به گزارش قدس خراسان، شرکت داروسازی ثامن یکی از شرکت‌های بزرگ آستان قدس رضوی است که با توجه به سابقه فعالیت و کسب افتخارات لازم در سالهای اخیر جزو ۱۰ شرکت بزرگ دارویی کشور شناخته می‌شود. فعالیت اصلی این شرکت، تولید تمامی محلول‌های استریل تزریقی و شست‌وشو، دیالیز صفاقی و خونی، فراورده‌های بیوتکنولوژی پپتیدهای طبیعی و نوترکیب لیوفلیزه و غیرلیوفلیزه است.
آنچه در ادامه می‌خوانید گپ و گفتی با مجید طبسی، مدیرعامل شرکت داروسازی ثامن است.
با توجه به کمبودهایی که هر از گاهی در زمینه سرم داریم، شرکت داروسازی ثامن چه اقدامی در دستور کار دارد؟
شرکت داروسازی ثامن در دو سه سال گذشته برحسب شرایطی که داشته اصلاحاتی اساسی و ریشه‌ای در حوزه زیرساخت ایجاد کرده است. این شرکت متعلق به بارگاه ملکوتی حضرت رضا(ع) است و در شرایط خاص و همه‌گیری ویروس‌ها، وظیفه ذاتی خودمان می‌دانیم که پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم. در همین راستا با هماهنگی و حمایت بنیاد بهره‌وری، اقدام‌ها و پیش‌بینی‌هایی که در دستور کار قرار دادیم خوشبختانه در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ ظرفیت تولید سرم را ۵۰ درصد افزایش دادیم و شاید در فعالیت ۳۰ سالهای که داشتیم رکورد زدیم.
این افزایش ظرفیت تولید چه تأثیری بر بازار گذاشته است؟
التهاب بازار سرم با همین اقدامات چه در داخل داروسازی ثامن و چه در شرکت‌های دیگری که در این حوزه فعالیت دارند کم شده و بازار به یک تعادل نسبی رسیده است. در حال حاضر هنوز تعداد معدودی سرم از طریق واردات تأمین می‌شود ولی ما به سازمان غذا و دارو قول دادیم به تدریج با افزایش ظرفیتی که ایجاد می‌کنیم این نیاز واردات را کم کنیم و به نظر می‌رسد تا پایان سال با تولید داخلی این موضوع را متوقف کنیم.
چند درصد از سرم کشور در شرکت داروسازی ثامن تولید می‌شود؟
در کل کشور غیر از داروسازی ثامن، چهار واحد دیگر تولید سرم وجود دارد؛ دو واحد در تهران، یک واحد در شیراز، یک واحد در تبریز. شمال شرق، سمنان، گیلان و مازندران زیر پوشش ما هستند و می‌توانیم بگوییم حدود ۳۰ درصد از سرم مصرفی کشور و ۱۰۰ درصد سرم مصرفی شمال شرق ایران را داروسازی ثامن تأمین می‌کند.
در حوزه تولید سرم چقدر خودکفا هستیم؟
کشورمان اگر چه به لحاظ دانش و مواد اولیه تولید سرم تقریباً خودکفاست اما در حوزه ماشین‌آلات همچنان این وابستگی وجود دارد و این در حالی است که وجود محدودیت‌ها و بالا بودن نرخ ارز خرید و تأمین ماشین‌آلات را با مشکل مواجه کرده است. برای اینکه بتوانیم این چالش را برطرف کنیم با یک شرکت دانش‌بنیان داخلی به صورت مشترک ساخت و تولید دستگاه ساخت سرم را عملیاتی کرده‌ایم و مراحل تست را گذرانده و در مرحله آزمایشگاهی تولید را انجام دادیم. با سازمان غذا و دارو مکاتبه کردیم و منتظر هستیم این دستگاه توسط کارشناسان سازمان غذا و دارو بازدید و تأیید شود. با ورود این دستگاه به خط تولید ظرفیت تولید سرم را می‌توانیم تا ۱۵ درصد افزایش دهیم مضاف بر اینکه این صنعت بومی‌سازی شده و ما می‌توانیم هم برای خودمان تولید انجام دهیم و هم برای شرکت‌های دیگر و کشور در حوزه صنعت سرم تقریباً خودکفا می‌شود.
