توسعه ظرفیت سی ان جی کشور و توجه به دوگانه سوز کردن خودروها قطعاً می تواند در حل مشکل ناترازی بنزین که الان با آن مواجه هستیم، اثرگذار باشد و آورده بسیار بالایی نیز در شرایطی که کشور دچار واردات بنزین شده است؛ برای کشور دارد. باید علاوه بر تکمیل ظرفیت ۴۰ میلیون مترمکعبی میزان استفاده از سی ان جی، در جهت توسعه زیرساخت‌های سی ان جی نیز اقداماتی مهمی صورت گیرد تا بتوانیم با ناترازی بنزین مقابله کنیم

واقعیت این است که تراز بنزین کشور بعد از چند سال حضور ایران در باشگاه صادرکنندگان بنزین از سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ بالاخره سال ۱۴۰۱ به نقطه سر به‌ سر رسید. به اعتقاد کارشناسان، افتتاح فازهای سه‌گانه پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال ۱۳۹۷ و شیوع کرونا در سال ۱۳۹۸ از مهم‌ترین دلایل مثبت شدن تراز بنزین و صادرات آن بود، عواملی که به مرور اثر خود را از دست دادند.

طبق آمار وزارت نفت، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال تا اواخر شهریور معادل ۱۱۶ میلیون لیتر در روز بوده که این رقم در مقایسه با میانگین مصرف در مدت مشابه سال گذشته ۱۳.۵ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. وزارت نفت با اجرای برخی راهکارها همچنان تراز بنزین را در حالت سربه‌سر نگه داشته است اما با روند کنونی مصرف و حجم تولید، طولی نخواهد کشید که ایران مجددا به واردکننده بنزین تبدیل شود.

ارزبری ۲۴ میلیارد دلاری تبعات بی توجهی به ناترازی بنزین

اگر شرایط فعلی ادامه یابد و برنامه جامعی برای رفع ناترازی بنزین در کشور نداشته باشیم، پیش بینی می شود کشور در سال ۱۴۱۲ روزانه حدود ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین وارد کند که ارزبری ۲۴ میلیارد دلاری برایمان خواهد داشت. این رقم با درآمد حاصل از صادرات یک میلیون بشکه نفت کشورمان برابری می کند.

هر چند تاکنون مجموعه دولت با اقداماتی نظیر افزایش کمیت بنزین و کاهش کیفیت، استفاده از ظرفیت پتروشیمی‌ها برای تولید مواد اولیه بنزین و یا سوآپ بنزین اقدام به رفع ناترازی کرده است، اما نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که ناترازی روزانه ۱۵ میلیون لیتری بنزین به معنای کمتر بودن میزان تولید متعارف پالایشگاه‌ها از مصرف بنزین است و عدم‌النفع‌ سنگینی را به کشور وارد می کند.

در مورد مشکل ناترازی بنزین در کشور و راه حل های موجود با سعید میرترابی، کارشناس انرژی به گفتگو نشستیم که حاصلش در ادامه می آید.

میرترابی با اشاره به این موضوع که قیمت یکی از عوامل مهم در عدم مصرف بهینه انرژی و از جمله بنزین در کشور است، تصریح کرد: طبیعتاً تقاضا برای کالایی که قیمتش به صورت نسبی پایین است، زیاد می شود و توجهی به مصرف اصولی نمی شود. الان در کشور شاهد تورم بالا و قیمت تثبیت شده ی بنزین هستیم. به این ترتیب، مصرف کنندگان دلیلی برای مصرف بهینه نمی بینند. همین شرایط باعث شده است که با مصرف بی رویه و ناترازی بنزین مواجه شویم.

لزوم حل مشکل ناترازی بنزین با روش های غیر قیمتی

این کارشناس انرژی توضیح داد: برای رفع مشکل ناترازی بنزین و بهینه سازی مصرف باید به روش های غیرقیمتی روی بیاوریم. البته در این روش ها محدودیت هایی وجود دارد و نیازمند زمان هستیم. اما روش هایی مانند سرمایه گذاری در افزایش تولید، بهینه سازی پالایشگاه ها و افزایش ظرفیت آن ها می تواند کارساز باشد.

وی ادامه داد: ضمن افزایش عرضه باید از طریق اعمال سیاست های منسجمی به سمت کنترل مصرف گام برداریم. واردات خودروهای خارجی که میزان مصرف کمتری دارند، می تواند مورد بررسی قرار بگیرد.

این کارشناس انرژی ادامه داد: اصلاح سیستم حمل و نقل کشور نیز گزینه ی مناسبی است. به طور مثال، چینی ها شبکه ی ریلی پیشرفته ای را در کشورشان توسعه داده اند و از این طریق تا حد زیادی مشکل سوخت را حل کرده اند. استفاده از این تکنولوژی های می تواند کارساز باشد.

لزوم تکمیل ظرفیت ۴۰ میلیون متر مکعبی سی ان جی در کشور

میرترابی درباره ی این طرح که میزان استفاده از سی ان جی را در کشور از حدود ۲۳ میلیون متر مکعب در روز به ۳۶ تا ۴۰ میلیون متر مکعب برسانیم، گفت: توسعه ظرفیت سی ان جی کشور و توجه به دوگانه سوز کردن خودروها قطعاً می تواند در حل مشکل ناترازی بنزین که الان با آن مواجه هستیم، اثرگذار باشد و آورده بسیار بالایی نیز در شرایطی که کشور دچار واردات بنزین شده است؛ برای کشور دارد. باید علاوه بر تکمیل ظرفیت ۴۰ میلیون مترمکعبی میزان استفاده از سی ان جی، در جهت توسعه زیرساخت‌های سی ان جی نیز اقداماتی مهمی صورت گیرد تا بتوانیم با ناترازی بنزین مقابله کنیم.

میرترابی با تأیید این موضوع که بهره برداری از فاز ۴ ستاره خلیج فارس و افزایش بازدهی پالایشگاه های موجود می تواند به ما در حل مشکلات ناترازی بنزین کمک کند، تصریح کرد: این طرح ها قطعاً می توانند زودتر ما را به نتیجه ی مورد نظر برسانند.

وی تأکید کرد: مشکل ناترازی بنزین که در کشور بروز کرده است، نیاز به چاره اندیشی های اساسی و همه جانبه دارد. لازم است تمامی گزینه های موجود به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار بگیرد و با توجه به شرایط فعلی بهترین تصمیمات اتخاذ و عملیاتی شوند.