«راویان ناصبی و خارجی در صحاح سته» از تازه‌ترین آثار منتشر شده توسط مؤسسه آموزش عالی ائمه اطهار(ع) به همت انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) است. مؤسسه آموزش عالی ائمه اطهار(ع)، توسط مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) تأسیس و هم اکنون تحت اشراف فقیه معظم حضرت آیت الله آقای حاج شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی دامت برکاته مشغول فعالیت است. کتاب حاضر که توسط حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالرحمان باقرزاده به رشته تحریر درآمده، متکفل بحث معرفی رجال و راویان ناصبی و خوارج صحاح سته از معتبرترین کتب اهل سنت است.

نویسنده ارجمند، در حاشیه رونمایی از این کتاب، جهت آشنایی بیشتر پژوهشگران با این اثر توضیحاتی ارائه داده است که تقدیم مخاطبان عزیز می شود:

* معرفی مؤلف و آثار وی

عبدالرحمان باقرزاده دانش آموخته رشته کلام اسلامی از مؤسسه امام صادق(ع) تحت اشراف حضرت آیت‌الله سبحانی و دانشیار فعلی دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی(ره) دانشگاه مازندران می باشم.

عمده علاقه و فعالیت پژوهشی اینجانب در حوزه بررسی شبهات وهابیت و منابع و متون اهل سنت و مباحث حوزه امامت می­باشد. «حقیقت جاوید» شرحی بر مناظره مأمون عباسی با دانشمندان بغداد در اثبات افضلیت امیرالمؤمنین(ع) و «پژوهشی جدید درباره آیه تطهیر» اثر برگزیده هفتمین جشنواره بین المللی فارابی جمهوری اسلامی ایران از آثار این حقیر می­باشند. «تحریف حق و حقیقت» در بررسی انواع تحریف در آثار نبوی (ص) از دیگر آثار اینجانب می­باشد که دو اثر اخیر توسط انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم منتشر شده اند.

جدیدترین اثر هم «راویان ناصبی و خارجی در صحاح سته» است که به همت مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام منتشر گردیده است. در همین ابتدا، باید از عنایات ویژه رئیس محترم مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام حضرت آیت الله فاضل لنکرانی و همچنین حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیبی تبار مدیر محترم مؤسسه آموزش عالی ائمه اطهار (ع) در به ثمر رسیدن این اثر پژوهشی تقدیر و تشکر نمایم.

* درباره ضرورت تألیف این کتاب

درباره ضرورت این تحقیق باید گفت: صحاح سته خصوصا صحیح بخاری و صحیح مسلم اهل سنت، از محوریت و مرجعیت بالایی برخوردار بوده و احادیث آنها از اعتبار فوق العاده برخوردار است و آنان خصوصا به روایات صحیحین به عنوان احادیثی بی نیاز از بررسی سندی و متنی توجه می کنند؛ لذا هر آنچه در این منابع یافت شود، به عنوان اسناد بالادستی برای جامعه اهل سنت معتبر می باشد؛ در حالی که بین جامعه شیعی چنین جمودی وجود ندارد و علمای شیعه معتبرترین کتاب‌های حدیثی مانند کتب اربعه را بی نیاز از بررسی سندی و متنی قلمداد نمی کنند. لذا دانشمندان شیعه به هنگام صدور فتوا و یا اتخاذ دیدگاه و موضعی اعتقادی، اسناد روایات حتی روایات موجود در کتب اربعه را به دقت بررسی و پس از ارزیابی های دقیق در رجال و محتوای حدیث و تطبیق آن با موازین مختلف علمی و عقلی، اعلان موضع می­ نمایند.

بررسی های دقیق نشان می دهد صحاح سته از جهات مختلف نیازمند پالایش منصفانه هستند. هر چند بسیاری از احادیث آنها مورد قبول جامعه شیعی نیز می‌باشد ولی وجود راویان و محتوای نامناسب در بسیاری از روایات آنها، هر محقق منصفی را وادار می نماید تا به موشکافی در احادیث کتب مزبور بپردازد.

یکی از ایرادات جدی که هر چند به صورت اجمالی مورد تحقیق قرار گرفت، چشم پوشی از شرط عدالت راوی و اعتماد صاحبان صحاح سته به راویانی است که به دشمنی با امیرالمؤمنین(ع) و اهل بیت پیامبر(ص) متهم یا مشهور بوده و تحت عنوان ناصبی یا خارجی شناخته می شدند.

بررسی تاریخ نشان می‌دهد علیرغم همه اشارات قرآن کریم و تلاش‌ها و تاکیدات پیامبر خدا(ص) بر ضرورت ولایت و محبت امیرالمؤمنین و خانواده گرامی حضرت(ع)، متأسفانه در بین صحابه و تابعان، کسانی بودند که بغض و کینه نسبت به آن حضرت داشته و به بهانه های مختلف این کینه را ابراز و به ناسزاگویی و سبّ و لعن آن بزرگوار می پرداختند. از جمله جلوه­ های مظلومیت امیرالمؤمنین(ع) این است که معاندان، مخالفان و دشنام‌دهندگان به آن‌حضرت که قاعدتاً باید به دلیل مخالفت، توهین و جسارت به جانشین رسمی پیامبر خدا(ص) منزوی گشته و نام آن‌ها به زشتی برده شود اما مورد تجلیل، احترام و اعتماد واقع شده و به‌عنوان انسان‌های امین و صادق در سلسه اسناد روایات و احادیث پذیرفته شده‌اند.

* گزارش مختصری از محتوای کتاب

در فصل ابتدایی کتاب پس از بررسی منابع، به معنای نصب و ریشه های آن اشاره گشته و در گفتار دوم اثبات شد دشمنی با آنان، مصداق فسق بوده و فسق، خروج از دایره عدالت است و بزرگان اهل سنت هم تصریح می کنند که عدالت شرط اعتماد به راوی و نقل روایت اوست؛ لذا اعتماد به روایات نواصب و خوارج خصوصا در صحاح سته نادیده گرفتن شرط عدالت است.

در گفتار سوم نیز به معرفی فرقه عثمانیه به عنوان مصداقی از نواصب پرداخته شد و برخورد دوگانه دانشمندان مانند ابن حجر عسقلانی نسبت به راویانی که اهل طعنه به خلفا بوده یا به نصب و دشمنی با امیرالمؤمنین معروف بودند اشاره گشت.

در ادامه کتاب حاضر، با تکیه بر منابع اصیل اهل سنت، ثابت شد که بسیاری از راویان صحاح سته ناصبی بوده و در ناسزا به امیرالمؤمنین(ع) شهرت داشته یا حداقل مورد اتهام و یا از خوارجی بودند که آن حضرت را تکفیر نموده و ناسزا می گفتند. در این اثر، شرح مختصری از زندگانی 85 نفر از آنان و اظهارات رجال شناسان اهل سنت درباره آنان نقل، سپس به آدرس روایات آنها در صحاح سته اشاره گردید.