تولیدات داروسازی ثامن فقط در حوزه انسانی است یا داروهای دامی را شامل می‌شود؟
یکی از کارهایی که در داروسازی ثامن اتفاق افتاده این است که ما در حوزه تولید داروهای تزریقی دامی مجوزهای اولیه را کسب کردیم و در حال دریافت مجوزهای لازم برای تولید انبوه هستیم، این موضوع در سال جاری محقق می‌شود و پیش‌بینی می‌کنم چند پروانه جدید دارویی را در حوزه دامی بگیریم که می‌تواند به کم شدن کمبودها در این حوزه کمک کند.
یکی از حوزه‌های مهم تولید، دانش‌بنیان‌ها هستند، شرکت داروسازی ثامن آیا برنامه‌ای برای این موضوع دارد؟
ما بر اساس همان رویکردی که در بنیاد بهره‌وری داشتیم به سمت توسعه بخش مشارکتی رفتیم و از سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان که حوزه کاریشان منطبق با رسالت و مأموریت ما باشد حمایت می‌کنیم؛ از این طریق هم نیازهای خودمان را تأمین می‌کنیم و هم ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان را تبدیل به تولید می‌کنیم تا سهمی در سبد سلامت جامعه داشته باشند. یکی از این شرکت‌ها امسال در داخل داروسازی ثامن مستقر شده و در حوزه تجهیزات پزشکی فعالیت می‌کند تقریباً این شرکت در دو سال گذشته متوقف بود و سهامداران تصمیم گرفته بودند شرکت را منحل کنند اما اکنون در حالی که مصرف لوله‌های آزمایش در کشور روزی یک میلیون است این شرکت روزانه ۴۰ هزار عدد لوله آزمایش تولید می‌کند که عدد خوبی است و به نظرم تا پایان سال بتواند به روزی ۱۰۰ هزار عدد برساند.
آیا با سرمایه‌گذاران خارجی هم مشارکت دارید؟
نه تنها با شرکت‌های داخلی پروژه‌های مشارکتی اجرا می‌کنیم بلکه حتی با سرمایه‌گذارانی که در خارج از کشور هستند و علاقه‌مندند در بازار ایران سرمایه‌گذاری کنند وارد مشارکت شده‌ایم؛ نخستین شرکتی که زدیم شرکت نیکی سام فارما در زمینه تولید قطره‌های چشمی و قطره‌های استریل است که در کشور با کمبود مواجهیم و مورد نیاز مردم است. این شرکت ایجاد شده و ماشین‌آلات آن توسط شریک خارجی تأمین شده و اکنون در گمرک معطل فرایند ترخیص است. این دستگاه‌ها که ترخیص و مستقر شوند تا انتهای سال خط تولید راه‌اندازی می‌شود.
محصولات داروسازی ثامن به لحاظ استانداردهای بین‌المللی چگونه است؟
دارو در داخل کشور با دو فارماکوپه تولید می‌شود یک فارماکوپه اروپا به نام «یواس‌پی» و فارماکوپه انگلستان که «ای‌پی» است و تمام محصولاتی که ما تولید می‌کنیم یکی از این دو فارماکوپه را دارا هستند. یعنی مشابه محصولات دارویی که در اروپا تولید می‌شود محصولات دارویی تولید می‌کنیم.
پاییز سال گذشته با مشکل کمبود شدید داروهای آنتی‌بیوتیک مواجه شدیم، داروسازی ثامن برای این موضوع در پاییز امسال برنامه‌ای دارد؟
آنتی‌بیوتیک‌هایی که ما تولید می‌کنیم وریدی و تزریقی است و هیچ محدودیتی برای تولید آن‌ها نداریم اکنون هم بخش وسیعی از خطوط تولید ما به تولید محصولات ضددرد و آنتی‌بیوتیک اختصاص دارد.
