به گزارش قدس آنلاین، یا همان مادر پیر و محجبه‌ای که نان و پنیر نذری‌اش را کنار خیابان آورده بود و هنگامی‌که به بانوان «شل حجاب» می‌رسید، با لحن مهربانانه می‌گفت: التماس دعا دخترم.
امسال زن و مرد جامعه ایرانی، سوار برکشتی نجات امام حسین (ع) نشان دادند مکتب سیدالشهدا(ع)، با جان و دل آن‌ها ممزوج شده است. به‌حقیقت که شهید آوینی راست می‌گوید: « خون پیکره حق در طول تاریخ از قلب عاشوراست. حیات قلب در گریه است و آن «قتیل العبرات» کشته شد تا ما بگرییم و خورشید عشق را به دیار مرده قلب‌هایمان دعوت کنیم و برف‌ها آب شوند و فصل انجماد سپری شود». برای پاسخ به این پرسش که چرا محرم امسال و با وجود تلاش رسانه‌های خارجی برای «دین زدایی» شاهد وحدت جامعه ایران زیر پرچم امام حسین (ع) بودیم، با یک کارشناس سیاست‌گذاری عمومی به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانیم.
سازماندهی اجتماعی مبتنی بر مذهب جایگزین ندارد
دکتر میثم ظهوریان کارشناس سیاست‌گذاری عمومی در گفت وگو با خبرنگار ما، افزایش چشمگیر تعداد منازل و افراد سیاهپوش ماه محرم امسال را نوعی فعال شدن مکانیسم دفاعی جامعه در برابر جریان‌های ضددینی دانست.
ظهوریان با بیان اینکه انسان‌ها به واسطه زندگی جمعی، نیازمند یک شکلی از سازماندهی اجتماعی که مبتنی بر برخی اشتراکات شکل می‌گیرد هستند، با اشاره به این موضوع که جنس ساختاربندی جامعه ایرانی از قدیم الایام مبتنی بر اندیشه دینی سازماندهی شده، گفت: اگرچه در مواردی تلاش شده برای این مقوله جایگزینی اتفاق بیفتد، اما در واقعیت هیچ کدام از این سازماندهی‌های اجتماعی مدرن و شبه مدرن نتوانسته جایگزین مناسبی برای شکل سازماندهی اجتماعی دینی ایجاد کند.
شکست ۱۰۰ سال تلاش روشنفکران برای دین‌زدایی
وی تلاش برای جایگزین‌سازی الگوهای دیگر به جای سازماندهی اجتماعی دینی در جامعه ایرانی را بخشی از پروژه‌ای دانست که غریب به یکصد سال و از دوران مشروطه تا دوران تسلط پهلوی اول و دوم با پرچم‌داری جریان شبه روشنفکری غرب‌گرا دنبال شده است.
ظهوریان بیان کرد: دین همواره و به انحای مختلف در معرض حمله جریان شبه‌روشنفکر بوده است که بخشی از آن در اتفاقات سال قبل ضمن کنش‌های نمادین ضددین از جمله آتش زدن پرچم‌هیئت‌ها، کشف حجاب و توهین به نمادهای دینی و ملی مشهود بود و عمده کنشگری آن‌ها بر ضد نمادهایی است که تعاریفی از دین را در خود دارند.
جامعه ایرانی در لایه‌های مختلف عمیقاً دینی است
ظهوریان گفت: این‌ها تلاشی برای اعتبارزدایی از سازماندهی اجتماعی دینی در ایران است، اما جامعه ایرانی به طور درونی درک می‌کند هیچ شکل قابل قبولی برای این روابط مبتنی بر نظام دینی که میان اقشار مختلف شهروندان اعم از دینمدار یا گروههای دیگر پذیرفته شده است وجود ندارد.
این کارشناس سیاست‌گذاری عمومی با اشاره به عدم نتیجه بخشی این گونه اقدامات در تجربه کشورهایی نظیر لیبی و تونس و مصر گفت: در انقلاب‌های بهار عربی تلاش شد الگوهای عرفی و سکولار جایگزین سازماندهی دینی شود، اما این امر محقق نشد و در نتیجه دیکتاتوری‌هایی مطلقه‌تر از گذشته ظهور کرد .
وی افزود: جامعه ایران هم قابلیت‌های این جنس سازماندهی اجتماعی را درک کرده است و در برابرجریان‌های اعتبارزدایی از دین، سعی کرده مکانیسم واکنشی خود را فعال کند.
بنابراین در دهه محرم امسال شاهد این هستیم که مردم با شکل مستقیم و پرحجم‌تری از مناسک و نمادهای دینمدارانه استفاده می‌کنند و نشان می‌دهد که به نظم اجتماعی مبتنی بر سازماندهی دینی اعتقاد و تأکید دارند.
باورهای عمیق در بزنگاه‌های انقلاب بروز می‌کند
میثم ظهوریان در توضیح عنصر مؤثر در اراده مردم و فعال سازی مکانیسم دفاعی آن‌ها در برابر پروژه دین‌زدایی معاندان، با بیان اینکه دین به غیر از جنبه رفتاری، در لایه‌های عمیق تری مثل باورها و نگرش‌ها جاری است، گفت: به فراخور این موضوع، حتی افرادی که در مواقعی دچار تغییر در رفتار می‌شوند در عمق ذهنشان نسبت به حقایق دین اعتقاد دارند و کنشگری می‌کنند.
وی افزود: در پدیده انقلاب اسلامی هم می‌بینیم گروه قابل توجهی از مردم و چهره‌ها شاید تا دو سه سال قبل از این واقعه، دینمداری در رفتار و کردار آن‌ها بروز و ظهور ندارد، اما چون در لایه‌های عمیق تربیتی و فکری معتقد و ملتزم به دینداری هستند، در بزنگاه‌ها نسبت به حفظ هویت جمعی در برابر مداخله ضددینی وارد میدان می‌شوند. محرم امسال شاهد بروز و ظهور لایه‌های پنهان باورها و نگرش‌ها در رفتار شهروندان هستیم.
ثبات در باورها و نگرش، رمز حفظ هویت دینی در جامعه ایرانی
این کارشناس سیاست‌گذاری عمومی، با اشاره به حوادث عاشورای سال ۸۸ و تفاوت آن با توطئه‌های دشمن برای دین‌زدایی در ایام محرم و صفر دو سال گذشته، گفت: در سال ۱۳۸۸ جریان فتنه با ابزار دین و نمادهای اسلامی مانند: (شعار الله اکبر، شال سبز، نماز مختلط زنان و مردان) به مواجهه با رکن جمهوریت نظام پرداخت، اما در عاشورای همان سال با حمله به نمادهای دینی مردم، چهره واقعی‌اش را نشان داد. اینجاست که آن بخش از جامعه که شاید در ظاهر فتنه‌گران را قبول داشتند، براساس باورها، در مقابل آشوبگران به دفاع از هویتشان پرداختند.
وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ اما جریان شبه روشنفکری داخلی و خارجی مستقیم بر ضد دین ورود می‌کنند، گفت: مردم ایران نشان داده‌اند ممکن است در لایه‌های ظاهری و رفتاری دچار برخی تغییرات شوند، اما در لایه باورها و نگرش، عمیقاً دیندار هستند و این مسئله تضمین‌کننده استمرار حرکت آن‌ها در مسیر سازماندهی اجتماعی موفق مبتنی بر دین است.
نظر شما