمای کودک به راحتی حذف شده و پس از «قصه‌های مجید» مرحوم پوراحمد تولید درخوری در حوزه کودک و نوجوان نداشته‌ایم و امروز بچه‌های ما فیلم کودک نمی‌بینند مگر تولیدات غربی‌ها را حتی انیمیشن‌ها هم آن چیزی نیست که باید باشد. اینجا بود که من گفتم باید شخصیت‌های نامدار را روی میز بگذاریم تا بچه‌ها شیفته و دنباله‌رو شخصیت‌های غربی نشوند. متأسفانه فضای فرهنگی کشور در حوزه کتاب هم در اختیار افرادی قرار گرفته که نه تنها کتاب نمی‌خوانند بلکه هیچ شناختی از کودکان نداشته و در این حوزه حرفی هم برای گفتن ندارند و مطمئن باشید چوب این کم‌کاری را ۱۰سال آینده خواهیم خورد.
عواملی که یک کتاب کودک را پرمخاطب می‌کند
امینی در پاسخ به این پرسش که چه مؤلفه‌هایی سبب تأثیرگذاری بیشتر کتاب کودک می‌شود، می‌گوید: نخستین و آخرینش این است که برای کودک باشد. اینجا بازمی‌گردم به فیلم «خانه دوست کجاست» زنده‌یاد کیارستمی؛ فیلمی برای کودک که زبانش هم کودک است اما همه گروه‌های سنی مخاطبش هستند. بنابراین فکر می‌کنم کتاب کودک هم باید به زبان کودک نزدیک شده باشد، روان و سلیس باشد، بدون جبهه‌گیری حرفش را بزند و چیزی را به مخاطب تحمیل نکند، واقعیت‌های زمان خودش را به کودک بشناساند و با زبان خودش با او وارد گفت‌وگو شود.
همه آن چیزی که برایم مهم بود به بچه‌ها بگویم
وی با اشاره به اینکه علاقه‌مندم بخشی از مطلب انتهایی کتاب را برای مخاطبان شما بخوانم، ادامه می‌دهد: «پدرم از همان اوان کودکی به من آموخت که وارد هیچ نزاعی نشوم و هیچ حرف زشتی بر زبان نیاورم. گذر زمان و همنشینی با همکلاسی‌های دبستان بهرام که بیش از ۱۰سال از من بزرگ‌تر بودند به من آموخت برای آسیب ندیدن باید زیرک و دانا بود. من به مانند پدرم آموختم که از هر معرکه‌ای که می‌تواند مسیر زندگی مرا تغییر دهد باید دور شوم اما نبرد من با آیدین آغداشلو در مدرسه جم یک نزاع نبود بلکه دفاعی بود برای احترام به صلح و دوستی». به نظرم نبرد این دو به یک دوستی مادام‌العمر تبدیل شد و نباید این طور فکر کنیم که اگر نزاعی با کسی داشته باشیم لزوماً موجب جدایی می‌شود، شاید یک اختلافی باید به واسطه آن حل شود و برای من خیلی مهم بود که این را برای بچه‌ها توضیح می‌دادم.
نظر شما