بزرگ‌ترین چالشی که در زمینه تولید با آن مواجه هستید، چیست؟
بزرگ‌ترین چالشی که در ثامن با آن مواجه هستیم بحث نقدینگی و مطالباتی است که از وزارت بهداشت داریم. وقتی یک شرکتی تولیدش را در یک فاصله کوتاه ۵۰ درصد افزایش می‌دهد یعنی هزینه‌های این افزایش تولید را متقبل می‌شود در حالی که ورودی‌هایش مربوط به ۸-۷ ماه پیش است و این پولی که امروز برای تولید هزینه می‌کنیم ۱۰ تا ۱۲ ماه بعد به دستمان می‌رسد، این تأخیر اگر ادامه یابد و وزارت بهداشت برایش چاره ای نیندیشد حتماً فعالیت‌های ما دچار مشکل می‌شود.
واقعیت این است که صنعت دارو به بودجه‌های دولتی وابستگی دارد و ما چون عمدتاً محصولاتمان بیمارستانی است و معمولاً بیمارستان‌های بزرگ هم دولتی هستند این وابستگی بیشتر است و چون همیشه بودجه‌های دولتی با محدودیت مواجه هستند چه بودجه‌های یارانه‌ای که باید به بیمارستان‌ها پرداخت شود چه سهم بیمه‌ها که معمولاً با تأخیر پرداخت می‌شود موجب شده ما این مشکل را همیشه در دریافت وجوهمان داشته باشیم و معمولاً فرایندهای کاری ما را دچار مشکل می‌کند. اکنون یکی دو ماهی است که شرکت‌های پخش پرداخت مطالبات ما را متوقف کرده‌اند؛ چرا که نتوانسته‌اند از مراکز درمانی و بیمه‌ها مطالبات خود را وصول کنند. این مشکل اگر تداوم یابد می‌تواند در فعالیت‌های ما تأثیر منفی بگذارد.
از طرفی متغیر بودن یکسری قوانین و ضوابط نیز مشکل‌آفرین است و اجازه نمی‌دهد بتوانیم دورنما و افقی برای آینده کاری مجموعه داشته باشیم، این تغییر ضوابط در خصوص قیمت گذاری‌ها، نرخ ارز و ضوابط و حقوق گمرگی است. امسال در حوزه ورود ماشین‌آلات تولیدی با قانونی مواجه شدیم که یک باره بین ۱۰ تا ۱۵ درصد حقوق و عوارض گمرکی را اضافه کردند. دستگاه تولید سرم فروردین سال گذشته وارد گمرک شده بود و پنج ماه به خاطر تغییر حقوق گمرکی معطل ماند تا قانون را اصلاح کردند و ما توانستیم معافیت بگیریم و دستگاه را ترخیص کنیم. متأسفانه باز هم همین قانون در اسفند ماه به شکلی دیگر ابلاغ شد!
آیا محصولات داروسازی ثامن صادر هم می‌شود؟
برای صادرات پس از کرونا و با وجود تحریم‌ها محدودیت ایجاد و اولویت به تأمین نیاز داخل داده شد. پیش‌بینی ما این است بتوانیم سازمان غذا و دارو را متقاعد و نگرانیشان را از نظر تأمین نیاز داخلی مرتفع کنیم و مجوز صادرات بگیریم، در مکاتباتی هم که داشته‌ایم قول‌هایی هم گرفته‌ایم. تقریباً همه کشورهای اطراف ما علاقه‌مند به محصولات ما هستند و بیشتر عراق، افغانستان، آسیای میانه، بعضاً روسیه و کشورهای آفریقایی عمدتاً خواهان محصولات ما هستند.
لطفاً از شرکت‌های دانش‌بنیانی که در آن‌ها مشارکت دارید بیشتر بگویید.
به طور مستقیم با پنج شرکت دانش‌بنیان ارتباط داریم و در چند شرکت از جمله سامان دارو که تولید فاکتور ۸ برای بیماران هموفیلی را انجام می‌دهد، سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. ۴۲ درصد سهام سامان دارو متعلق به داروسازی ثامن است. همچنین بخشی از فرایند تولید آن‌ها را در داخل داروسازی ثامن انجام می‌دهیم.
همچنین شرکت لفاف خزر یک مجموعه دانش‌بنیان و تأمین‌کننده ملحقات محصولات کیسه‌ای ماست و ۴۰ درصد هم آنجا سهم داریم، واحدی هم در داخل داروسازی ثامن به این شرکت اختصاص دادیم. محصول این شرکت تجهیزات مربوط به محصولات کیسه‌ای از جمله دیالیز صفاقی است در حالی که این محصول پیش‌تر از خارج کشور وارد می‌شد و الان بومی‌سازی شده است. شرکت دیگر سوبافناور یکتا است که در حوزه تولید دستگاه‌های تولید سرم فعالیت می‌کند و فناوری‌محور است. شرکت بعدی آرون زیست در حوزه تجهیزات پزشکی قطعاتی را تأمین می‌کند. یکسری شرکت‌های دانش‌بنیان دیگری هم هستند که ما در آن‌ها سرمایه‌گذاری نکردیم اما با آن‌ها فعالیت می‌کنیم که یا در حوزه تأمین قطعات و لوازم تولید یا در تأمین مواد اولیه با ما فعالیت می‌کنند.
علت کاهش تولید فاکتور ۸ در شرکت سامان دارو چه بود؟
اصل و ریشه مشکلی که در سامان دارو ایجاد شد، نقدینگی بود؛ آن‌ها بخشی از مواد اولیه‌شان را باید از کشورهای اروپایی تأمین کنند. در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که مطالباتشان از وزارت بهداشت تا حدود یک سال معوق شد نتوانستند تأمین نقدینگی کنند
در نتیجه نتوانستند سفارش مواد اولیه را به موقع انجام دهند این موضوع سبب شد مدتی خط تولید کند شود اما دوباره سرعت پیدا کرده است.
یکی از مسائلی که وزارت بهداشت با آن مواجه است بحث واردات کیت‌های غربالگری استاندارد است، آیا برای تولید این محصول برنامه‌ای ندارید؟
کیت‌های غربالگری جنین حیطه تخصصی ما نیست اما آمادگی داریم در حوزه مشارکت با شرکت‌های دانش‌بنیان کمک یا حمایت کنیم.
شرکت داروسازی ثامن برای خودکفایی بیشتر در تولید محصولات و صرفه‌جویی ارزی چه تدبیری دارد؟
قبل از سه سال گذشته شاید برای تولید محصول بخش عمده‌ای از نیازهایمان را از خارج کشور تأمین می‌کردیم اما سعی کردیم نیازهایمان را چه در بخش مواد اولیه و چه در بخش تجهیزات و ماشین‌آلات بومی‌سازی کنیم، اگر این اتفاق نیفتاده بود ارز برای تأمین این موارد از خارج کشور الان دست‌کم سالانه ۱۷ تا ۱۸ میلیون یورو هزینه داشت اما توانسته‌ایم سالانه این عدد را به یک‌میلیون یورو برسانیم.
چند نفر در این شرکت با شما همکاری دارند؟
حدود ۷۴۰ نفر به شکل مستقیم در داروسازی ثامن فعالیت می‌کنند و میانگین سنی این افراد بین ۳۰ تا ۴۰ سال است. دانشجویان یا دانش‌آموختگان رشته داروسازی که علاقه‌مند به فعالیت در بخش صنعت باشند را برای طرح دوساله می‌پذیریم و اگر علاقه‌مند به ماندن و همکاری باشند جذب می‌کنیم.
خبرنگار: معصومه مؤمنیان
نظر شما